สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง ได้ประกาศเชิญชวนผู้ที่สนใจประสงค์ที่จะลงสมัครเลือกสมาชิกวุฒิสภา (สว.) สามารถนำบัตรประชาชนหรือหลักฐานแสดงตนไปขอรับ ใบรับสมัครรับเลือกเป็น สว. ได้ที่สำนักอำเภอทะเบียนทุกแห่งและสำนักงานท้องถิ่นกรุงเทพมหานคร ตั้งแต่ 10 พ.ค. 2567 เป็นต้นไป

กลุ่มอาชีพ สว.

สำหรับกลุ่มการสมัครรับเลือก สว. รวมทั้งสิ้น 20 กลุ่ม ประกอบด้วย

1. กลุ่มการบริหารราชการแผ่นดินและความมั่นคง ได้แก่ ผู้เคยเป็นข้าราชการ เจ้าหน้าที่รัฐ หรืออื่นๆ ในทำนองเดียวกัน
2. กลุ่มกฎหมายและกระบวนการยุติธรรม ได้แก่ ผู้เป็นหรือเคยเป็นผู้พิพากษา อัยการ ตำรวจ ผู้ประกอบวิชาชีพกฎหมาย หรืออื่นๆ ในทำนองเดียวกัน
3. กลุ่มการศึกษา ได้แก่ ผู้เป็นหรือเคยเป็นครู อาจารย์ นักวิจัย ผู้บริหารสถานศึกษา บุคลากรทางการศึกษา หรืออื่นๆ ในทำนองเดียวกัน
4. กลุ่มสาธารณสุข ได้แก่ ผู้เป็นหรือเคยเป็นแพทย์ทุกประเภท เทคนิคการแพทย์ สาธารณสุข พยาบาล เภสัชกร หรืออื่นๆ ในทำนองเดียวกัน
5. กลุ่มอาชีพทำนา ปลูกพืชล้มลุก หรืออื่นๆ ในทำนองเดียวกัน
6. กลุ่มอาชีพทำสวน ป่าไม้ ปศุสัตว์ ประมง หรืออื่นๆ ในทำนองเดียวกัน
7. กลุ่มพนักงานหรือลูกจ้างของบุคคล ซึ่งไม่ใช่ราชการหรือหน่วยงานรัฐ ผู้ใช้แรงงาน หรืออื่นๆ ในทำนองเดียวกัน
8. กลุ่มผู้ประกอบอาชีพด้านสิ่งแวดล้อม ผังเมือง อสังหาริมทรัพย์ สาธารณูปโภค ทรัพยากรธรรมชาติ พลังงาน หรืออื่นๆ ในทำนองเดียวกัน
9. กลุ่มผู้ประกอบกิจการขนาดกลางและขนาดย่อยตามกฎหมาย หรืออื่นๆ ในทำนองเดียวกัน
10. กลุ่มผู้ประกอบกิจการอื่นนอกจากกิจการตามกลุ่มที่9
11. กลุ่มผู้ประกอบธุรกิจหรืออาชีพด้านการท่องเที่ยว ได้แก่ มัคคุเทศก์ ผู้ประกอบกิจการหรือพนักงานโรงแรม หรืออื่นๆ ในทำนองเดียวกัน
12. กลุ่มผู้ประกอบอุตสาหกรรม หรืออื่นๆ ในทำนองเดียวกัน
13. กลุ่มผู้ประกอบอาชีพด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี การสื่อสาร การพัฒนานวัตรกรรม หรืออื่นๆ ในทำนองเดียวกัน
14. กลุ่มสตรี
15. กลุ่มผู้สูงอายุ คนพิการหรือทุพพลภาพ กลุ่มชาติพันธุ์ กลุ่มอัตลักษณ์อื่น หรืออื่นๆ ในทำนองเดียวกัน
16. กลุ่มศิลปะ วัฒนธรรม ดนตรี การแสดงและบันเทิง นักกีฬา หรืออื่นๆ ในทำนองเดียวกัน
17. กลุ่มประชาสังคม กลุ่มองค์กรสาธารณประโยชน์ หรืออื่นๆ ในทำนองเดียวกัน
18. กลุ่มสื่อสารมวลชน ผู้สร้างสรรค์วรรณกรรม หรืออื่นๆ ในทำนองเดียวกัน
19. กลุ่มผู้ประกอบวิชาชีพอิสระ หรืออื่นๆ ในทำนองเดียวกัน
20. กลุ่มอื่น ๆ

ขั้นตอนการเลือก สว.

สำหรับวิธีการเลือก สว. มีอยู่ 3 ด่านสำคัญ ดังนี้ ด่านแรก เลือกในระดับอำเภอ จำนวน 928 อำเภอ แบ่งการเลือกเป็น 2 รอบ เลือกรอบแรก (เลือกบุคคลในกลุ่มเดียวกัน) โดยผู้สมัคร 1 คน สามารถโหวตเลือกได้ 2 หมายเลข เช่น จะโหวตให้ตัวก็เองได้ และลงคะแนนให้ผู้สมัครคนอื่นในกลุ่มเดียวกันได้ 1 คะแนน โดยการโหวตจะต้องใส่ตัวเลขอาราบิก ไม่ใช่การกากบาท จากนั้นผู้ที่ได้คะแนนสูงสุด 1-5 ของแต่ละกลุ่มจะผ่านเข้ารอบที่ 2

เลือกรอบสอง (เลือกผู้สมัครในกลุ่มอื่นที่อยู่ในสายเดียวกัน) ผู้สมัครที่ผ่านเข้ารอบจะแบ่งสาย 4 สาย แต่ละสายจะต้องมี 3-5 กลุ่มอาชีพ โดยผู้สมัครสามารถเลือกเพื่อนผู้สมัครจาก “กลุ่มอื่น” ที่อยู่ในสายเดียวกัน กลุ่มละ 1 คน แต่จะเลือกจาก “กลุ่มเดียวกัน” หรือ “เลือกตัวเอง” ไม่ได้ ดังนั้น ผู้สมัคร 1 คน จะโหวตได้ 4 คะแนน เพื่อโหวตให้ผู้สมัครที่อยู่กลุ่มอื่น กลุ่มละ 1 โหวต

ผู้ที่ได้รับคะแนนสูงสุด 3 อันดับแรกของ 20 กลุ่ม จาก 928 อำเภอ จะผ่านเข้ารอบไปเลือกในระดับอำเภอ ในกลุ่มที่ตนเองสมัคร ทั้งนี้ จะมีผู้สมัครผ่านเข้ารอบนี้ 55,680 คน (สูตร 928 x 20 x 3)

ด่านที่สอง เลือกระดับจังหวัด วิธีการเลือกเช่นเดียวกับระดับอำเภอ เลือก สว. ระดับจังหวัด แบ่งเป็น 2 รอบ

เลือกรอบแรก (เลือกบุคคลในกลุ่มเดียวกัน) ผู้สมัครเลือกกันเองในกลุ่ม สามารถเลือกตนเองได้ และลงคะแนนให้คนอื่นได้ 1 คะแนน ผู้ได้คะแนนสูงสุด 5 อันดับแรก ถือเป็นผู้ได้รับเลือกขั้นต้น ผ่านเข้าไปเลือกรอบ 2

เลือกรอบสอง (เลือกผู้สมัครในกลุ่มอื่นที่อยู่ในสายเดียวกัน) ผู้สมัครที่ผ่านเข้ารอบจะแบ่งสาย 4 สาย โดยผู้สมัครสามารถเลือกผู้สมัครจาก “กลุ่มอื่น” ที่อยู่ในสายเดียวกัน กลุ่มละ 1 คน แต่จะเลือกจาก “กลุ่มเดียวกัน” หรือ “เลือกตัวเอง” ไม่ได้ ซึ่งผู้สมัคร 1 คน จะโหวตได้ 4 คะแนน เพื่อโหวตให้ผู้สมัครที่อยู่กลุ่มอื่น กลุ่มละ 1 โหวต เช่นเดิมเหมือนกับที่เลือกระดับอำเภอ

แต่ในระดับจังหวัดนั้น ผู้ที่ได้รับคะแนนสูงสุด 2 อันดับแรก ของ 20 กลุ่มอาชีพ ใน 77 จังหวัด จะเป็นผู้ที่ถูกเลือกระดับจังหวัด ในกลุ่มนั้น เพื่อไปเลือก สว. ระดับประเทศ โดยมีผู้ผ่านเข้ารอบไปเลือกระดับประเทศ 3,080 คน (สูตร 20x2x77))

ด่านที่ 3 เลือกระดับประเทศ ทั้งนี้ แบ่งเป็น 2 รอบเช่นเดิม แต่วิธีการต่างไป เลือกรอบแรก (เลือกบุคคลในกลุ่มเดียวกัน) ผู้สมัครที่ผ่านเข้ารอบระดับจังหวัดมาแข่งระดับประเทศ จะเลือกกันเองในกลุ่มได้ไม่เกิน 10 คน สามารถ “เลือกตัวเองได้” แต่จะลงคะแนนให้กับคนอื่นเกิน 1 คะแนนไม่ได้ จึงเท่ากับ 1 คนสามารถโหวตได้ 10 คะแนน

จากนั้น ผู้ที่ได้รับเลือก 1-40 ของกลุ่ม จะเข้าไปเลือกรอบที่ 2 ต่อไป แต่ถ้ากลุ่มไหนไม่ครบ 40 คน ก็ให้ถือตามจำนวนเท่าที่มี แต่จะน้อยกว่า 20 คนไม่ได้ โดยผู้อำนวยการเลือกตั้งระดับประเทศจะจัดให้ผู้ที่ไม่ได้รับเลือก ซึ่งยังอยู่ ณ สถานที่เลือกนั้น เลือกกันเองใหม่จนกว่ากลุ่มนั้นจะมีจำนวนอย่างต่ำถึง 20 คน

เลือกรอบสอง (เลือกผู้สมัครในกลุ่มอื่นที่อยู่ในสายเดียวกัน) ผู้สมัครที่ผ่านเข้ารอบจะแบ่งออกเป็น 4 สาย โดยผู้สมัครสามารถเลือก “ผู้สมัครกลุ่มอื่นที่อยู่ในสายเดียวกัน” กลุ่มละไม่เกิน 5 คน แต่จะเลือกผู้สมัครในกลุ่มเดียวกัน หรือ เลือกตัวเองไม่ได้

ดังนั้น ถ้าในแต่ละสายมี 5 กลุ่ม ผู้สมัครก็จะมีสิทธิโหวต 20 โหวต ผู้ได้คะแนนสูงสุด 10 ลำดับแรกของแต่ละกลุ่ม ถือเป็นผู้ได้รับเลือกให้เป็น สว. จำนวน 200 คน โดยสูตรคำนวณ 20 กลุ่มอาชีพ x 10 คนจากกลุ่มอาชีพ จะได้ 200 คน สำหรับกลุ่มนั้นและผู้ที่ได้ลำดับที่ 11 ถึง 15 จะเป็นผู้ที่อยู่ในบัญชีสำรองของกลุ่มนั้นจะมี โดย สว. สำรองจะมีจำนวน 100 คน