บทบาทและภารกิจของศูนย์วิจัยข้าวสุรินทร์ พร้อมส่งเสริมสนับสนุนเกษตรกร ในการปลูกข้าวเมล็ดพันธุ์ดี มีคุณภาพ พร้อมดูแลเกษตรกรอย่างทั่วถึง

กรมการข้าว โดยศูนย์วิจัยข้าวสุรินทร์ เป็นอีกหนึ่งศูนย์ที่อยู่ทางภาคอีสานตอนล่าง มีบทบาทและภารกิจที่สำคัญ คืองานวิจัยพันธุ์ข้าว มุ่งเน้นให้เกษตรกรในพื้นที่ปลูกข้าวให้ได้คุณภาพมาตรฐาน ตรงต่อความต้องการของตลาดและผู้บริโภค ควบคู่ไปกับใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัยในการผลิตขาว ลดต้นทุนการผลิตให้กับเกษตรกร อย่างครบวงจร

นายสมลักษณ์ มอญขาม ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยข้าวสุรินทร์ กล่าวว่า ศูนย์วิจัยข้าวสุรินทร์ ก่อตั้งเมื่อปีพ.ศ.2494 ตั้งอยู่ที่ เลขที่ 489 ถนนปัทมานนท์ อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ ห่างจากตัวเมือง 2 กิโลเมตร ศูนย์วิจัยข้าวสุรินทร์มีบทบาทและภารกิจหลัก คืองานวิจัยพันธุ์ข้าว งานด้านวิชาการ งานผลิตเมล็ดพันธุ์ งานถ่ายทอดเทคโนโลยี มุ่งเน้นในเรื่องการวิจัยปรับปรุงพันธุ์ข้าว เน้นกลุ่มข้าวหอมเป็นหลัก เพราะจังหวัดสุรินทร์เป็นเมืองข้าวมะลิ และมุ่งเน้นงานวิจัยในเรื่องการวิจัยปรับปรุงพันธุ์ในกลุ่มข้าวหอมเป็นหลัก ส่วนงานอื่นๆงานด้านโรคแมลง จะมีควบคู่กันไปกับงานวิจัย ส่วนงานผลิตเมล็ดพันธุ์จะผลิตเมล็ดพันธุ์ ชั้นเมล็ดพันธุ์คัด เมล็ดพันธุ์หลัก เพื่อให้ได้เมล็ดพันธุ์ที่มีคุณภาพตรงตามมาตรฐานเมล็ดพันธุ์ เพื่อนำไปให้ส่วนราชการ กลุ่มเกษตรกร นำไปปลูกเพื่อผลิตเป็นเมล็ดพันธุ์ชั้นพันธุ์ขยายและเมล็ดพันธุ์จำหน่ายต่อไป ในส่วนงานถ่ายทอดเทคโนโลยี จะมีเจ้าหน้าที่ลงพื้นที่ไปให้คำแนะ ส่งเสริม นำเทคโนโลยีที่กลุ่มวิชาการและกลุ่มงานผลิตเมล็ดพันธุ์ ไปขยายผลสู่เกษตรกรในการผลิตเมล็ดพันธุ์ให้มีคุณภาพและได้มาตรฐาน
นอกจากนี้ โครงการที่ศูนย์วิจัยข้าวสุรินทร์ ดูแลอยู่ คืองานด้านงานธุรการ งานพัสดุ งานด้านเอกสาร การเงิน กลุ่มงานวิชาการ กลุ่มงานผลิตเมล็ดพันธุ์ กลุ่มถ่ายทอดเทคโนโลยี โครงการที่รับผิดชอบและมอบหมาย เป็นโครงการของภาครัฐบาล อาทิ โครงการนาแปลงใหญ่ โครงการเกษตรอินทรีย์ โครงการศูนย์ข้าวชุมชน และโครงการอื่นๆที่ได้รับมอบหมาย สำหรับโครงการนาแปลงใหญ่ มีกลุ่มเกษตรกรที่ดูแลอยู่ทั้งหมด 124 กลุ่ม เกษตรกรกว่า 50,000 คน ครอบคลุมพื้นที่ 100,000 กว่าไร่ และมีกลุ่มเกษตรกรรวมกลุ่ม เพื่อดำเนินงานในด้านแปลงใหญ่ ซึ่งเริ่มต้นมาตั้งแต่ปีพ.ศ.2560 จนถึงปัจจุบัน
พันธุ์ข้าวหลักๆ ของจังหวัดสุรินทร์จะเป็นข้าวขาวดอกมะลิ 105 ข้าวพันธุ์กข15 ซึ่งศูนย์วิจัยข้าวสุรินทร์ได้ถ่ายทอดเทคโนโลยีให้กลุ่มเกษตรกรในโครงการนาแปลงใหญ่อยู่เป็นประจำ และต่อเนื่องมาโดยตลอด และมาตรฐานที่เกษตรกรจะได้รับคือมาตรฐาน GAP การผลิตข้าวที่ดีและเหมาะสม การรับรองแบบอินทรีย์ มาตรฐานออร์แกนิกไทยแลนด์ โดยศูนย์วิจัยข้าวสุรินทร์ มีกลุ่มถ่ายทอดเทคโนโลยี ซึ่งรับผิดชอบงานโครงการตามนโยบายของรัฐบาล ลงพื้นที่โดยการออกไปแนะนำให้คำปรึกษาเกษตรกร ตั้งแต่กระบวนการรวมกลุ่ม การวางแผนร่วมกัน การเตรียมพื้นที่ปลูก การบริหารจัดการภายในกลุ่มการดูแลตั้งแต่เริ่มต้นการเตรียมดิน การปลูก การดูแล ไปจนถึงการเก็บเกี่ยว และการวิเคราะห์คุณภาพของเมล็ดพันธุ์ที่ดี ไปจนถึงประสานผู้ประกอบการโรงสีในการรับซื้อข้าวต่างๆที่อยู่ในเครือข่ายที่ขึ้นทะเบียนไว้เพื่อหาตลาดให้เกษตรกรที่ทางศูนย์วิจัยข้าวสุรินทร์รองรับผลผลิตของเกษตรที่ออกมาในแต่ละปีอีกด้วย
สำหรับเกษตรกรที่สนใจ อยากได้องค์ความรู้ สามารถติดต่อได้โดยตรงที่ศูนย์วิจัยข้าวสุรินทร์ เลขที่ 489 ถนนปัทมานนท์ อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ หมายเลขโทรศัพท์ 04451394 ได้ในเวลาราชการ หรือเข้าไปในเว็บไซต์ของศูนย์วิจัยข้าวสุรินทร์ได้อีกช่องทางหนึ่งด้วย