เมื่อเวลา 09.30 น.วันที่ 2 สิงหาคม  2566 ณ แปลงนานางทองใบ ดีบุรี บ้านหัวฝ่าย หมู่ 2 ต. ชัยพฤกษ์ อ.เมืองเลย จ.เลย นายทวี  เสริมภักดีกุล ผู้ว่าราชการจังหวัดเลย  เป็นประธานเปิด “โครงการเข้าพรรษาปีนี้ เอามื้อสามัคคี วิถีไทเลย (ลงแขกดำนาเข้าพรรษา) มีหัวหน้าส่วนราชการ ผู้นำหมู่บ้าน ชุมชน สมาชิก อสม.ประชาชน ร่วมในโครงการฯ  

นายทินกร เกษเกสร  นายก อบต.ชัยพฤกษ์ เปิดเผยว่า ได้จัดโครงการเข้าพรรษาปีนี้ เอามื้อ สามัคคี วิถีไทเลย ดำนาเข้าพรรษา ประจำปี 2566  เพื่ออนุรักษ์การลงแขกดำนา ซึ่งเป็นวัฒนธรรมประเพณีแห่งความเอื้อเฟื้อ และเกื้อกูลกันของสังคมคนอีสานในอดีต ที่นับวันจะสูญหายไปลงแขก มีความหมายถึงน้ำใจที่ผู้คนในชุมชนมอบให้กัน ในการช่วยเหลือกิจกางานต่างๆ ให้สำเร็จลุล่วงด้วยดีเนื่องจากวิถีชีวิตของคนอีสานเกี่ยวพันกับอาชีพด้านเกษตรกรรม ไม่ว่าจะเป็น การทำนา การทำไร่ ทำสวน ซึ่งมีความสัมพันธ์กับระยะเวลาของฟ้าและฝน จะต้องเร่งรีบในการเพาะปลูก ปีกดำ เก็บเกี่ยว ในครอบครัวใดมีแรงงานมากก็จะทำได้เร็วและทันเวลา แต่ครอบครัวที่มีคนน้อยก็จะทำสำเร็จได้ยาก ณ จุดนี่เองที่ก่อให้เกิดประเพณี ลงแขก เพื่อช่วยเหลือกันด้านแรงงาน ไม่มีค่าจ้างตอบแทนมีเพียงน้ำใจเลี้ยงอาหารข้าวปลา ตามแต่จะหาได้ในท้องถิ่น หมุนเวียนกันไปจากครอบครัวหนึ่งสู่อีกครอบครัวหนึ่ง ทำให้กิจการงานสำเร็จลุล่วงมีอาหารเพียงพอไม่ขาดแคลน  เมื่อเทคโนโลยีทางการเกษตรเข้ามาสู่ชุมชนพร้อมกับการส่งเสริมปลูกเพื่อขาย ยุคเศรษฐกิจที่มีเงินตราเป็นใหญ่ จึงทำให้การช่วยเหลือเกื้อกูล

ในอดีตกลายมาเป็นการว่าจ้างแรงงานแทน และวัฒนธรรมประเพณีอันดีงาม อย่างการลงแขก จึงค่อย ๆ สูญหายลงไป ยิ่งมาถึงยุคสมัยที่ลูกหลานวัยรุ่น หนุ่ม-สาวของเรา หนีความแห้งแล้งไปขายแรงงานในเมืองใหญ่ การทำไร่ไถนาของบรรพบุรุษก็ยิ่งขาดแคลนแรงงานหนัก ก็ได้อาศัยเงินทองที่ลูกหลานส่งมา ให้มาจ้างแรงงานในหมู่บ้านใกล้เคียงมาดำเนินการแทน ก็ยิ่งทำให้การลงแขกถูกลืมเลือนไป เพราะการช่วยงานต้องมีค่าจ้างตอบแทน เลี้ยงข้าวปลาอาหารอีก นี่จึงต้องมีการฟื้นฟูและกล่าวถึงวัฒนธรรมประเพณีอันดีงาม การลงแขก ให้หวนกลับมาอีกครั้งหนึ่ง

บุศย์ สิริปัญญาพร/เลย