ขนมไทยโบราณที่หลายคนไม่รู้จักและกำลังจะสูญหายหลังโลกโตเร็วเด็กรุ่นใหม่หันไปนิยมขนมกรุบกรอบ แต่ยังมียายอายุ 86 ปี มุ่งมั่นอนุรักษ์และขายมานาน 70 ปี จากห่อละ 25 สตางค์ หรือ หนึ่งสลึงมาจนราคา ถุงละ 20 บาท
ย้อนไปหลายสิบปีคงไม่มีใครไม่รู้จัก ปลาแนม ขนมไทย โบราณ ที่ทำขึ้นจากข้าว มะพร้าว น้ำตาลคลุกเคล้าผสมผสานกันลงตัวรับประทานกับเครื่องปรุงรสที่มี กระเทียมดอง เกลือและพริกขี้หนูสวนเพื่อเพิ่มรสชาติ ทานกับเครื่องเคียง เป็นใบทองหลาง หรือใบชะพลู ซึ่งแต่ก่อนคนรุ่นเก่าชอบที่จะรับประทานกับใบทองหลางมากกว่าเพราะนอกจากไม่มีกลิ่นรบกวนที่บางคนไม่ชอบแล้ว ใบทองหลางยังมีความมันอร่อย แต่คนที่ชอบออกรสเผ็ดหน่อยก็จะชอบใบชะพลูที่นิยมนำมาแกงคั่วมีกลิ่นหอมเฉพาะตัวมาทานเป็นเครื่องเคียงแต่มาถึงปัจจุบัน ใบทองหลางหายากจึงใช้ใบชะพลูแทนไปโดยปริยาย
ยายน้อย บุญนาค อายุ 86 ปี อยู่บ้านเลขที่ 76 หมู่ 2 ต.บ้านทาม อ.ศรีมหาโพธิ จ.ปราจีนบุรี ที่ยังคงทำปลาแนมขายเลี้ยงครอบครัวมาแต่ต้น ปัจจุบันที่น่าจะเหลือยายน้อยอยู่เพียงคนเดียวเล่าให้ฟังหลังเข็นรถใส่ปลาแนมมาขายให้กับคนที่มากราบไหว้ท้าวเวชสุวรรณวัดปทุมบูชา ซึ่งอยู่ห่างจากบ้านราว 3 กิโล ว่า ปลาแนมจะเป็นทั้งขนมและของกินเล่นมีส่วนผสมเป็นข้าวซึ่งโบราณจะใช้ข้าวที่เหลือในการรับประทานแต่ละมื้อนำมาแช่ให้ข้าวนิ่มแล้วนำไปกรองน้ำออกไปตากได้ที่แล้วจึงคั่วให้หอม มายีหรือป่น เอาไปผสมกับมะพร้าวขูด และปลา จะเป็นปลาอะไรก็ได้ย่างให้แห้งนำมาป่นผสมกับข้าวและมะพร้าวที่เตรียมไว้คลุกเคล้ารวมกันใส่น้ำสุกเพื่อไม่ให้แห้งจนเกินไป ซึ่งเป็นที่มาของปลาแนมยายน้อยยังบอกด้วยว่า หลังๆปลาหายากมีราคาแพงจึงมีการนำเอาหนังหมุต้มสุกหั่นบางๆใส่แทนปลา ปลาแนมเลยไม่มีปลาเป็นส่วนผสมเหมือนเดิม แต่ก็ยังคงเรียกปลาแนมมาถึงปัจจุบัน
ยายน้อยเล่าว่า ยายขายปลาแนมมาตั้งแต่อายุ 15 ปี ตั้งแต่ราคาห่อละ 25 สตางค์ หลังช่วยแม่ขายมาจนมีครอบครัวถึงขณะนี้ อายุ 86 ปี ถ้าจะนับเวลาก็เข้า 70 ปี ยืนยันว่าก็ยังจะทำปลาแนมขายในราคาถุงละ 20 บาท ไปจนกว่าจะไม่ไหว เมื่อตนไม่อยู่ก็คงไม่มีใครมาสืบทอดไว้ เพราะเด็กรุ่นใหม่ก็หันไปทานขนมอื่นแทน คิดว่าในอนาคตคงไม่มีใครรู้จักปลาแนมขนมไทยๆอีกต่อไปจะเหลือก็เพียงตำนาน ใครที่ไม่เคยชิมไม่เคยทานปลาแนมขนมไทยโบราณที่หาทานยากนับวันก็กำลังสูญหายไปตามกาลเวลา ไปไหว้ท้าวเวชสุวรรณวัดปทุมบูชา ก็ลองแวะไปซื้อลองทานกันจะได้รู้ว่า ขนมโบราณอร่อยน่าทานแค่ไหน
ทีมข่าวปราจีนบุรี