เขียนให้คิด : โดย ซีศูนย์

อุทาหรณ์เรื่องทุจริตของหน่วยงานท้องถิ่น

สวัสดีครับท่านผู้อ่านที่เคารพ ตอนนี้หลายท่านคงต้องติดบ้านกันบ้าง ที่เกษียณก็นั่งหน้าจอทีวีหรือหางานอดิเรกทำ คนยังไม่เกษียณต้อง WFH สักระยะหนึ่งนะครับ โควิทครั้งนี้ดูเหมือนจะแรงกว่าที่ผ่านมาทุกครั้ง มาจากคนบางกลุ่มที่มีฐานะทางสังคมทั้งหน้าที่การงาน การเงิน มีพร้อมหมด แต่ที่ขาดคือ วินัยต่อส่วนรวม ผลพวงความลำบากจึงไปตกอยู่กับคนทั่วไปทั้งประเทศ

ไม่อยากจะพูดถึงจริยธรรม ซึ่งเป็นเครื่องมือควบคุมคนที่มีตำแหน่งหน้าที่ให้อยู่ในระเบียบกติกาสังคม แต่ไม่สามารถใช้ได้กับคนบางคนบางกลุ่มที่มีอำนาจทั้งตำแหน่งหน้าที่และความมั่งคั่ง แต่กลับกอบโกยไม่รู้จักจบสิ้น บ่นไปก็เท่านั้น มาตอนนี้ขอเล่าเรื่องทุจริตของหน่วยงานท้องถิ่นดีกว่าครับ

ถ้าท่านผู้อ่านที่เป็นข้าราชการคงจำได้ว่า ก่อนปี 2560 เราใช้ระเบียบพัสดุเกี่ยวกับการจัดซื้อหรือจ้าง จะเป็นของสำนักนายกฯ หรือหน่วยงานท้องถิ่นเองก็ตาม ซึ่งก็คงไม่ต่างกันเท่าใดนักกับ พ.ร.บ.จัดซื้อฯ ฉบับที่ใช้ในปัจจุบัน เรื่องมีอยู่ว่า มี อบจ.แห่งหนึ่งทำโครงการก่อสร้างถนน คสล.สายหนึ่ง ดำเนินการโดยวิธีอิเล็กทรอนิกส์ ได้พิจารณาให้บริษัทเอกชนรายหนึ่งสมมติว่าชื่อ ส. จัดหาผู้ให้บริการตลาดกลางอิเล็กทรอนิกส์ ต่อมาสักปลายปี 2554 นาง ณ. เจ้าหน้าที่พัสดุทำบันทึกถึงนายก อบจ.เพื่อลงนามในประกาศ พร้อมขออนุมัติปิดประกาศเชิญชวนผู้ค้า โดยประกาศผ่านเว็บไซต์ของกรมบัญชีกลางและของ อบจ.นั้น และแจ้งให้ผู้ให้บริการตลาดกลางทราบโครงการดังกล่าวมีวงเงิน 6 ล้านบาทเศษ

วันเดียวกันนาง ณ.นำประกาศดังกล่าวไปให้นาง ล.นักวิชาการพัสดุที่ทำหน้าที่ลงประกาศในเว็บไซต์กรมบัญชีกลางตามคำสั่งของ อบจ. แล้วนาง ณ.ยังนำประกาศไปมอบนาง ม.นักวิชการคลัง 7 และนาง ย.เจ้าพนักงานการเงินและบัญชี 6 ซึ่งได้รับมอบหมายให้เป็นเจ้าหน้าที่ผู้ประกาศตามคำสั่ง อบจ. เพื่อนำไปปิดประกาศที่ป้ายประชาสัมพันธ์ของ อบจ. และปลดประกาศใน 10 วันต่อมาหลังจากไปปิดประกาศแล้ว โดยนาง น.เจ้าพนักงานการเงินและบัญชี 6 และนาง ร.เจ้าพนักงานพัสดุ 4 ได้รับมอบหมายให้เป็นผู้ปลดประกาศ

โครงการนี้มีผู้ซื้อซอง 4 ราย และมีมายื่นซอง 3 ราย ผลการพิจารณา หจก.ธ. เสนอราคาต่ำสุด เป็นผู้ชนะการประกวดราคา และได้ทำสัญญาจ้างกับ อบจ. เมื่อวันที่ 28 กันยายน 2555 มีการทำโครงการและส่งมอบงานวันที่ 3 มกราคม 2556 โดยคณะกรรมการตรวจรับงานเห็นว่า ผู้รับจ้างทำครบถ้วนตามสัญญาจึงลงชื่อตรวจรับงาน  อบจ.ได้เบิกจ่ายเงินให้ผู้รับจ้าง 6 ล้านบาทเศษ แต่ทางพิจารณาไต่สวนเห็นว่า ขั้นตอนการลงประกาศจัดจ้างของ อบจ.ดังกล่าว ทางผู้ไต่สวนตรวจสอบการเผยแพร่ในเว็บไซต์ของกรมบัญชีกลางแล้ว ไม่พบข้อมูลการประกาศจัดซื้อหรือจ้างโครงการดังกล่าวแต่อย่างใด

ดูจากอะไรครับ เขาดูเลขที่โครงการที่ลงเว็บไซต์ ซึ่งเป็นตัวเลข 11 หลัก กลับปรากฏว่า เป็นเรื่องประกาศการจัดซื้อหรือจ้างของ อบต.ที่อื่น และเป็นเรื่องอะไรครับ เป็นเรื่องสอบราคาจ้างโครงการก่อสร้างดาดคอนกรีตลำเหมืองส่งน้ำของ อบต. ซึ่งเป็นคนละเรื่องกับโครงการก่อสร้างถนน คสล.ของ อบจ.

ส่วนเอกสารหลักฐานการลงประกาศในเว็บไซต์กรมบัญชีกลางที่เจ้าหน้าที่ของ อบจ.อ้างเป็นหลักฐานนั้น  กรมบัญชีกลางยืนยันว่า ไม่ได้พิมพ์ออกจากเว็บไซต์ของกรมบัญชีกลางแต่อย่างใด เรื่องนี้บางท่านอาจเห็นว่า ไอ้แค่ไม่ส่งหลักฐานประกาศของหน่วยงานตัวเองไปลงเว็บไซต์ของกรมบัญชีกลาง โทษมันจะรุนแรงเชียวหรือ ผมเคยเจอเรื่องในบางหน่วยงานที่มีพฤติการณ์เช่นนี้แล้วลงโทษเพียงแค่ภาคทัณฑ์หรือว่ากล่าวตักเตือนด้วยซ้ำ เพราะเรื่องไม่ถึง ป.ป.ช.

แต่ถ้าเราสืบสาวราวเรื่องต่อไปแล้วจะเห็นว่า เจ้าหน้าที่ที่มีการกระทำเช่นนี้เขามีเจตนามากยิ่งกว่านั้น ซึ่งตามระเบียบกฎหมายที่เกี่ยวกับการจัดซื้อหรือจ้างไม่ว่าแต่ก่อนหรือวันนี้ ต้องมีการเปิดเผยให้ผู้มีอาชีพได้ทราบว่า มีโครงการอะไรที่ไหนบ้างเพื่อจะได้ให้ผู้มีอาชีพนั้นเข้าร่วมเสนอราคาอย่างเป็นธรรม เมื่อจงใจละเว้นไม่ส่งเอกสารประกาศฉบับจริงเพื่อเปิดเผยในเว็บไซต์กรมบัญชีกลาง ก็ต้องถือว่าเป็นการปกปิดข้อเท็จจริงที่ทำให้ผู้มีอาชีพรายอื่นเสียเปรียบโดยความช่วยเหลือของเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง เขาจึงเห็นว่าเป็นการละเว้นการปฎิบัติหน้าที่โดยมิชอบ ด้วยกฎหมายมีลักษณะปกปิดข้อเท็จจริงไม่เปิดเผยประกาศประกวดราคาอันเป็นการเอื้อประโยชน์แก่ผู้เข้าเสนอราคาบางรายให้เป็นผู้มีสิทธิทำสัญญาจ้าง โดยมุ่งหมายมิให้มีการแข่งขันอย่างเป็นธรรม ทำให้เกิดความเสียหายแก่ทางราชการ

แล้วใครเกี่ยวข้องและอาจเป็นผู้ต้องถูกกล่าวหาว่าทุจริตบ้างละ คนแรกนายก อบจ. ซึ่งเป็นผู้ลงนามในประกาศ การแต่งตั้งคณะกรรมการดำเนินการชุดต่างๆ ผู้ลงนามสัญญาจ้าง ถ้าฟังได้ว่าตนเองมีส่วนรู้เห็นและเจตนาช่วยเหลือผู้รับจ้างรายใดให้ชนะการประกวดราคาดังกล่าว อีกคนเจ้าหน้าที่ที่รับผิดชอบในการลงประกาศจัดซื้อจัดจ้างในเว็บไซต์ของกรมบัญชีกลาง เพราะคนนี้ต้องเป็นผู้เห็นขณะส่งประกาศไปลงเว็บไซต์ตามหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย จะอ้างว่าไม่รู้ไม่เห็นไม่ได้ทำไม่ได้ อีกคนที่เกี่ยวข้องคือ ผู้อำนวยการกองพัสดุและทรัพย์สิน ซึ่งถือเป็นผู้ดำรงตำแหน่งระดับบริหารของฝ่ายประจำอีกคนที่มีหน้าที่ในการเข้าระบบเพื่อกดอนุมัติการลงประกาศในเว็บไซต์ของกรมบัญชีกลาง

ต่างมีพฤติการณ์ในการปกปิดข้อมูลการเผยแพร่ประกาศประกวดราคาจ้างเหมาก่อสร้างโครงการดังกล่าว ซึ่งกระทำร่วมกันละเว้นไม่ลงประกาศในเว็บไซต์กรมบัญชีกลาง โดยมุ่งหมายไม่ให้มีโอกาสแข่งขันอย่างเป็นธรรม เพื่อเอื้อประโยชน์ให้ผู้เสนอราคาเฉพาะกลุ่มหรือรายใดรายหนึ่งเป็นผู้มีสิทธิทำสัญญากับหน่วยงานของรัฐ ซึ่งพยานสำคัญเรื่องนี้คือ เอกสารหลักฐานการลงประกาศในเว็บไซต์กรมบัญชีกลาง ในส่วนของสำเนาประกาศของ อบจ.ที่ส่อถึงข้อพิรุธเชื่อว่าเป็นเอกสารปลอมที่ทำขึ้นเพื่ออ้างว่าเป็นเอกสารโครงการที่ได้ลงในเว็บไซต์แล้ว และยังอ้างเลขลำดับการลงของหน่วยงานอื่นมาอ้างเป็นของตนแทน

ครับแค่นี้ฟังแล้วในทางวินัยใครเป็นนักการเมือง ถ้าเกี่ยวข้องกับการทำผิดก็อาจถูกถอดถอน เจ้าหน้าที่ก็วินัยร้ายแรง ทางอาญา มิพักต้องพูดถึงทั้งรวมถึงผิดกฎหมายฮั้วเต็มๆ อีก เผื่อเป็นอุทาหรณ์ได้บ้างครับ