กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ร่วมกับ สมาคมวางแผนครอบครัวแห่งประเทศไทยฯ และไบเออร์ไทย รณรงค์แก้โจทย์ความเชื่อผิดๆ เรื่องการคุมกำเนิด ดึงพลังวัยรุ่นเข้าถึงข้อมูล เพื่อการวางแผนครอบครัวที่ดี ตั้งเป้าลดปัญหาการตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์ในประเทศไทย
นายแพทย์อรรถพล แก้วสัมฤทธิ์ รองอธิบดีกรมอนามัย กล่าวว่า การตั้งครรภ์ในวัยรุ่นไทยยังคงเป็นปัญหาที่สำคัญ จากข้อมูลสถานการณ์ล่าสุดของกรมอนามัยในปี 2563 วัยรุ่นที่อายุต่ำกว่า 20 ปี มีอัตราการคลอดเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยวัยรุ่นหญิงอายุ 10-19 ปี คลอดบุตรรวมทั้งสิ้น 57,857 คน หรือเฉลี่ย 159 คนต่อวัน ส่วนการคลอดซ้ำมีจำนวน 4,517 คน หรือประมาณร้อยละ 7.8 โดยกลุ่มที่เป็นปัญหาสำคัญ คือ วัยรุ่นหญิงอายุ 15-19 ปี พบมีการคลอดบุตรทั้งสิ้น 56,074 คน หรือประมาณ 154 คนต่อวัน ที่ผ่านมากรมอนามัย ซึ่งเป็นหน่วยงานรับผิดชอบหลักในการทำงานด้านการส่งเสริมอนามัยการเจริญพันธุ์ที่ดีของวัยรุ่น ได้ร่วมมือกับองค์กรภาคีเครือข่ายต่างๆ ได้แก่ สมาคมวางแผนครอบครัวแห่งประเทศไทยฯ ราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทย และหน่วยงานเอกชน ร่วมดำเนินการขับเคลื่อนภารกิจงานด้านอนามัยการเจริญพันธุ์ในวัยรุ่น เพื่อส่งเสริมความรอบรู้เกี่ยวกับวิธีการคุมกำเนิดอย่างถูกต้อง และการเข้าถึงบริการคุมกำเนิดกึ่งถาวรตามสิทธิประโยชน์ โดยมีเป้าหมายสำคัญ ในการลดอัตราการคลอดมีชีพในหญิงอายุ 15-19 ปีลง ไม่เกิน 25 ต่อ 1,000 ประชากร ในปี 2569
"การตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์ในวัยรุ่นแม้ภาพรวมจะดีขึ้น แต่จำเป็นต้องอาศัยการทำงานอย่างต่อเนื่อง ซึ่งที่ผ่านมากรมอนามัย โดยสำนักอนามัยการเจริญพันธุ์ ได้ร่วมรณรงค์กับไบเออร์ไทยมาอย่างต่อเนื่อง 15 ปี เพื่อส่งเสริมการรอบรู้ด้านสุขภาพ (Health Literacy) และสร้างความตระหนักให้แก่ประชาชนโดยเฉพาะกลุ่มวัยรุ่นในเรื่องความสำคัญของการคุมกำเนิด วิธีการคุมกำเนิด และการวางแผนครอบครัว เนื่องจากที่ผ่านมาปัญหาการท้องไม่พร้อมในวัยรุ่น ส่งผลให้เกิดเป็นปัญหาสังคมตามมาในหลายด้าน ทั้งอนาคตของผู้ที่ตั้งครรภ์เอง ปัญหาครอบครัว รวมถึงสุขภาพของผู้เป็นแม่และเด็กในครรภ์ ซึ่งสาเหตุหลักเกิดขึ้นจากการคุมกำเนิดที่ผิดพลาด เกิดจากความไม่รู้หรือมีความรู้แต่ใช้ไม่ถูกวิธี
ดังนั้น ในปี 2565 นี้ กรมอนามัยจึงร่วมมือกับสมาคมวางแผนครอบครัวแห่งประเทศไทยฯ และไบเออร์ไทย รณรงค์จัดกิจกรรมภายใต้แคมเปญ #เช็คให้ชัวร์ คุมให้ถูก มีลูกเมื่อพร้อม เพื่อสร้างการรับรู้และความเข้าใจอย่างถูกต้องในเรื่องของการคุมกำเนิดอย่างถูกวิธี ไม่ปล่อยให้ตั้งครรภ์ในขณะที่ตนเองยังไม่พร้อม ในวันคุมกำเนิดโลก 2565"นายแพทย์อรรถพลกล่าว
“ผลการรณรงค์ที่ผ่านมาค่อนข้างดี เมื่อก่อนมองการป้องกันการตั้งครรภ์เป็นเรื่องชีวิตประจำวัน ทุกคนอยากรู้ แต่ไม่มีสื่อที่จะพูดเรื่องนี้แบบตรงๆ ได้ แต่ตอนนี้มีสื่อที่ทันสมัย มีคนติดตามเยอะ มาให้ความรู้ จากที่ไม่รู้ช่องทางจะปรึกษาใครก็มีสื่อที่เชื่อถือได้ให้คำแนะนำ ทำให้ตอนนี้ภาพรวมการตั้งครรภ์ก่อนเวลาอันควรถือว่าดีขึ้นมาก ดังนั้น การเข้าถึงความรู้น่าจะมีส่วนช่วยได้”
ด้าน รศ.ดร.ฤาเดช เกิดวิชัย นายกสมาคมวางแผนครอบครัวแห่งประเทศไทย ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี กล่าวว่า ปัญหาด้านอนามัยการเจริญพันธุ์ของประเทศไทยยังคงมีอยู่ ปัจจุบันมีวัยรุ่นและวัยเจริญพันธุ์จำนวนมาก ยังมีความเข้าใจผิดเรื่องการคุมกำเนิด ส่งผลให้เกิดการตั้งครรภ์ไม่พร้อม และนำไปสู่ปัญหาการยุติการตั้งครรภ์ที่ไม่ปลอดภัย โดยเฉพาะอย่างยิ่งการรับข้อมูลผิดๆ จากอินเทอร์เน็ตและสื่อสังคมออนไลน์ เราจึงได้ดำเนินงานให้ความรู้เชิงป้องกัน โดยการจัดทำคู่มือ 8 ความเชื่อผิดๆ เกี่ยวกับการคุมกำเนิด มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ความรู้ที่ถูกต้องเกี่ยวกับเรื่องการคุมกำเนิด อาทิ การกินยาคุมย้อนศรแล้วหน้าอกใหญ่ขึ้น ผู้ที่รับประทานยาคุมกำเนิดหากเลิกกินแล้ว จะทำให้ตั้งครรภ์ยาก กินยาคุมต่อเนื่องทำให้เป็นมะเร็ง นับหน้า 7 หลัง 7 แล้วปลอดภัยแน่นอนมีเพศสัมพันธ์ได้ ผู้หญิงจะไม่ท้องหากมีเพศสัมพันธ์ในช่วงมีประจำเดือน และยาคุมกำเนิดฉุกเฉินสามารถใช้แทนยาคุมกำเนิดแบบปกติ เป็นต้น
"สาเหตุที่การแก้ปัญหาท้องไม่พร้อมในกลุ่มเด็กวัยรุ่นบางส่วนไม่ได้ผลเพราะว่า ผู้ปกครองยังไม่เปิดใจกว้างที่ให้ความรู้เกี่ยวกับเรื่องการป้องกันตั้งครรภ์ การคุมกำเนิดให้กับลูกที่เป็นวัยรุ่น ในความเป็นจริงควรมองว่าการพูคุยเรื่องดังกล่าวเป็นเรื่องธรรมชาติ จึงควรให้คำแนะนำที่ถูกต้องจะสามารถแก้ปัญหาวัยรุ่นท้องก่อนเวลาอันควรได้"รศ.ดร.ฤาเดช กล่าว
“ตอนนี้มีพบว่า มีเด็กตั้งท้องอายุแค่ 10 ขวบเท่านั้น เพราะไม่มีความรู้เรื่องการป้องกันและไม่รู้จะไปปรึกษาใคร ไม่กล้าปรึกษาพ่อแม่ด้วย แนวทางแก้ปัญหาในอนาคตจะทำงานเชิงรุกเข้าไปให้ความรู้กับวัยรุ่นในสถาบันการศึกษามากขึ้น และแนะนำคุณครู อาจารย์ ผู้ใหญ่ให้ความรู้กับวัยรุ่นเกี่ยวกับการป้องกันการตั้งครรภ์ การคุมกำเนิด โดยเฉพาะผู้ปกครองต้องเปิดใจให้ความรู้ในเรื่องนี้ให้กับลูกๆ อย่างถูกต้อง”
นางสาวจินอา ลี กรรมการผู้จัดการ บริษัท ไบเออร์ไทย จำกัด และผู้จัดการทั่วไปกลุ่มธุรกิจฟาร์มาซูติคอล กล่าวว่า ในฐานะบริษัทชั้นนำด้านวิทยาศาสตร์เพื่อชีวิตและการดูแลสุขภาพผู้หญิง ไบเออร์ไทยมุ่งมั่นสนับสนุนการวางแผนครอบครัวมาอย่างต่อเนื่องตลอดช่วงวัยของผู้หญิง และเรายังเปิดตัวแคมเปญ Bayer for Her ซึ่งเป็นแคมเปญที่ส่งเสริมให้ผู้หญิงมีการใส่ใจ ดูแล (care) ในเรื่องของสุขภาพตัวเองมากขึ้น รวมถึงรับคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญหากมีข้อกังวลใจเกี่ยวกับสุขภาพที่เป็นอยู่ โดยในวันคุมกำเนิดโลกนี้ เป็นอีกหนึ่งวันสำคัญที่ทุกภาคส่วนมาร่วมกันรณรงค์เพื่อเป้าหมายเดียวกัน นั่นคือการลดการตั้งครรภ์โดยไม่ได้วางแผนของวัยรุ่นไทย และป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ และสำหรับไบเออร์ไทย เราภูมิใจที่ได้เป็นส่วนหนึ่งในการรณรงค์นี้มาตลอดระยะเวลา 15 ปีที่ผ่านมา
แพทย์หญิงปานียา สูตะบุตร ผู้อำนวยการฝ่ายการแพทย์ แผนกฟาร์มาซูติคอล บริษัท ไบเออร์ไทย จำกัด กล่าวว่า ปัจจุบันสถานการณ์การตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์ทั่วโลกยังเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง สาเหตุที่นอกเหนือจากการขาดการตระหนักในเรื่องของการคุมกำเนิดและการเลือกใช้วิธีการคุมกำเนิดไม่เหมาะสมแล้ว ยังมีความเข้าใจที่ผิดเกี่ยวกับการใช้ยาคุมกำเนิดอีกด้วย อาทิ ยาคุมกำเนิดมีผลกระทบต่อสุขภาพ ส่งผลต่อภาวะการตั้งครรภ์ในอนาคต เป็นต้น
“บริษัท ไบเออร์ไทย ได้ให้การสนันสนุนผ่านสื่อต่างๆ เพื่อให้ความรู้เรื่องการคุมกำเนิด และการป้องกันปัญหาการตั้งครรภ์ก่อนเวลาอันควรของวัยรุ่น ด้วยการร่วมมือกับกรมอนามัย ผ่านช่องทาง เฟชบุ้คคลับนี้เลดี้คุม by Young Love หรือร่วมมือกับสมาคมวางแผนครอบครัวเข้าไปรณรงค์ให้ความรู้กับวัยรุ่นที่เป็นนิสิต นักศึกษา ตามมหาวิทยาลัยต่างๆ และได้จัดทำคู่มือเกี่ยวกับ 8 ความเชื่อที่ผิดๆ เกี่ยวกับการคุมกำเนิด ส่งไปยังร้านขายยา โรงเรียน มหาวิทยาลัย เพื่อให้ความรู้ที่ถูดต้อง และให้ความรู้ถึงระดับชุมชนด้วยการจัดกิจกรรมชุมชนเกษตรรายย่อย ในพื้นที่ 10 จังหวัดเพื่อแก้ปัญหาการตั้งครรภ์เวลาอันควรกับวัยรุ่นในชุมชน ซึ่งจะเป็นการแก้ปัญหาความยากจนด้วย”
แพทย์หญิงปานียา กล่าวต่อว่าในตอนนี้ประชาชนส่วนใหญ่ยังไม่รู้ด้วยว่า ในแอพลิเคชั่นเป๋าตังสามารถลงทะเบียนรับถุงยางอนามัยและยาคุมกำเนิดฟรี ซึ่งจะเป็นการเพิ่มช่องทางการป้องกันการตั้งครรภ์ในวัยรุ่นอีกช่องทางหนึ่งด้วย
นอกจากนี้การแพร่ระบาดของโควิด 19 ตลอดระยะเวลา 2 ปีที่ผ่านมา ส่งผลให้ผู้หญิงวัยรุ่นโดยเฉพาะกลุ่มที่มีรายได้น้อย ถึงปานกลาง ยากที่จะเข้าถึงระบบสาธารณสุขที่ดี หรือเข้าไม่ถึงการให้คำปรึกษาการคุมกำเนิด การวางแผนครอบครัว หรือการตั้งครรภ์อย่างปลอดภัย เป็นสาเหตุให้ปัญหาตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์ไม่ลดลง
สำหรับแนวทางการรณรงค์เนื่องในวันคุมกำเนิดโลก ปี 2565 ภายใต้แคมเปญ #เช็คให้ชัวร์ คุมให้ถูก มีลูกเมื่อพร้อม (Breaking Myths) ซึ่งเกิดจากการผนึกของ 3 องค์กรภาคี ได้แก่ ไบเออร์ไทย สำนักอนามัยการเจริญพันธุ์ กรมอนามัย และสมาคมวางแผนครอบครัวแห่งประเทศไทยฯ มีการดำเนินกิจกรรมที่หลากหลายเข้าถึงกลุ่มเป้าหมาย เช่น การจัดทำ “คู่มือ 8 ความเชื่อที่ผิดๆ เกี่ยวกับการคุมกำเนิด” เพื่อเป็นคู่มือเบื้องต้นสำหรับการให้คำปรึกษา และให้ข้อมูลที่ถูกต้อง สำหรับผู้เข้ารับบริการที่ร้านขายยา
จัดทำข้อมูล infographic เพื่อสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับการคุมกำเนิดที่ถูกต้องผ่าน Facebook Page คลับนี้เลดี้คุม by Young Love
สื่อวิดีโอออนไลน์ ภายใต้แนวคิด #เช็คให้ชัวร์ คุมให้ถูก มีลูกเมื่อพร้อม โดย สูตินรีแพทย์ นพ. โอฬาริก มุสิกวงศ์ และนางแบบ นักแสดง ติช่า กันติชา ชุมมะ ผ่านทางช่องทางต่างๆ ของ Mission to The Moon และ Facebook Page คลับนี้เลดี้คุม by Young Love
นอกจากนี้ สำนักอนามัยการเจริญพันธุ์ กรมอนามัย และไบเออร์ไทย ยังจัดกิจกรรมให้ความรู้และให้คำปรึกษา ภายใต้โครงการ Young Love รักเป็นปลอดภัย ในมหาวิทยาลัย อย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2557 โดยในปีนี้ มีแผนจัดกิจกรรมทั้งสิ้น 5 ครั้ง โดยคาดว่าจะมีผู้เข้าร่วมมากกว่า 10,000 คน การจัดกิจกรรมนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ความรู้เรื่องการคุมกำเนิดที่เหมาะสม ในกลุ่มวัยรุ่น เพื่อลดการตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์
การจัดกิจกรรมรณรงค์เนื่องในวันคุมกำเนิดโลก (World Contraception Day 2022) นับเป็นอีกหนึ่งความมุ่งมั่นของ 3 องค์กรภาคี ที่จะแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควร หรือภาวะท้องไม่พึงประสงค์โดยเฉพาะในวัยรุ่น ซึ่งดำเนินการมาอย่างต่อเนื่องเป็นปีที่ 15 พร้อมกับอีก 70 ประเทศทั่วโลก