พลเอก อนันตพร กาญจนรัตน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงาน เปิดเผยว่า 7 ทศวรรษที่ผ่านมา พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชฯ รัชกาลที่ 9 ทรงมีพระอัจฉริยภาพที่ประจักษ์แก่พสกนิกร ชาวไทยมาโดยตลอด โดยเฉพาะพระปรีชาสามารถด้านการเป็นกษัตริย์นักพัฒนา ในเรื่องของพลังงานนั้นก็เป็นเรื่องหนึ่งที่ทรงสนพระทัยมาโดยตลอด ด้วยทรงตระหนักว่าประเทศไทยไม่ได้มีแหล่งพลังงานธรรมชาติที่มากพอ ต่อความต้องการใช้ในประเทศ และต้องพึ่งพาการนำเข้าจากต่างประเทศเป็นส่วนใหญ่ ด้วยพระปรีชาสามารถทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ทำให้ทรงทำการศึกษาวิจัยการพัฒนาพลังงานทดแทนและเกิดเป็นโครงการส่วนพระองค์ขึ้นเป็นจำนวนมากในสวนจิตรลดา อาทิ โครงการผลิตเชื้อเพลิงแกลบอัดแท่ง โครงการทดลองผลิตแก๊สโซฮอล์ โครงการบ้านพลังงานแสงอาทิตย์ โครงการไบโอดีเซล โครงการระบบผลิตน้ำเย็นโดยใช้พลังงานความร้อนจากแกลบ โครงการดีโซฮอล์ และโครงการเอทานอล เป็นต้น ซึ่งปัจจุบันโครงการทั้งหมดถือเป็นโครงการต้นแบบให้ภาครัฐ เอกชน นักเรียน นักศึกษา ได้เข้าไปศึกษาดูงาน
ที่ผ่านมา กระทรวงพลังงาน ได้ดำเนินการพัฒนาพลังงานทดแทนเพื่อสนองแนวพระราชดำริ เช่น โครงการผลิตเอทานอล โดยในปี พ.ศ.2546 – 2549 ได้เริ่มทดลองใช้เอทานอลสาร MTBE ในน้ำมันเบนซินออกเทน 95 รวมถึงโครงการไบโอดีเซล ซึ่งในปี พ.ศ.2547-2548 มีการทดลองตลาดไบโอดีเซล B2 และ B5 ปัจจุบันทั้งเอทานอล และไบโอดีเซล เป็นเชื้อเพลิงที่มีจำหน่ายทั่วไปตามสถานีบริการน้ำมัน
นอกจากนี้ พระองค์ยังมีพระอัจฉริยภาพในด้านการอนุรักษ์พลังงาน จะเห็นได้จากพระจริยวัตรแห่งความพอเพียง ซึ่งประจักษ์ในเรื่องการใช้ทรัพยากรทุกสิ่งอย่างรู้คุณค่า กระทรวงพลังงาน ได้น้อมนำมาเป็นแนวทางในการรณรงค์เรื่องการประหยัดพลังงาน ซึ่งจัดทำเป็นภาพยนตร์ประชาสัมพันธ์ชุด “หลอดยาสีพระทนต์พระราชทาน” และชุด “ข้าวผัดอิ่มใจ” ปลุกจิตสำนึกประชาชนรู้คุณค่า และใช้พลังงานอย่างประหยัด
“พระองค์ทรงเป็นต้นแบบของการพัฒนาพลังงานประเทศไทย ที่ผ่านมา กระทรวงพลังงานได้สืบสาน พระราชปณิธานของพระองค์มาโดยตลอด ทั้งในด้านการพัฒนาพลังงานทดแทน และการอนุรักษ์พลังงาน ซึ่งได้น้อมนำมาสานต่อจนก่อเกิดเป็นแผนพัฒนาพลังงานทดแทนและพลังงานทางเลือก และแผนอนุรักษ์พลังงาน ซึ่งถูกบรรจุไว้ในแผนบูรณาการพลังงานระยะยาวที่จะสร้างความยั่งยืนให้กับภาคพลังงานของประเทศ และกระทรวงพลังงานจะยังคงสืบสานพระราชปณิธานของพระองค์ตลอดไป ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณอันหาที่สุดมิได้” รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงาน กล่าว