ศาลปกครองกลาง มีคำพิพากษาเพิกถอนประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งข้าราชการตำรวจ ลงวันที่ 7 ก.ย. 2565 อันเนื่องจากมติของคณะกรรมการข้าราชการตำรวจ (ก.ตร.) ในการประชุมครั้งที่ 8/2565 เมื่อวันที่ 29 ส.ค. 2565 ที่เห็นชอบแต่งตั้งข้าราชการตำรวจตำแหน่งรองผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ (รอง ผบ.ตร.) ลงมาถึงผู้บังคับการ (ผบก.) วาระประจำปี 2565 เฉพาะส่วนที่ไม่มีรายชื่อของ พล.ต.ต.วันไชย เอกพรพิชญ์ รอง ผบช.ภ.8 ได้รับการแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการ (ผบช.) โดยให้มีผลย้อนหลังถึงวันที่ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรีมีผลใช้บังคับ และมีข้อสังเกตเกี่ยวกับวิธีการดำเนินการให้เป็นไปตามคำพิพากษา ว่า ก.ตร. และนายกรัฐมนตรี จะต้องไปพิจารณาการแต่งตั้งข้าราชการตำรวจเลื่อนตำแหน่งสูงขึ้นเฉพาะในส่วนของ พล.ต.ต.วันไชย ให้ถูกต้องตามกฎหมายและระเบียบที่เกี่ยวข้องต่อไปภายใน 30 วัน นับแต่วันที่คดีถึงที่สุด

สำหรับคดีดังกล่าว พล.ต.ต.วันไชย ได้ยื่นฟ้อง ก.ตร. และนายกรัฐมนตรี ต่อศาลปกครองกลาง ว่า ก.ตร. และนายกรัฐมนตรี ซึ่งมี พล.อ.ประวิตร วงษ์สุวรรณ รองนายกรัฐมนตรี เป็นผู้รักษาราชการแทน ทำหน้าที่ประธานที่ประชุม ก.ตร. เมื่อวันที่ 29 ส.ค. 2565 พิจารณาแต่งตั้งข้าราชการตำรวจตำแหน่ง รอง ผบ.ตร. ลงมาถึง ผบก. วาระประจำปี 2565 ไม่ชอบด้วยกฎหมาย เนื่องจาก พล.ต.ต.วันไชย ผู้ฟ้องคดี เป็นผู้มีรายชื่อตามหนังสือสำนักงานกำลังพล สำนักงานตำรวจแห่งชาติ (ตร.) ลงวันที่ 4 ก.ค. 2565 เรื่อง ประกาศลำดับอาวุโสข้าราชการตำรวระดับ รอง ผบก. ถึง จเรตำรวจแห่งชาติ และ รอง ผบ.ตร. ครั้งที่ 2 ในลำดับอาวุโสที่ 24 แต่การประชุมครั้งนั้นไม่ปรากฏชื่อ พล.ต.ต.วันไชย เป็นผู้ได้รับการแต่งตั้งให้ดำรงดำแหน่ง ผบช. จึงขอให้ศาลสั่งเพิกถอนมติ ก.ตร.ดังกล่าว และให้ ก.ตร.มีการประชุมพิจารณาแต่งตั้งข้าราชการตำรวจตำแหน่ง รอง ผบ.ตร. ลงมาถึง ผบก. วาระประจำปี 2565 ใหม่ให้ถูกต้องตามกฎหมายโดยเร็ว

ทั้งนี้ ศาลปกครองกลาง ให้เหตุผลว่า คดีนี้ปรากฏข้อเท็จจริงในวาระประจำปี 2565 มีตำแหน่งผู้บัญชาการว่างจำนวน 16 ตำแหน่ง โดยมีข้าราชการตำรวจที่ดำรงตำแหน่งรองผู้บัญชาการที่มีสิทธิเลื่อนขึ้นแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการจำนวน 134 คน ซึ่งมาตรา 7 แห่งพระราชบัญญัติตำรวจแห่งชาติ พ.ศ.2547 ได้บัญญัติหลักเกณฑ์เพื่อใช้ในการคัดเลือกไว้ว่า ในการคัดเลือกข้าราชการตำรวจเลื่อนตำแหน่งสูงขึ้น ผบ.ตร. หรือ ก.ตร.จะต้องพิจารณโดยคำนึงถึงความอาวุโส ประวัติการรับราชการ ผลการปฏิบัติงาน ความประพฤติ และความรู้ความสามารถ ซึ่งหลักเกณฑ์หรือองค์ประกอบในการคัดเลือกที่บัญญัติในมาตรา 57 แห่งพระราชบัญญัติดังกล่าวนี้ถือเป็นหลักกณฑ์ หรือองค์ประกอบในการคัดเลือกที่มีความสำคัญ และในการนำหลักเกณฑ์หรือองค์ประกอบในการคัดเลือกดังกล่าวมาใช้ในการคัดเลือกเพื่อป้องกันมิให้ ผบ.ตร. หรือ ก.ตร. ใช้อำนาจในการคัดเลือกตามอำเภอใจ อีกทั้งกรณี ผบ.ตร.คัดเลือกข้าราชการตำรวจให้ดำรงตำแหน่งสูงขึ้นแล้วเสนอรายชื่อให้ ก.ตร.พิจารณาให้ความเห็นชอบ ถึงแม้ ก.ตร.จะชี้แจงข้อเท็จจริงต่อศาลว่า ผบ.ตร.ได้ให้จเรตำรวจแห่งชาติและรอง ผบ.ตร.ทุกคน เข้าร่วมกับ ผบ.ตร. ในการคัดเลือกก็ตาม แต่จเรตำรวจแห่งชาติและรอง ผบ.ตร. เข้าร่วมในฐานะผู้ใต้บังคับบัญชาของ ผบ.ตร. มิใช่เข้าร่วมในฐานะเป็นกรรมการที่มีสิทธิออกเสียงลงคะแนนในการคัดเลือก การที่ ผบ.ตร.มีอำนาจในการคัดเลือกเพียงคนเดียว จึงมิใช่การคัดเลือกตามระบบคุณธรรม

ตลอดจนในการพิจารณาของ ก.ตร. เพื่อให้ความเห็นชอบข้าราชการตำรวจเลื่อนตำแหน่งสูงขึ้นนั้น เมื่อได้พิจารณาสำเนารายงานการประชุมของ ก.ตร.ดังกล่าว เมื่อวันที่ 28 ส.ค. 2565 ในวาระการแต่งตั้งข้าราชการตำรวจ วาระประจำปี 2565 แล้ว ไม่มีการสรุปว่ามีกรรมการของ ก.ตร. อภิปรายในระเบียบวาระ โดยรายงานการประชุมสรุปได้ว่า ที่ประชุมมีมติเห็นชอบข้าราชการตำรวจเลื่อนตำแหน่งสูงขึ้น จึงถือว่าที่ประชุมไม่มีอภิปรายในระเบียบวาระนี้ ไม่ได้เป็นการปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ หรือองค์ประกอบที่กำหนดไว้ใน พ.ร.บ.ตำรวจแห่งชาติ พ.ศ.2547 และกฎ ก.ตร. ประกอบกับคุณสมบัติ พล.ต.ต.วันไชย อยู่ในหลักเกณฑ์และองค์ประกอบในการคัดเลือกที่สูงกว่าข้าราชการตำรวจที่ได้รับการเลื่อนตำแหน่งสูงขึ้นอย่างน้อย 2 คน ซึ่งก็คือลำดับที่ 8 และลำดับที่ 9 พล.ต.ต.วันไชย จึงเป็นผู้ที่เหมาะสมในการเลื่อนตำแหน่งสูงขึ้น วาระประจำปี พ.ศ.2565 มากกว่าข้าราชการตำรวจในลำดับที่ 8 และลำดับที่ 9 แต่ลำดับที่ 8 และลำดับที่ 9 ได้รับการเลื่อนตำแหน่งสูงขึ้นตามมติของ ก.ตร. การที่ ก.ตร.มีมติเห็นชอบข้าราชการตำรวจเลื่อนตำแหน่งสูงขึ้นเฉพาะในส่วนที่ไม่มีรายชื่อ พล.ต.ต.วันไชย ได้รับการแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่ง ผบช. จึงเป็นการใช้ดุลพินิจไม่ชอบด้วยกฎหมาย