พัฒนาชุมชนจังหวัดกาฬสินธุ์ ร่วมกับอำเภอคำม่วง องค์กรปกครองท้องถิ่น รัฐวิสาหกิจ ผู้ประกอบการผลิตและจำหน่ายผ้าไหมแพรวา เครือข่ายโอทอป ประชาชน ร่วมเปิดตัวผ้าลาย “พันมหาพัน”  ลายผ้าประจำอำเภอคำม่วง “พันมหาราชินีแห่งดอกไม้ป่า สู่พันมหาราชินีแห่งไหมไทย” หลังระดมปราชญ์ทอด้วยมืออย่างประณีตนานกว่า 6 เดือน เผยราคาประเมินเบื้องต้น  500,000 บาท

      วันที่ 25 พฤศจิกายน 2565 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ที่ห้องประชุมศูนย์ศิลปวัฒนธรรมผู้ไทยผ้าไหมแพรวา เขตเทศบาลตำบลโพน อ.คำม่วง จ.กาฬสินธุ์ นายอุทัย สิงห์ทอง พัฒนาการ จ.กาฬสินธุ์ นายดำรงค์ศักดิ์ นาคีสังข์ นายอำเภอคำม่วง นางคำสอน สระทอง ศิลปินแห่งชาติสาขาทัศนศิลป์ (ประณีตศิลป์-ทอผ้า) ปี 2559 นายอภิชาติ คำตานิตย์ พัฒนาการอำเภอคำม่วง นายนิพนธ์ อิงภู นายกเทศมนตรีตำบลโพน และนางสมศรี สระทอง ปราชญ์ทอผ้าแพรวา ร่วมกันแถลงข่าวความสำเร็จของการทอผ้าลาย “พันมหาพัน” ลายผ้าประจำอำเภอคำม่วง หลังระดมปราชญ์ด้านการทอผ้าใช้ระยะทอด้วยมือมานานกว่า 6 เดือน โดยมีส่วนราชการ ผู้บริหารสถานศึกษา รัฐวิสาหกิจ ผู้ประกอบการผลิตและจำหน่ายผ้าไหมแพรวา เครือข่ายโอทอป ประชาชน ร่วมงานอย่างพร้อมเพรียง

       นายอุทัย สิงห์ทอง พัฒนาการ จ.กาฬสินธุ์ กล่าวว่า ตามที่ จ.กาฬสินธุ์ ได้ดำเนินการค้นหาลายผ้าประจำอำเภอ ภายใต้โครงการอนุรักษ์ผ้าพื้นถิ่น แพรวากาฬสินธุ์ เพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เนื่องในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 90 พรรษา 12 สิงหาคม 2565 ทั้งนี้ เพื่อค้นหาอัตลักษณ์ลายผ้าโบราณของแต่ละอำเภอนำมาสืบสานอนุรักษ์ ให้เป็นมรดกทางวัฒนธรรมชุมชน เพื่อสร้างงาน สร้างรายได้ ให้ผู้ผลิต ผู้ประกอบการโอทอป โดยทั้ง 18 อำเภอมีการประดิษฐ์คิดค้นและทอลายผ้าประจำอำเภอเรียบร้อยแล้ว เช่น อ.นาคู ลายนาคหัวซ้อง, อ.สามชัย ลายคนขี่ช้าง, อ.ยางตลาด ลายตาควาย, อ.นามน ลายปีกมโนราห์, อ.สมเด็จ ลายดอกแก้วเบญจรัตน์ และล่าสุด อ.คำม่วง ลายพันมหาพัน ซึ่งจะดำเนินการนำทูลเกล้าฯถวายในโอกาสต่อไป

     ด้านนายดำรงค์ศักดิ์ นาคีสังข์ นายอำเภอคำม่วง กล่าวว่าในส่วนของการดำเนินการคัดเลือกและทอผ้าลายพันมหาพันประจำอำเภอคำม่วงนั้น ได้มีการจัดตั้งคณะทำงานและคณะขับเคลื่อน พร้อมเชิญส่วนราชการ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เครือข่ายโอทอป รัฐวิสาหกิจ ประชาชน ผู้มีจิตศรัทธา มีส่วนร่วมทุกขั้นตอน โดยมีมติเลือกลาย  “พันมหาพัน” เป็นลายประจำอำเภอคำม่วง ซึ่งอัตลักษณ์ของลายพันมหาพันนั้น ดำเนินการทอโดยความร่วมมือของปราชญ์ด้านการทอผ้าบ้านโพน ที่มีความเชี่ยวชาญในการทอ ฝีมือประณีต ทอด้วยไหมบ้าน เมื่อนำมาทอเป็นผืนผ้าทำให้อ่อนนุ่ม เป็นมัน เหนียว ยืดหยุ่นได้ดี ย้อมสีติดง่ายและสวมใส่สบาย ย้อมสีด้วยสีธรรมชาติ ใช้เวลาทอ 6 เดือน ได้ผืนผ้าขนาดกว้าง 73 ซม. ยาว 10 ม. ราคาประเมินเบื้องต้นคาดไม่น้อยกว่า 500,000 บาท

       ขณะที่นายนิพนธ์ อิงภู นายกเทศมนตรีตำบลโพนกล่าวว่า ผ้าแพรวาหรือผ้าไหมแพรวาของชาวบ้านโพนได้ขึ้นชื่อว่า เป็นผ้ามงคล ทั้งนี้ มีผลสืบเนื่องจากเมื่อปี 2520 สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ ให้มีการพัฒนากระบวนการผลิตผ้าไหมแพรวา เพื่อให้เกิดรายได้สู่ชุมชน โดยได้พระราชทานเส้นไหมมาให้แก่ชาวบ้านโพน เพื่อทอผ้าไหมแพรวาและทรงรับการทอผ้าแพรวาไว้ในโครงการศิลปาชีพตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา ทำให้ชาวบ้านโพนและชาว อ.คำม่วง มีอาชีพ มีรายได้ จากการจำหน่ายผ้าไหมแพรวา สามารถยกระดับคุณภาพชีวิตและความเป็นอยู่อย่างยั่งยืน ในส่วนของการทอผ้าลายพันมหาพันในครั้งนี้ ชาวบ้านโพนและชาว อ.คำม่วงทุกภาคส่วน ต่างเกิดภาคภูมิใจและซาบซึ้งในพระมหากรุณาธิคุณอย่างหาที่สุดไม่ได้

       นายอภิชาติ คำตานิตย์ พัฒนาการอำเภอคำม่วงกล่าวว่า ความหมายของลายพันมหาพัน เป็นลายที่ดัดแปลงมาจากพันธุ์ไม้ สัตว์ ดวงอาทิตย์ ดวงดาว “พันมหา” ได้รับแรงบันดาลใจจากดอกพันมหา ซึ่งเป็นดอกไม้ป่าโบราณ ที่มีความสง่างาม อ่อนหวาน ที่มาพร้อมกับความอุดมสมบูรณ์ ดอกพันมหาของจริงไม่สามารถนำมาประดับตัวเพื่อความงามได้ ดังนั้นการชดเชยความงามจากธรรมชาติ จึงถูกแทนที่ด้วยการรังสรรค์เป็นลวดลายและสีสันบนผืนผ้าไหมแพรวา เป็นอาภรณ์อันงดงามล้ำค่า และคำว่า “พัน” หมายถึงความผูกพันอันยิ่งใหญ่ ความจงรักภักดีต่อต่อสถาบันพระมหากษัตริย์ และสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง 

       ด้านนางคำสอน สระทอง ศิลปินแห่งชาติสาขาทัศนศิลป์ (ประณีตศิลป์-ทอผ้า) ปี 2559 กล่าวว่า ลายผ้า “พันมหาพัน” ลายผ้าประจำ อ.คำม่วง จึงหมายถึงความงามที่ยิ่งใหญ่ ความอุดมสมบูรณ์ ความผูกพัน และความจงรักภักดีที่มีต่อสถาบันพระมหากษัตริย์ และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง และลายผ้า “พันมหาพัน” ลายผ้าประจำ อ.คำม่วง จึงได้ชื่อว่า “พันมหาราชินีแห่งดอกไม้ป่า สู่พันมหาราชินีแห่งไหมไทย” รู้สึกภาคภูมิใจที่ได้เป็นส่วนหนึ่งในการนำพาลูกหลาน เยาวชนรุนใหม่ ทอลายผ้า “พันมหาพัน” เพื่อน้อมเกล้าถวายฯ และเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวงในครั้งนี้ ที่ถือเป็นเกียรติประวัติอันสูงสุดต่อชีวิตอีกครั้งหนึ่ง

สมบูรณ์ นาสาทร ข่าวกาฬสินธุ์รายงาน