เขียนให้คิด โดย ซีศูนย์

การเช่ารถใช้ในราชการ

สวัสดีครับท่านผู้อ่านที่เคารพ คราวนี้ขอเล่าเรื่องการเช่ารถใช้ในราชการสักเรื่องนะครับ หลายปีมาแล้วที่ อบจ.แห่งหนึ่งมีโครงการเช่ารถยนต์มาใช้ในราชการของ อบจ.แห่งนั้น โดยกองช่างเป็นแม่งานเสนอโครงการขอเช่ารถยนต์ต่อนายก อบจ. 4 โครงการ โครงการแรกเป็นเช่ารถโดยสารไม่น้อยกว่า 16 ที่นั่ง 4 คัน กำหนดเวลาเช่า 3 ปี ค่าเช่าคันละ 38,000 บาทต่อเดือน รวมเป็นเงิน 5,472,000 บาท และกำหนดสเปคว่า จำนวนไม่น้อยกว่า 16 ที่นั่ง ใช้เครื่องยนต์ดีเซลความจุกระบอกสูบไม่น้อยกว่า 2400 ซีซี แรงม้าสูงสุดไม่น้อยกว่า 108 แรงม้า ที่รอบไม่น้อยกว่า 3550 รอบต่อนาที

โครงการที่ 2 เช่ารถตรวจการห้าประตู ขับเคลื่อน4ล้อ 3 คัน กำหนดเวลาเช่า 3 ปี อัตราค่าเช่าคันละ 41,000 บาทต่อเดือน รวมเป็นเงิน 4,428,000 บาท จำนวนที่นั่งสามตอน 7 ที่นั่ง ใช้เครื่องยนต์ดีเซลความจุกระบอกสูบไม่น้อยกว่า 2400 ซีซี แรงม้าสูงสุดไม่น้อยกว่า 160 แรงม้า ที่รอบไม่น้อยกว่า 3400 รอบต่อนาที

โครงการ ที่ 3 เช่ารถปิกอัพสองประตูขับเคลื่อน 4 ล้อจำนวน 3  คัน กำหนดเวลาเช่า 3 ปี ค่าเช่าคันละ 27,500 บาทต่อเดือน รวมเป็นเงิน 2,970,000 บาท และกำหนดสเป็กว่า ระบบเกียร์เป็นแบบอัตโนมัติ เดินหน้าไม่น้อยกว่า 4 สปีด ใช้เครื่องยนต์ดีเซลความจุกระบอกสูบไม่น้อยกว่า 2400 ซีซี แรงม้าสูงสุดไม่น้อยกว่า 160 แรงม้า ที่รอบไม่น้อยกว่า 3400 รอบต่อนาที

และโครงการที่ 4 เช่ารถปิกอัพ ดับเบิลแคป 4 ประตู ขับเคลื่อน 4 ล้อ 7 คัน กำหนดเวลาเช่า 3 ปี ค่าเช่าคันละ 32,000 บาท รวมเป็นเงิน 8,064,000 บาท และกำหนดสเป็กว่าขับเคลื่อน 4 ล้อ เกียร์ธรรมดา เดินหน้าไม่น้อยกว่า 5 สปีด ใช้เครื่องยนต์ดีเซลความจุกระบอกสูบไม่น้อยกว่า 2400 ซีซี แรงม้าสูงสุดไม่น้อยกว่า 160 แรงม้า ที่รอบไม่น้อยกว่า 3400 รอบต่อนาที รวมเช่ารถ 4 ประเภท 17 คัน

ผู้อำนวยการกองช่างเสนอให้นายก อบจ.อนุมัติ ครั้นเมื่อนายก อบจ.อนุมัติแล้วก็ได้นำรายละเอียดของสเป็กแต่ละประเภทประกาศประกวดราคา ปรากฏว่า มีผู้ยื่นซอง 2 ราย ซึ่งต่างเสนอรถยนต์ยี่ห้อที่จำหน่ายสูงที่สุดในประเทศไทยเพียงยี่ห้อเดียวทั้งสองราย แต่จากการตรวจสอบรายละเอียดคุณลักษณะของรถยนต์แต่ละประเภททั้งสี่โครงการดังกล่าว มีผู้ประกอบธุรกิจจำหน่ายรถยนต์ยี่ห้อที่มียอดจำหน่ายสูงที่สุดนั้นเพียงยี่ห้อเดียวเท่านั้น ที่สามารถเข้าร่วมในการเสนอราคาตามประกาศประกวดราคาโครงการเช่ารถยนต์ของ อบจ.ได้  ผู้ประกอบธุรกิจยี่ห้ออื่นไม่สามารถเข้าร่วมในการเสนอราคาได้ เนื่องจากรถยนต์โดยสารตามโครงการที่ 1 ยี่ห้ออื่น มีจำนวนที่นั่งไม่ถึง 16 ที่นั่ง ทั้งจำนวนที่นั่งรถยนต์โดยสารตามที่ระบุในโครงการที่ 1 เป็นคุณลักษณะเฉพาะที่สูงกว่าบัญชีคุณลักษณะเฉพาะครุภัณฑ์ของสำนักงบประมาณที่ได้กำหนดจำนวนที่นั่งของรถยนต์โดยสารไว้เพียง 12 ที่นั่ง

โครงการที่ 2  รายละเอียดคุณลักษณะให้มีแรงม้าไม่น้อยกว่า 160 แรงม้า ที่รอบไม่น้อยกว่า 3400 รอบต่อนาทีนอกจากมียี่ห้อเดียวที่เข้าเสนอราคาได้ ผู้ประกอบธุรกิจยี่ห้ออื่นไม่สามารถเข้าร่วมในการเสนอราคาได้ เนื่องจากกำลังแรงม้าสูงสุดไม่ถึง 160 แรงม้า กับทั้งบัญชีคุณลักษณะเฉพาะครุภัณฑ์ของสำนักงบประมาณมิได้กำหนดรายละเอียดของกำลังแรงม้าของรถยนต์ประเภทดังกล่าวไว้แต่อย่างใด

ส่วนโครงการที่ 3 ก็เช่นเดียวกันที่มีเพียงยี่ห้อเดียวที่สามารถเข้าร่วมเสนอราคาได้รถยี่ห้ออื่นไม่สามารถเข้าร่วมเสนอราคาได้ เนื่องจากกำลังแรงม้าสูงสุดก็ไม่ถึง 160 แรงม้า กับทั้งบัญชีคุณลักษณะเฉพาะครุภัณฑ์ของสำนักงบประมาณมิได้กำหนดรายละเอียดของกำลังแรงม้าของรถยนต์ประเภทดังกล่าวไว้แต่อย่างใด

และโครงการที่ 4 มีผู้ประกอบธุรกิจรถยนต์เพียงยี่ห้อเดียวที่สามารถเข้าร่วมเสนอราคาได้ ผู้ประกอบธุรกิจขายรถยี่ห้ออื่นไม่สามารถเข้าร่วมได้เนื่องจากมีกำลังแรงม้าสูงสุดไม่เกิน 160 แรงม้า กับทั้งบัญชีคุณลักษณะเฉพาะครุภัณฑ์ของสำนักงบประมาณมิได้กำหนดรายละเอียดของกำลังแรงม้าของรถยนต์ประเภทดังกล่าวไว้แต่อย่างใด

ดังนั้น จะเห็นได้ว่าเป็นการล็อคสเป็ก (เรียกง่ายๆ ครับ) แต่ อบจ.แห่งนี้ก็ได้ลงนามในสัญญาจ้างกับบริษัท ส.ไปเรียบร้อย แต่ก่อนหน้านี้เคยมีมติ ครม.เห็นชอบหลักเกณฑ์แนวทางหารถยนต์ใช้ในราชการตามที่กระทรวงการคลังและสำนักงบประมาณกำหนด โดยให้มีกำหนดเวลาเช่าห้าปี เนื่องจากเห็นว่า ระยะเวลาดังกล่าว ราชการได้ประโยชน์สูงสุดรวมทั้งมีแบบสัญญาเช่ารถยนต์ห้าปีแนบ และมีหนังสือเวียนถึงกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่นไปแล้ว ซึ่งทุกจังหวัดก็ได้รับหนังสือเวียนดังกล่าว เพื่อให้ทุกหน่วยงานถือปฏิบัติ รวมทั้ง อบจ.แห่งนี้ด้วย

แต่การเช่ารถครั้งกลับไม่ได้ถือปฏิบัติและนำแบบสัญญาเช่าที่มติ ครม.เห็นชอบไปใช้ครับ และขณะที่กองช่างบันทึกเสนอขออนุมัตินายก อบจ.เช่ารถก็ได้มีการคำนวณค่าเช่ารถตามหลักเกณฑ์การคำนวณราคาเช่ารถในแต่ละประเภทเวลาสามปีด้วย คือ

รถโดยสาร 16 ที่นั่ง 4 คันๆ ละ 1,250,000 บาท เวลาสามปีค่าเช่าต่อคัน/เดือนละ 38,000 บาท รวมเป็นเงิน 5,472,000 บาท รถตรวจการณ์ห้าประตู 3 คัน ราคา 1,352,000 บาทต่อคัน/เดือน ค่าเช่าเดือนละ 41,000 บาท รวมเป็นเงิน 4,428,000 บาท รถปิกอัพสี่ประตูขับเคลื่อนสี่ล้อ 7 คัน ราคาคันละ 1,050,000 บาท ค่าเช่าต่อคัน/เดือนละ 32,000 บาท รวมเป็นเงิน 8,064,000 บาท รถปิกอัพสองประตูขับเคลื่อนสี่ล้อ 3 คันๆ ละ 890,000 บาท ค่าเช่าต่อคัน/เดือนละ 27,500 บาท ถ้าสามปีเป็นเงิน 2,970,000 บาท และเมื่อทำสัญญาได้ตกลงเช่ารถโดยสารเดือนละ 27,499 บาท รถตรวจการณ์ที่ไม่มีสเป็กในบัญชีราคามาตรฐาน เดือนละ 31,993 บาท รถปิกอัพสี่ประตู เดือนละ22,470 บาท รถปิกอัพสองประตู เดือนละ 19,153 บาท ซึ่งราคาเช่าสูงกว่าราคาตามบัญชีกำหนดอัตราค่าเช่าของกระทรวงการคลัง

โดยรถนั่งส่วนกลางไม่เกิน 18,000 บาทต่อเดือน รถโดยสารขนาด12-15 ที่นั่ง ไม่เกิน 25,000บาทต่อเดือน รถบรรทุก 1 ตัน มีแคปขับเคลื่อนสี่ล้อ เดือนละไม่เกิน 16,000 บาท ดับเบิ้ลแคปไม่เกิน 20,300 บาทต่อเดือน ทั้งที่รู้ว่าการเช่ากระทรวงการคลังเขามีบัญชีราคาให้และ อบจ.ทราบดีอยู่แล้ว กลับไม่นำมาคำนวณเป็นค่าเช่า รวมทั้งกำหนดสเป็กให้ยี่ห้อเดียวยื่นเสนอราคาได้ เช่นนี้ทั้งนายก อบจ.ทั้งกรรมการพิจารณาผลก็ถูกชี้มูลทั้ง 157 ทั้งฮั้ว ทั้งวินัยร้ายแรงแล้วครับ