EU เตรียมทบทวนมาตรฐานในการติดฉลากสินค้าประเภทต่าง ๆ รวมถึงการสร้างมาตรฐานฉลากเดียวเพื่อป้องกันการโฆษณาเกินจริง และการรับรองฉลากที่มากเกินความจำเป็น

          นายธัชชญาน์พล อภิมนต์เตชบุตร รองอธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ ได้รับรายงานจากสำนักงานพาณิชย์ในต่างประเทศ ณ กรุงบรัสเซลส์ว่า ในปี 2564 ภาคเอกชนและรัฐสภาในยุโรปได้มีประเด็นข้อสังเกตเกี่ยวกับรายละเอียดของข้อมูลบนฉลากประเภทต่าง ๆ ของผลิตภัณฑ์ที่วางจำหน่ายใน EU ที่อาจไม่เป็นไปตามข้อกำหนดใน Regulation (EU) 1169/2011 กำหนดให้ระบุรายละเอียดต่าง ๆ ของผลิตภัณฑ์ เช่น คุณค่าทางโภชนาการแหล่งประเทศที่มาสำหรับเนื้อสัตว์ที่ยังไม่ได้แปรรูป สารที่อาจก่อให้เกิดอาการแพ้เป็นต้น สรุปสาระสำคัญได้ ดังนี้

          1) ฉลากแสดงระดับคุณค่าทางโภชนาการอาหาร Nutri – Score : ต้องประกอบด้วย ปริมาณไขมัน น้ำตาล เกลือ เส้นใยอาหารและอื่น ๆ แต่อย่างไรก็ดี การออกฉลากสำหรับผลิตภัณฑ์แต่ละประเภทยังไม่ได้คำนึงถึงประโยชน์ในด้านสุขภาพของผู้บริโภคอย่างแท้จริง ทั้งนี้ การออกฉลากฯ อยู่ระหว่างการประเมินผลกระทบทางเลือกต่าง ๆ และรับฟังคำแนะนำทางวิทยาศาสตร์จาก European Food Safety Authority : EFSA และจะมีการเปิดรับฟังความคิดเห็นสาธารณะภายในไตรมาส 4 ปี 2564 ต่อไป  

          2) ฉลากผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม EU Eco Label : มุ่งเน้นการลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมตั้งแต่การเลือกวัตถุดิบไปจนถึงกระบวนการผลิต ซึ่งครอบคลุมกลุ่มผลิตภัณฑ์สินค้าหลายชนิด โดยอาจเป็นการโฆษณาเกินจริงของผู้ผลิตเกี่ยวกับการได้รับรองฉลากที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ซึ่งในทางปฏิบัติไม่สามารถพิสูจน์ได้ ทั้งนี้ คณะกรรมาธิการยุโรปได้ประสานกับหน่วยงานผู้บริโภคของประเทศสมาชิกเพื่อกำหนดแนวทางปฏิบัติ ในการพิจารณาอนุญาตใช้ฉลากบนผลิตภัณฑ์เพื่อไม่ให้เกิดอันตรายต่อผู้บริโภค รวมถึงสนับสนุนให้กำหนดบทลงโทษ อย่างเข้มงวดต่อผู้ผลิตสินค้าที่โฆษณาเกินจริง

          3) ฉลาก Eco – Score : แสดงข้อมูลที่เป็นผลกระทบของผลิตภัณฑ์ต่อสิ่งแวดล้อมและสภาพภูมิอากาศการใช้น้ำและการใช้ที่ดิน โดยใช้วิธีให้คะแนนตั้งแต่ 0 – 100 ควบคู่ไปกับการใช้รหัสสีและตัวอักษร A – E ในการแสดงรายละเอียดด้านผลกระทบฯ ในฉลากบนผลิตภัณฑ์ ซึ่งสมาชิกรัฐสภาสหภาพยุโรปต้องการให้มีการพิจารณาเพื่อประเมินการออกฉลาก Eco – Score อย่างละเอียดอีกครั้ง เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ถูกต้องต่อผู้บริโภค

          นอกจากนี้ภาคเอกชนและรัฐสภายุโรปได้กล่าวถึงประเด็นความไม่ชัดเจนในการติดฉลากต่าง ๆ ที่อาจส่งผลให้ผู้บริโภคไม่ได้รับข้อมูลที่ถูกต้องของสินค้า อาทิ การไม่มีมาตรฐานฉลากเดียวของ EU ส่งผลให้แต่ละประเทศสมาชิกมีการใช้ฉลากและเครื่องหมายต่าง ๆ เป็นจำนวนมาก การรับรองมาตรฐานฉลากเป็นจำนวนมาก (Over – certification) และการฟอกเขียว (Greenwashing) ในสินค้าเกษตรและอาหาร เนื่องจากการติดฉลากบนผลิตภัณฑ์เป็นสิ่งที่ผู้ผลิตกำหนดขึ้นเพื่อทำการตลาด จึงนำไปสู่การรับรองฉลากที่เกินความจำเป็นและยังเป็นการโฆษณาเพื่อสร้างภาพลักษณ์ของผลิตภัณฑ์ในด้านสิ่งแวดล้อมที่เกินจริง ทั้งนี้ คณะกรรมาธิการยุโรปอยู่ระหว่างจัดทำข้อเสนอด้านกฎหมายเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมโดยมีเป้าหมายเพื่อกำหนดระบบในการรับรองข้อมูล โดยการใช้ฉลากที่เป็นมาตรฐานเดียวกันเพื่อแสดงผลกระทบของผลิตภัณฑ์ที่มีต่อสภาพภูมิอากาศ สิ่งแวดล้อม และสังคม 

          นายธัชชญาน์พลฯ กล่าวเพิ่มเติมว่า นโยบาย European Green Deal ของ EU มุ่งเน้นความเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและดิจิตัล ส่งผลต่อการกำหนดยุทธศาสตร์ที่เกี่ยวข้องในด้านต่าง ๆ เช่น เกษตรกรรม สารเคมี เศรษฐกิจหมุนเวียนและความยั่งยืน เป็นต้น ซึ่งผู้บริโภคจะต้องได้ข้อมูลที่ถูกต้องและตรวจสอบได้ รวมถึงกำหนดประเภทฉลากและการรับรองฉลากอย่างมีมาตรฐานทั้งภาคบังคับและสมัครใจ ทั้งนี้ ผู้ส่งออกไทยควรให้ความสำคัญและติดตามรายละเอียดที่เกี่ยวกับการติดฉลากต่าง ๆ เพื่อเตรียมความพร้อมและปรับตัว เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับผลิตภัณฑ์และสร้างโอกาสในการเข้าถึงตลาด EU ที่มุ่งเน้นความเป็นผลิตภัณฑ์ที่ยั่งยืนและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมต่อไป โดยสามารถศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่เว็บไซต์ https://eur-lex.europa.eu