นายชัยเดช สุทินกรณ์ ผู้ใหญ่บ้านต่อแพ หมู่ที่ 1 ตำบลแม่เงา อำเภอขุนยวม จังหวัดแม่ฮ่องสอน เปิดเผยว่า ชุมชนบ้านต่อแพเป็นหนึ่งชุมชนชาวไทใหญ่ ที่ยังคงรักษาไว้ซึ่งวิถีชีวิต วัฒนธรรม ประเพณีที่งดงาม และยังคงรักษาวัฒนธรรมประเพณีไว้คู่กับชุมชน อย่างเหนียวแน่น ชุมชนสามารถนำต้นทุนด้านแหล่งโบราณสถาน แหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ นำมาสู่แหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมได้เป็นอย่างดี

มีการจัดตั้งศูนย์เรียนรู้การต้องลาย เป็นปานซอยลายแบบศิลปะไทใหญ่ผสมพม่า มีร้านค้าผลิตภัณฑ์ชุมชน OTOP นวัตวิถี เพื่อจำหน่ายผลิตภัณฑ์ต่างๆ ซึ่งเป็นฝีมือของสมาชิกในชุมชนไว้จำหน่าย เช่น กุ๊ปไต เครื่องจักสานหลากหลายแบบ เสื้อผ้าชุดไทใหญ่ ทั้งของผู้ชายและผู้หญิง รวมถึงเฟอร์นิเจอร์ของใช้ในบ้านที่ทำจากไม้ไผ่ ซึ่งมีออเดอร์สั่งทำตลอด สร้างรายได้เสริมให้กับสมาชิกในชุมชนด้วย

ชุมชนบ้านต่อแพยังมีปูชนียสถานที่สำคัญ เป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ ให้กับคนในชุมชน คือวัดต่อแพ ซึ่งเป็นวัดเก่าแก่ ตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2463 มีศาลาการเปรียญ อาคารสถาปัตยกรรมพม่าผสมไทใหญ่ที่สวยงาม และยังมีสภาพสมบูรณ์ ก่อสร้างด้วยไม้สักทั้งหลัง หลังคาซึ่งมีหลายชั้นแยกออกจากกันเป็นหลังๆ มุงด้วยสังกะสีที่สลักลวดลายสวยงาม ภายในวัดต่อแพ มีวัตถุโบราณล้ำค่าหลายชิ้น เช่น ผ้าม่านเก่าแก่อายุกว่า 150 ปี ตู้พระธรรมซึ่งนำมาจากเมืองมะละแหม่ง ธรรมาสน์สร้างใน พ.ศ. 2464 พระพุทธรูปล้ำค่าอีกหลายองค์ รวมไปถึงถานหรือส้วมพระสงฆ์สมัยโบราณที่สร้างขึ้นอย่างวิจิตร

นอกจากนี้ เด็กและเยาวชนในพื้นที่ ยังได้รับการส่งเสริมให้รักษาและสืบสานความเป็นเอกลักษณ์ และอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรม โดยโรงเรียนชุมชนบ้านต่อแพ ได้สนับสนุนให้นักเรียนได้เรียนรู้ ด้านการแสดงศิลปะการแสดงพื้นบ้าน เช่นการรำนก รำโต เป็นต้น

 สำหรับการเดินทางใช้เส้นทางหลัก 108 จากจังหวัดเชียงใหม่ ถึงอำเภอขุนยวม จังหวัดแม่ฮ่องสอน มีทางแยกเข้าหมู่บ้านต่อแพ ซึ่งหมู่บ้านอยู่ห่างจากตัวอำเภอขุนยวม ประมาณ 5 กิโลเมตร เป็นถนนลาดยางจนถึงหมู่บ้าน

ผู้ใหญ่บ้านต่อแพ ระบุว่า หากนักท่องเที่ยวมีโอกาสเดินทางมาเยี่ยมเยือนจังหวัดแม่ฮ่องสอน เมื่อสถานการณ์ COVID-19 คลี่คลาย ไม่ควรพลาดที่จะเดินทางไปเที่ยวชมชุมชนบ้านต่อแพแห่งนี้