สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) เผยแพร่คู่มือประชาชนสำหรับการเลือกตั้งเทศบาล ซึ่งจะมีขึ้นในวันอาทิตย์ที่ 28 มีนาคม 2564 ผ่านเว็บไซต์สำนักงานกกต.รวมทั้งจะมีการแจกจ่ายให้กับเครือข่ายเพื่อช่วยรณรงค์การเลือกตั้งด้วย โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ประชาชน มีเนื้อหาเกี่ยวกับความสำคัญของการปกครองส่วนท้องถิ่น หน้าที่และอำนาจของเทศบาล ผู้มีสิทธิเลือกตั้ง ผู้สมัครรับเลือกตั้ง การใช้สิทธิเลือกตั้ง ข้อห้าม การกระทำผิดกฎหมายเลือกตั้งท้องถิ่นที่ควรรู้ และการมีส่วนร่วมของประชาชนในการเลือกตั้ง คาดหวังว่าคู่มือประชาชน จะช่วยส่งเสริมให้เกิดความรู้ ความเข้าใจ และเห็นความสำคัญของการเลือกตั้งนายกเทศมนตรีและสมาชิกสภาเทศบาลอันจะนำไปสู่การเลือกตั้งคุณภาพโดยพลเมืองคุณภาพ

ทั้งนี้ รูปแบบการปกครองส่วนท้องถิ่นแบบเทศบาล แบ่งออกเป็น 3 ประเภท ขึ้นอยู่กับจำนวนประชากรและรายได้ของเทศบาล ประกอบด้วย เทศบาลตำบล (ทต.) ได้แก่ ท้องถิ่นซึ่งมีประกาศกระทรวงมหาดไทยยกฐานะเป็นเทศบาลตำบล มีรายได้พอควรแก่การปฏิบัติหน้าที่ตามกฎหมายกำหนด เทศบาลเมือง (ทม.) ได้แก่ ท้องถิ่นที่เป็นที่ตั้งศาลากลางจังหวัดหรือท้องถิ่นที่มีประชากรตั้งแต่ 10,000 คนขึ้นไป มีรายได้พอควรแก่การปฏิบัติหน้าที่ตามที่กฎหมายกำหนด และซึ่งมีประกาศกระทรวงมหาดไทยยกฐานะเป็นเทศบาลเมือง และเทศบาลนคร (ทน.) ได้แก่ ท้องถิ่นที่มีประชากรตั้งแต่ 50,000คนขึ้นไป มีรายได้พอควรแก่การปฏิบัติหน้าที่ตามที่กฎหมายกำหนดและซึ่งมีประกาศกระทรวงมหาดไทยยกฐานะเป็นเทศบาลนคร สำหรับการเลือกตั้งสมาชิกสภาเทศบาลและนายกเทศมนตรีจะมีขึ้น ทั้งหมด 2,472 แห่ง แบ่งเป็นเทศบาลนคร 30 แห่ง เทศบาลเมือง 195 แห่ง และเทศบาลตำบล 2,247 แห่ง

ส่วนการได้มาซึ่งนายกเทศมนตรีและสมาชิกสภาเทศบาล จะมาจากการเลือกตั้งโดยตรงของประชาชน โดยนายกเทศมนตรีใช้เขตเทศบาลเป็นเขตเลือกตั้ง ขณะที่สมาชิกสภาเทศบาล แบ่งเขตเลือกตั้งตามประเภทของเทศบาล คือ เทศบาลตำบล แบ่งเป็น 2 เขตเลือกตั้ง เทศบาลเมือง แบ่งเป็น 3 เขตเลือกตั้ง เทศบาลตำบล แบ่งเป็น 4 เขตเลือกตั้ง โดยผู้มีสิทธิเลือกตั้งลงคะแนนเลือกนายกฯได้ 1 คน และลงคะแนนเลือกสมาชิกฯได้ไม่เกิน 6 คน

องค์ประกอบของสภาเทศบาล ประกอบด้วยสมาชิกที่มาจากการเลือกตั้งเขตเลือกตั้งละ6 คน โดยเทศบาลตำบล มีสมาชิกสภา 12 คน เทศบาลเมือง 18 คน เทศบาลนคร 24 คน สำหรับวาระการดำรงตำแหน่งนายกฯมีวาระอยู่ในตำแหน่งคราวละ 4 ปีนับแต่วันเลือกตั้งแต่จะดำรงตำแหน่งติดต่อกันเกิน 2 วาระไม่ได้ ส่วนสมาชิก มีกำหนดคราวละ 4 ปีนับแต่วันเลือกตั้ง ส่วนหน้าที่และอำนาจนายกเทศมนตรี กำหนดนโยบายโดยไม่ขัดกฎหมายและรับผิดชอบในการบริหารราชการของเทศบาลให้เป็นไปตามกฎหมาย ระเบียบ และข้อบังคับเทศบัญญัติ นโยบาย และปฏิบัติหน้าที่อื่นตามกฎหมายบัญญัติ