ชันโรง หรือแเลี้ยงผึ้งมงขี้สูตรที่หลายคนเคยเห็นและคุ้นเคยมาแต่เด็กที่มักจะพบตามเสาบ้านที่แตก หริอหลืบซอกบ้านเป็นแมลงตัวเล็กๆที่เกาะกลุ่มมีความสงบไม่ดุร้าย กำลังจะเป็นสัตว์เศษฐกิจที่น่าสนใจ นอกจากน้ำหวานที่ได้จะมีราคาสูงกว่าน้ำผึ้งถึง 10 เท่าเพราะมีคุณประโยชน์มากมายแล้ว ชันโรงทั้งรังยังสร้างรายได้เอาไปให้เช่าวันละ 40 บาท
หลังบ้านนายสมหมาย โอสถานนท์ ผู้ใหญ่บ้าน อ.ศรีมโหสถ จ.ปราจีนบุรี ซึ่งมีสภาพคล้ายป่าชุมชน วันนี้กลายมาเป็นแหล่งเรียนรู้และเลี้ยงชันโรง กว่า 80 รัง กำลังให้น้ำหวานทุกรังหลังเลี้ยงมาได้มากว่าหนึ่งปี ด้วยอุปกรณ์การเลี้ยงแบบง่ายๆ คัดสายพันธ์ที่เหมาะสม โดยที่ผู้ใหญ่สมหมายคัดสายพันธ์ขนยาว ซึ่งเหมาะแก่ภูมิประเทศร้อนซึ่งนอกจากจะเป็นสายพันธ์ที่ทนต่อสภาพอากาศแล้วยังให้น้ำหวานมากว่าสายพันธ์ทางภาคใต้
ผู้ใหญ่สมหมายพาไปดูรังชันโรงที่วางเรียงรายไว้ตามใต้หรือพุ่มไม้ บางส่วนสร้างเป็นคอนโดเพื่อประหยัดที่ พบว่าแต่ละรังมีชันโรงตัวน้อยๆบินเข้าออกหลังหาอาหารมาป้อนนางพญา ผู้ใหญ่สมหมายบอกด้วยว่า หนึ่งรังหลังมีอายุได้ 1 ปี จะสามารถผลิตน้ำหวานได้ 2รังต่อปริมาณน้ำหวาน 3 ขวดเหล้าขนาด 750 ซีซี หนึ่งขวดขายได้ในราคาขวดละ 1500 บาท ซึ่งมากกว่าน้ำผึ้งถึง 10 เท่า ในหนึ่งปี จะมีรายได้ 180.000 บาท ที่สำคัญตลาดยังไปด้วยดีมีเท่าไหร่ไม่พอขาย ส่วนวิธีการเก็บหรือดูว่ารังไหนพร้อมเก็บน้ำหวานให้ดูที่รูเข้า - ออก ที่ทำให้ข้างรัง ถ้ามีขี้สูตร หรือชันสูตรเป็นท่อยาวออกมานั่นแสดงว่ารังนั้นพร้อมให้เราเก็บน้ำหวานได้แล้ว ส่วนวิธีการเก็บน้ำหวานก็มีวิธีคล้ายๆกับผึ้งคือใช้ตัดออกมาแล้วคั้นด้วยผ้าขาวบางก่อนบรรจุลงขวด ขายหรือเก็บไว้ทานเอง ส่วนรสชาติของน้ำหวานชันโรงนั้นจะอมเปรี้ยวนิดๆเพราะชันโรงจะดูดน้ำหวานจากเกษรพืชทุกชนิดที่กินได้ เพราะขีดจำกัดของชันโรงจะเหากินได้ไม่เกิน 300 เมตร จึงทำให้ชันโรงไม่สามารถเลือกเกสรได้เหมือนผึ้งซึ่งบินหาอาหารได้ไกลกว่า บางครั้งน้ำหวานที่ชันโรงได้มา มาจากดอกไม้ว่านสมุนไพร จึงทำให้น้ำหวานชันโรงมีคุณค่าทางยา และสามารถต่อยอดไปทำครีม หรือเครื่องสำอางได้ จึงเป็นที่มาให้ราคาน้ำหวานชันโรงแพงกว่าน้ำผึ้ง ถึง 10 เท่า ส่วนตัวชันโรงที่เก็บน้ำหวานไปแล้วก็จะเข้ามาทำรังหมุนเวียนไปตามอายุไข
ผู้ใหญ่สมหมายยังบอกด้วยว่า นอกจากจะเลี้ยงไว้เพื่อเอาน้ำหวานไปขายแล้ว ในระหว่างที่รอชันโรงมีน้ำหวานยังสามารถนำชันโรงทั้งรังไปให้ชาวสวนหรือเกษตรกรที่ปลูกผลไม้ ทั้งทุเรียนและลิ้นจี่เช่าไปทำหน้าที่ผสมเกษรในราคารังละ 40 บาทต่อวัน เป็นการสร้างรายได้ในช่วงรอชันโรงมีน้ำหวาน ด้วยเหตุนี้การเลี้ยงชันโรงจึงสามารถสร้างรายได้ตลอดทั้งปี ลงทุนครั้งเดียวมีรายได้ตลอด ไม่ต้องดูแลไม่ต้องให้อาหาร ขอเพียงแต่ระวังมดที่เป็นศัตรูตัวสำคัญสำหรับชันโรง เพราะฉะนั้นควรป้องกันมดเข้าไปในรัวด้วยการทำผ้า หรือข่ายป้องกันรังชันโรงจะดีที่สุด ใครที่สนใจอยากเลี้ยงชันโรงเป็นรายได้เสริม หรือรายได้หลักสามารถติดต่อกับผู้ใหญ่สมหมายได้ที่ 081- 1503128
ธนปกรณ์ วิศวามิตร / ปราจีนบุรี
081-2863615