ในช่วงต้นเดือน ก.ย.2565 ที่ผ่านมา นายวิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรี ในฐานะประธานกรรมการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (ก.ก.ถ.) ได้ทำหนังสือที่ นร 0107/1276 ถึง รมว.พาณิชย์ เรื่อง ขอรับการสนับสนุนการแก้ไขระเบียบกระทรวงพาณิชย์ว่าด้วยการอนุญาตให้นำรถยนต์ใช้แล้วเข้ามาในราชอาณาจักร พ.ศ.2562 ฉบับลงวันที่ 9 ก.ย.2565

            โดย ก.ก.ถ. ขอให้ รมว.กระทรวงพาณิชย์ พิจารณามอบหมายให้กรมการค้าต่างประเทศ แก้ไขระเบียบกระทรวงพาณิชย์ว่าด้วยการอนุญาตให้นำรถยนต์ใช้แล้วเข้ามาในราชอาณาจักร พ.ศ.2562 ในประเด็นการกำหนดอายุการใช้งานของรถยนต์ที่ใช้แล้วเข้ามาในราชอาณาจักร โดยขอให้ยกเลิกหลักเกณฑ์และเงื่อนไขเกี่ยวกับอายุการใช้งานของรถดับเพลิงใช้แล้วซึ่งได้รับการบริจาค สำหรับใช้ในการจัดบริการสาธารณะด้านการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย

           ทั้งนี้ เพื่อให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ต่างๆ สามารถนำเข้ารถดับเพลิงใช้แล้วที่ได้จากการรับบริจาค และเป็นรถดับเพลิงที่มีศักยภาพสูงพร้อมใช้งาน เข้ามาใช้งานในเขตพื้นที่ของ อปท.หรือที่เกี่ยวข้องได้

           “คณะกรรมการการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นพิจารณาแล้ว เห็นว่าการแก้ไขระเบียบกระทรวงพาณิชย์ว่าด้วยการอนุญาตให้นำรถยนต์ใช้แล้วเข้ามาในราชอาณาจักร พ.ศ.2562 ในประเด็นการกำหนดอายุการใช้งานของรถยนต์ใช้แล้วที่จะนำเข้าในราชอาณาจักร จะเป็นประโยชน์ต่อการจัดบริการสาธารณะด้านการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย โดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสามารถจัดหารถดับเพลิงใช้แล้วจากการรับบริจาค ซึ่งเป็นรถดับเพลิงที่มีศักยภาพสูงพร้อมใช้งาน รวมทั้งยังเป็นการประหยัดงบประมาณขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

             จึงเห็นสมควรให้กระทรวงพาณิชย์พิจารณามอบหมายให้กรมการค้าต่างประเทศ รับความเห็นของสมาคมสันนิบาตเทศบาลแห่งประเทศไทย สมาคมองค์การบริหารส่วนตำบลแห่งประเทศไทย และสมาคมเทศบาลนครและเมือง ไปพิจารณาดำเนินการปรับปรุงแก้ไขระเบียบกระทรวงพาณิชย์ฯ ในประเด็นการกำหนดอายุการใช้งานของรถยนต์ใช้แล้วที่ จะนำเข้าในราชอาณาจักรเพื่อให้องค์กรให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสามารถนำเข้ารถดับเพลิงที่ได้รับบริจาคมาใช้ประโยชน์ในการจัดบริการสาธารณะด้านการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยในเขตพื้นที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและที่เกี่ยวข้องต่อไป” หนังสือที่ นร 0107/1276 ลงวันที่ 9 ก.ย.2565 ระบุ

            อย่างไรก็ตาม หลังจากผ่านไปเกือบ 6 เดือน ล่าสุดกระทรวงพาณิชย์ โดยกรมการค้าต่างประเทศยังไม่ได้ดำเนินการแก้ไขกระทรวงพาณิชย์ว่าด้วยการอนุญาตให้นำรถยนต์ใช้แล้วเข้ามาในราชอาณาจักร พ.ศ.2562 ตามที่ ก.ก.ถ.มีหนังสือขอรับการสนับสนุน แต่อย่างใด ส่งผลให้ขณะนี้เทศบาลและ อปท.ทุกแห่ง ไม่สามารถนำเข้ารถดับเพลิงที่ได้รับบริจาคได้ และต้องจัดซื้อรถดับเพลิงใช้แล้วที่ผลิตและจำหน่ายในประเทศ ซึ่งมีราคาสูงถึงคันละ 2-60 ล้านบาท

             สำหรับที่มาของข้อเรียกร้องให้กระทรวงพาณิชย์ดำเนินการแก้ไขระเบียบกระทรวงพาณิชย์ว่าด้วยการอนุญาตให้นำรถยนต์ใช้แล้วเข้ามาในราชอาณาจักร พ.ศ.2562 กรณีการยกเลิกหลักเกณฑ์และเงื่อนไขการนำเข้ารถดับเพลิงใช้แล้วซึ่งได้รับจากการบริจาค นั้น ย้อนกลับไปในช่วงปี 2561 เทศบาลเมืองร้อยเอ็ด ได้นำเข้ารถดับเพลิงใช้แล้วจากญี่ปุ่น ซึ่งเป็นรถดับเพลิงที่ได้จากการรับบริจาคและเป็นรถดับเพลิงที่มีศักยภาพสูงพร้อมใช้งาน รวม 2 คัน

             แต่หลังจากนั้นเทศบาลเมืองร้อยเอ็ด รวมถึง อปท.ทั่วประเทศ ไม่สามารถนำเข้ารถดับเพลิงใช้แล้วที่ได้รับจากการบริจาคได้อีก เนื่องจากกระทรวงพาณิชย์ได้ออกระเบียบกระทรวงพาณิชย์ว่าด้วยการอนุญาตให้นำรถยนต์ใช้แล้วเข้ามาในราชอาณาจักร พ.ศ.2562 ซึ่งมีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 10 ธ.ค.2562 และยกเลิกระเบียบเดิม โดยระเบียบฯฉบับนี้ กำหนดให้รถดับเพลิงที่นำเข้าจากต่างประเทศต้องมีอายุไม่เกิน 5 ปีนับแต่ปีที่ผลิต และกรณีรถพยาบาลต้องมีอายุไม่เกิน 7 ปีนับแต่ปีที่ผลิต

            ต่อมาเทศบาลเมืองร้อยเอ็ด ได้ทำหนังสือถึงกรมการค้าต่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ เพื่อขอให้ทบทวนหลักเกณฑ์การนำเข้ารถยนต์ใช้แล้ว ตามระเบียบฉบับปี 2562 แต่กรมการค้าต่างประเทศ ยังคงเห็นชอบตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไขเดิม ซึ่งส่งผลกระทบต่อเทศบาลและอปท.ทุกแห่งอย่างมาก เพราะไม่สามารถนำเข้ารถดับเพลิงใช้แล้วที่ได้รับจากการบริจาคได้ และต้องจัดหาในประเทศที่มีราคาสูงถึง 2-60 ล้านบาท ซึ่ง อปท.ไม่มีงบเพียงพอ

           อย่างไรก็ดี ในเวลาต่อมาสมาคมเทศบาลนครและเมือง ได้ทำหนังสือถึงคณะกรรมาธิการ (กมธ.) การกระจายอำนาจ การปกครองส่วนท้องถิ่นและการบริหารราชการรูปแบบพิเศษ ขอให้คณะกรรมาธิการฯผลักดันให้มีการแก้ไขหลักเกณฑ์การนำเข้ารถยนต์ใช้แล้วตามระเบียบกระทรวงพาณิชย์ ฉบับปี 2562 เพื่อให้ อปท.นำเข้ารถดับเพลิงใช้แล้วที่ได้รับบริจาคเข้ามาในประเทศได้ ซึ่งคณะกรรมาธิการฯมีมติให้กระทรวงพาณิชย์ควรพิจารณาแก้ไขระเบียบดังกล่าว

           แต่ปรากฏว่าหลังจากนั้น กระทรวงพาณิชย์กลับไม่ได้ดำเนินการแก้ไขหลักเกณฑ์ในเรื่องนี้ และแม้ว่าสมาคมเทศบาลนครและเมือง ได้มีหนังสือติดตามสอบถามความคืบหน้าจาก รมว.พาณิชย์ แต่เรื่องก็ยังไม่คืบหน้าแต่อย่างใด

          จนกระทั่งสมาคมเทศบาลนครและเมือง และสมาคมที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ สมาคมสันนิบาตเทศบาลแห่งประเทศไทย และสมาคมองค์การบริหารส่วนตำบลแห่งประเทศไทย ทำหนังสือถึงนายวิษณุ เครืองาม รองนายกฯ ในฐานะประธาน ก.ก.ถ. ขอให้ ก.ก.ถ.พิจารณาในเรื่องนี้ ซึ่ง ก.ก.ถ. เห็นว่าการแก้ไขระเบียบฯฉบับปี 2562 เพื่อให้ อปท.นำเข้ารถดับเพลิงใช้แล้วที่ได้รับบริจาค จะเป็นประโยชน์กับ อปท.ในการจัดทำบริการสาธารณะด้านการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย

           ต่อมานายวิษณุ ได้ทำหนังสือที่ นร 0107/1276 ลงวันที่ 9 ก.ย.2565 ถึง รมว.พาณิชย์ เพื่อขอให้กระทรวงพาณิชย์พิจารณาแก้ไขระเบียบกระทรวงพาณิชย์ว่าด้วยการอนุญาตให้นำรถยนต์ใช้แล้วเข้ามาในราชอาณาจักร พ.ศ.2562 แต่กระทั่งจนถึงปัจจุบันกระทรวงพาณิชย์ ก็ยังไม่มีการทบทวนกระทรวงพาณิชย์ว่าด้วยการอนุญาตให้นำรถยนต์ใช้แล้วเข้ามาในราชอาณาจักร พ.ศ.2562 แต่อย่างใด