นายจุรินทร์ ลักษณวิศิษฎ์ รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ เปิดเผยว่า การค้าชายแดนและการค้าผ่านแดนเดือนธันวาคม 2564 มีมูลค่ารวม 141,507 ล้านบาท บวก 12.92% เทียบเดือนเดียวกันปี 2563 แยกเป็นไทยส่งออก 83,517 ล้านบาท บวก 12.31% และไทยนำเข้า 57,990 ล้านบาท เพิ่มขึ้น 13.81% หากแยกเป็นการค้าชายแดนเดือนธันวาคม มีมูลค่ารวม 87,682 ล้านบาท บวก 24.26% และการค้าผ่านแดน มีมูลค่ารวม 16,453 ล้านบาท ลบ 4.37% หากแยกเป็นรายประเทศ พบว่า ทุกประเทศขยายตัวบวก โดยมาเลเซีย บวก 24.84% กัมพูชา บวก27.26% เมียนมา บวก53.54% ลาว บวก 23.13% สิงคโปร์ บวก 32.99% เวียดนาม บวก 148.32 % ยกเว้น จีน ติดลบ 15.12% ทำให้การค้าชายแดนผ่านแดนและการส่งออกผ่านการค้าชายแดนผ่านแดน ทั้งปี 2564 มีมูลค่ารวม 1,715,345 ล้านบาท บวก 30.03% แยกเป็นไทยส่งออก 1,031,330 ล้านบาท บวก 34.6% ไทยนำเข้า 684,015 ล้านบาท เพิ่มขึ้น 23.70% ทำให้ทั้งปี 2564 การค้าชายแดนและผ่านแดน มีมูลค่ารวม 1,715,345 ล้านบาท บวก 30.03% ในส่วนนี้่ไทยส่งออก 1,031,330 ล้านบาท บวก 34.60% ไทยนำเข้า 684,015 ล้านบาท บวก 23.70% หากแยกเป็นการค้าผ่านแดนทั้งปี 2564 มูลค่ารวม 791,264 ล้านบาท บวก 41.55% ซึ่งปี 2564 การค้าชายแดนและผ่านแดนสูงกว่าเป้าหมายเดิมที่กำหนดไว้ 6% แต่โตได้ถึง 34.6% หรือสร้างรายได้เกินเป้า 265,118 ล้านบาท

นายจุรินทร์ กล่าวว่า เป้าหมายการส่งออกผ่านการค้าชายแดนและผ่านแดนปี 2565 ขยายตัว 5-7% และมีมูลค่า 1.08-1.10 ล้านล้านบาท เนื่องจากปัจจัยเศรษฐกิจโลกและเศรษฐกิจประเทศเพื่อนบ้านมีโอกาสเติบโตต่อเนื่อง เงินบาทอ่อนค่าจะช่วยในการเพิ่มศักยภาพในการแข่งขัน ประเทศไทยสามารถใช้ประโยชน์จากเส้นทางให้บริการรถไฟ ลาว-จีนช่วยให้การส่งออกสินค้าไทยจากเวียงจันทน์ไปจีนสะดวกขึ้น กระทรวงพาณิชย์กับภาคเอกชน(กรอ.พาณิชย์ ) ร่วมผลักดันส่งออก นโยบายเร่งรัดการเปิดด่านชายแดนเพิ่มอีก 12 ด่าน จาก 97 ด่าน และเปิดแล้ว 48 ด่าน ได้แก่ อ.แม่สาย จ.เชียงราย บ้านแจ่มป๋อง อ.เวียงแก่น จ.เชียงราย อ.เชียงคาน จ.เลย บ้านหม้อ อ.ศรีเชียงใหม่ จ.หนองคาย ท่าเรือหนองคาย อ.เมือง ท่าเทียบเรือเทศบาลนครพนม อ.เมือง ท่าเทียบเรือมุกดาหาร อ.เมือง บ้านปากแซง อ.นาตาล จ.อุบลราชธานี ซึ่งตนไปติดตามด้วยตนเอง บ้านจุมพล อ.โพนพิสัย จ.หนองคาย บ้านม่วง อ.สังคม จ.หนองคาย บ้านท่าเส้น อ.เมืองจ.ตราด ด่านหนองเอี่ยน จังหวัดสระแก้ว

สำหรับปัจจัยเสี่ยง 2 ประเด็น คือ 1. สถานการณ์โควิดโอมิครอนซึ่งไม่สามารถคาดการณ์ได้ว่าจะมีผลกระทบมากน้อยแค่ไหน ซึ่งจะมีผลกระทบต่อการเปิดปิดด่านและการจราจรส่งออกสินค้าผ่านแดนข้ามแดนเพราะอาจมีความเข้มงวดในการตรวจโรคมากขึ้น และ 2. สถานการณ์การเมืองเศรษฐกิจในเมียนมาอาจมีผลกระทบต่อตัวเลขการส่งออกสินค้าชายแดนไทยไปเมียนมาได้ โดยเฉพาะนโยบายการลดการใช้เงินตราต่างประเทศของเมียนมา เพื่อควบคุมการนำเข้าเพื่อลดปัญหาการขาดดุลการชำระเงินของเมียนมา

นายพิทักษ์ อุดมวิชัยวัฒน์ อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ กล่าวถึงการประโยชย์รถไฟลาว-จีน ว่า ขณะนี้การให้บริการขนส่งสินค้า ยังไม่พร้อมรองรับผลไม้จากไทย แต่กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ ซึ่งมีทูตพาณิชย์ และกรมการค้าต่างประเทศ อยู่ระหว่างเตรียมการเร่งรัดกันอยู่ คาดว่าพฤษภาคม-มิถุนายน 2565 ด่านที่จะตรวจรับสินค้าผลไม้จากทุกประเทศทางรถไฟ น่าจะสามารถดำเนินการได้ และเป็นแนวโน้มที่ดี ที่ไทยจะสามารถส่งออกผลไม้ได้สะดวกขึ้น

นายภูสิต รัตนกุล เสรีเรืองฤทธิ์ อธิบดีกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ บอกว่า ตอนนี้ ผลไม้ยังส่งออกไปทางรถไฟไม่ได้ มีเฉพาะสินค้าอื่น เช่น ยางพารา มันสำปะหลัง และสินแร่ธรรมชาติ แต่ล่าสุด กรมพาณิชย์มณฑลยูนนาน กำลังยื่นขออนุญาตให้ด่านรถไฟโม่ฮาน เป็นด่านเฉพาะเพื่อการนำเข้าสินค้า 4 ประเภท ได้แก่ ผลไม้สด เนื้อสัตว์ อาหารทะเลแช่เย็น และธัญพืช ซึ่งต้องทำเรื่องผ่านจากทางยูนนาน ไปสำนักงานศุลกากรประเทศจีน ซึ่งคาดหวังว่า ด่านรถไฟโม่ฮาน จะเปิดรับสินค้า 4 ประเภทได้เร็วที่สุดเดือนมิถุนายน และกำลังสร้างสิ่งอำนวยความสะดวก เพื่อรองรับสินค้า