วันที่ 14 มกราคม 2568 ที่บริเวณลานเวทีน้ำตกนางครวญ ตำบลพบพระ อำเภอพบพระ จังหวัดตาก นายชูชีพ พงษ์ไชย ผู้ว่าราชการจังหวัดตาก เป็นประธานเปิดงานประเพณีเดือนสี่จี่ข้าวหลาม ประเพณีเดือนสี่จี่ข้าวหลาม ซึ่งเป็นประเพณีที่ชาวไทยเหนือ และชาวพบพระได้ปฏิบัติกันมาตั้งแต่สมัยปู่ ย่า ตา ยาย หรืออาจเรียกว่า ประเพณีกินข้าวใหม่ ตานข้าวใหม่ ชื่อเรียกแตกต่างกันไปตามพื้นที่ โดยนิยมทำกันในช่วงเดือนสี่ (เหนือ) ในช่วง 15 ค่ำของเดือนมกราคม จะดำเนินการภายหลังฤดูเก็บเกี่ยวทุกปี โดยที่ชาวบ้านจะนำข้าวเปลือกข้าวสารมาทำบุญ และทำอาหารคาวหวาน และแปรรูปทำเป็นข้าวหลาม นำไปทำบุญที่วัดในวันพระขึ้น 15 ค่ำของเดือนมกราคมในทุกปี และนำข้ามหลามมาแบ่งกันรับประทานภายในครอบครัว เป็นการอนุรักษ์ประเพณีที่ทำกันมายาวนาน
สำหรับการเผาข้าวหลามของชาวบ้านชุมชนเมืองพบพระได้จัดให้มีกิจกรรมการเผาข้าวหลามและใช้คำเรียกขานว่า "เดือนสี่จี่ข้าวหลาม" ถือว่าเป็นผู้ริเริ่ม โดยจัดให้มีการประกวดเผาข้าวหลามในระดับเยาวชนและประชาชนทั่วไป มีการทำข้าวหลามใส้ถั่วดำ ใส้งา ใส้สังคยา ใส้เผือก มีชาวบ้านร่วมในการจัดงานประเพณีเดือนสี่จี่ข้าวหลาม 8 ชุมชน สร้างเสียงหัวเราะสนุกสนานให้กับผู้ที่เข้าร่วมงาน เป็นการส่งเสริมและรักษาประเพณีวัฒนธรรมอันดีงามที่ทำมาแต่สมัยบรรพบุรุษ ให้คงอยู่และถ่ายทอดสู่คนรุ่นหลัง เกิดการเรียนรู้ทางวัฒนธรรม สร้างและส่งเสริมความสามัคคีระหว่างชุมชนด้วยความสนุกสนาน มีส่วนรวมในการจัดกิจกรรมคนเฒ่าคนแก่ได้พบปะแลกเปลี่ยนความคิดเห็นซึ่งกันและกัน ซึ่งการเผาข้าวหลามเป็นของคู่กันมากับชาวไทยเหนือในอดีตจนถึงปัจจุบัน
เกษมสันต์ ไชยเดช จ.ตาก รายงาน