ปัจจุบันสวนผลไม้ใน จังหวัดจันทบุรี ตราด และระยอง เป็นช่วงติดดอก ซึ่งสำนักงานเศษฐกิจการเกษตร(สศก.) พยากรณ์ครั้งแรกคาดว่าจะมี มีปริมาณออกสู่ตลาดปี 66 รวม 1.163 ล้านตัน ลดลง 2.18% เนื่องจากฝนตกต่อเนื่องทำต้นผลไม้ผลิใบแทนออกช่อ ยกเว้นทุเรียนเพิ่มขึ้น 3.30 %

นายวินิต อธิสุข รองเลขาธิการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) เปิดเผยว่า จากการประชุมคณะทำงานพัฒนาระบบข้อมูลและโลจิสติกส์ ครั้งที่ 4/2565 ได้ผลพยากรณ์และสถานการณ์การผลิตไม้ผลภาคตะวันออก ปี 2566 ทั้ง 3 จังหวัด ในผลไม้ 4 ชนิด ได้แก่ ทุเรียน มังคุด เงาะ และลองกอง พบว่า

เนื้อที่ให้ผลของไม้ผลทั้ง 4 ชนิด พื้นที่ 3 จังหวัดภาคตะวันออกมีจำนวน 659,501 ไร่ เพิ่มขึ้นจากปี 2565 ที่มีจำนวน 651,604 ไร่  หรือเพิ่มขึ้น 1.21% โดยทุเรียน มีเนื้อที่ให้ผล 351,546 ไร่ เพิ่มขึ้น 4.85% โดยเป็นสินค้าเดียวที่มีเนื้อที่ให้ผลเพิ่มขึ้นจากแรงจูงใจด้านราคา ทำให้เกษตรกรขยายเนื้อที่ปลูกทุเรียนอย่างต่อเนื่องในหลายปีที่ผ่านมา

ในขณะที่ไม้ผลอื่นๆ เนื้อที่ให้ผลลดลง ได้แก่ มังคุด มีเนื้อที่ให้ผล 180,333 ไร่ ลดลง 2.18% เงาะ 98,292 ไร่ ลดลง 1.95% และลองกอง 29,330 ไร่ ลดลง 7.59%  ผลผลิตต่อเนื้อที่ให้ผลของไม้ผลทั้ง 4 ชนิดลดลง โดยทุเรียน ผลผลิตต่อเนื้อที่ให้ผล 2,152 กก.ต่อไร่ ลดลง 1.47% มังคุด 1,041 กก.ต่อไร่ ลดลง 13.47% เงาะ 2,057 กก.ต่อไร่ ลดลง 4.72% และลองกอง 587 กก.ต่อไร่ ลดลง 1.51% 

 ทั้งนี้ เนื่องจากสภาพภูมิอากาศไม่เอื้ออำนวยต่อการออกดอกติดผล โดยมีฝนตกอย่างต่อเนื่องในช่วงเดือน พ.ย.จนถึงปัจจุบัน ทำให้ไม้ผลบางส่วนแตกใบอ่อนแทนการออกดอก ประกอบกับเกษตรกรทำการตัดแต่งต้นที่อายุมาก ลดจำนวนกิ่งที่ให้ผลได้ออกเพื่อให้ผลผลิตมีขนาดใหญ่ขึ้น และเกษตรกรบางส่วนลดการดูแลลองกอง เงาะ และมังคุดลง เพื่อไปให้การดูแลทุเรียน ซึ่งให้ผลตอบแทนดีกว่า

จากปัจจัยข้างต้น ส่งผลให้ภาพรวมผลผลิตไม้ผลตะวันออก ปี 2566 คาดว่ามีปริมาณ 1,163,618 ตัน ลดลงจากปี 2565 ที่มีจำนวน 1,189,522 ตัน หรือลดลง 2.18% ซึ่งเป็นการลดลงของปริมาณผลผลิตมังคุด เงาะ และลองกอง ยกเว้นทุเรียนจะมีปริมาณผลผลิตเพิ่มขึ้น โดยผลผลิตของทุเรียนมีปริมาณ756,465 ตัน เพิ่มขึ้น3.30% มังคุด มีปริมาณ 187,729 ตัน ลดลง 15.38% เงาะ มีปริมาณ 202,204 ตัน ลดลง 6.57% และลองกอง มีปริมาณ 17,220 ตัน ลดลง 9.01%

สำหรับการกระจายผลผลิตออกสู่ตลาดคาดว่าผลผลิตทั้ง 4 ชนิดจะเริ่มออกตลาดตั้งแต่เดือน ก.พ.- ต.ค.  2566 ซึ่งผลผลิตของทุเรียนจะออกสู่ตลาดมากและเร็วขึ้นจากปีที่แล้ว จากออกสู่ตลาดมากในเดือนพ.ค.มาเป็นออกตลาดมากในเดือนเม.ย. 2566 โดยผลผลิตออกตลาดประมาณ 306,064 ตัน หรือ 40.47 % ของผลผลิต  มังคุด ออกมากที่สุดในเดือนพ.ค. 2566 มีผลผลิตประมาณ 92,975 ตัน หรือ 49.54% ของผลผลิต ส่วน เงาะ ผลผลิตออกมากในเดือนพ.ค. 2566 เช่นกัน ที่ปริมาณ 88,417 ตัน หรือ 43.74% ของผลผลิต ขณะที่ลองกอง จะออกมากที่สุดในเดือนก.ค. 2566 ประมาณ 6,387 ตัน หรือ 37.09% ของผลิตทั้งหมดใน 3 จังหวัดภาคตะวันออก

สำหรับสถานการณ์ ทุเรียน ขณะนี้  ออกดอกแล้ว 65% พัฒนาการส่วนใหญ่อยู่ในระยะหัวกำไล ระยะมะเขือพวง และดอกเริ่มบาน โดยทุเรียนที่จะเริ่มเก็บเกี่ยวได้ก่อน คือ ทุเรียนพันธุ์เบาและทุเรียนที่บังคับสารออกดอก ได้แก่ พันธุ์กระดุม พันธุ์พวงมณี และพันธุ์หมอนทองบางส่วน เริ่มเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ตั้งแต่กลางเดือน ก.พ.ถึงต้นเดือนส.ค. 2566 ผลผลิตจะออกมากที่สุดในช่วงกลางเดือนเม.ย. 2566 

เนื่องจากในพื้นที่จังหวัดจันทบุรีซึ่งเป็นแหล่งผลิตหลัก ได้รับผลกระทบจากสภาพอากาศแปรปรวน ฝนตกต่อเนื่อง สลับกับอากาศหนาวเย็น ทำให้ต้นปรับสภาพไม่ทัน พบโรคไฟทอปเธอร่าระบาดในหลายพื้นที่ ทุเรียนให้ผลผลิตไม่เต็มต้น ประกอบกับมีทุเรียนที่เริ่มให้ผลผลิตใหม่ ปี 2566 เป็นปีแรกเพิ่มขึ้นค่อนข้างมาก ส่งผลให้ผลผลิตเฉลี่ยต่อไร่ลดลง 1 % แต่ปริมาณผลผลิตรวมของทุเรียนยังเพิ่มขึ้น

มังคุด ออกดอกแล้ว 4%   ส่วนใหญ่อยู่ในระยะใบเพสลาดพร้อมจะออกดอกได้มากขึ้นในช่วงปลายเดือนธ.ค.- ม.ค. 2566 หากฝนหมดช่วงและมีลมหนาวโชย มังคุดปีนี้จะมีหลายรุ่น เริ่มเก็บเกี่ยวได้ตั้งแต่กลางเดือนมี.ค.ถึงต้นเดือนส.ค. 2566 ผลผลิตจะออกมากที่สุดในเดือนพ.ค. 2566 ผลผลิตต่อไร่ ลดลง 13% ส่งผลให้ผลผลิตรวม ลดลง 15%   ซึ่งปีที่ผ่านมามังคุดติดดอกออกผลมาก ทำให้ปีนี้บางต้นที่ไม่สมบูรณ์หยุดพักต้นสะสมอาหาร และฝนตกชุก ทำให้มังคุดในระยะที่จะพัฒนาเป็นดอกแตกใบอ่อนแทน

เงาะ ออกดอกแล้ว 12% ส่วนใหญ่อยู่ในระยะเตรียมต้น เตรียมใบสะสมอาหารพร้อมพัฒนาการออกดอกได้มากขึ้น โดยจะเริ่มเก็บเกี่ยวได้ตั้งแต่ปลายเดือนมีนาคมถึงต้นเดือนส.ค. 2566 ผลผลิตจะออกมากที่สุดในเดือนพ.ค. 2566 เงาะที่จะเริ่มเก็บเกี่ยวได้ก่อนคือเงาะสีทองในแหล่งผลิตจังหวัดตราด ภาพรวมผลผลิตต่อไร่ ลดลง 5% ผลผลิตรวม ลดลง 7% จากเกษตรกรโค่นต้นและตัดแต่งกิ่งเงาะ เพื่อควบคุมความสูง ง่ายต่อการเก็บเกี่ยว ส่งผลให้ผลผลิตต่อต้นและผลผลิตเฉลี่ยต่อไร่ลดลง

ลองกอง ยังไม่ออกดอก ซึ่งลองกองที่ออกดอกมาก่อนหน้าถูกฝนชะดอก ดอกฝ่อ ไม่สามารถพัฒนาเป็นช่อดอกได้ ขณะนี้เกษตรกรงดการให้น้ำเพื่อให้ต้นขาดน้ำและใบโศกสลดเหลืองกระตุ้นการออกดอกของลองกอง คาดว่าเตรียมพร้อมออกดอกได้มากขึ้นในสภาวะฝนทิ้งช่วงตั้งแต่ปลายเดือนธ.ค. 2565 ถึงเดือนมค. 2566 เริ่มเก็บเกี่ยวได้ในช่วงต้นเดือนพ.ค.ถึงต้นเดือนต.ค. 2566 

ผลผลิตจะออกมากช่วงปลายเดือนมิ.ย.ถึงกลางเดือนก.ค. 2566 ผลผลิตต่อไร่ ลดลง 2% ผลผลิตรวม ลดลง 9% เกษตรกรดูแลเอาใจใส่น้อยลง ส่วนใหญ่ปลูกเป็นพืชแซมระหว่างไม้ผลอื่นและปลูกริมรั้วเป็นขอบแดน

ทั้งนี้ สศก. จะได้ติดตามสถานการณ์การผลิตอย่างต่อเนื่องต่อไป เพื่อ เสนอต่อคณะกรรมการพัฒนาและบริหารจัดการผลไม้ (Fruit Board)และจังหวัด เตรียมมาตรการนโยบายในการบริหารจัดการผลไม้ต่อไป