“สมศักดิ์” มอบ สสส. บูรณาการ สธ.-มท.-ศธ. ป้องกันยาเสพติดใช้ชุมชนเป็นฐาน หวังแก้ปัญหานักโทษล้นคุก หลังพบ 81% เป็นนักโทษยาเสพติด สั่งเปิดเวที 6 ภูมิภาค ถอดบทเรียน CBTx “รมว.สธ.” เผยผู้ใช้ยากว่า 2 ล้านคน ไม่มีอาการ คาดบำบัดช่วยคืนคนดีสู่สังคม เห็นผลใน 1 ปี

นายสมศักดิ์ เทพสุทิน ประธานกรรมการกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ(สสส.) เปิดเผยผลการประชุมกรรมการกองทุน สสส. ครั้งที่ 2/2567 ว่า ที่ประชุมฯ เห็นชอบแนวทางขับเคลื่อนกลไกคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอ(พชอ.) ด้านการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดโดยชุมชนเป็นฐาน ซึ่งเป็นการบูรณาการทำงานระหว่างกระทรวงสาธารณสุข(สธ.) กระทรวงมหาดไทย กระทรวงศึกษาธิการ และ สสส. โดยใช้ต้นทุนการทำงาน พชอ. 878 อำเภอ เชื่อมกลไกการขับเคลื่อนงานด้วยแนวคิดการบำบัดฟื้นฟูผู้ใช้ยาเสพติดโดยใช้ชุมชนเป็นฐาน หรือ กระบวนการชุมชนล้อมรักษ์(Community Based Treatment : CBTx) ของ สธ. และภาคีเครือข่าย สสส.ทั่วประเทศ จัดทำแผนบูรณาการขับเคลื่อนงานป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดโดยชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในทุกมิติ สามารถบริหารจัดการดูแลผู้ใช้/ผู้เสพบางรายที่อาการไม่รุนแรงโดยไม่ต้องเข้ารักษาในโรงพยาบาล มีส่วนร่วมในการติดตามดูแลผู้ป่วยยาเสพติดมีอาการทางจิตที่ได้รับการบำบัดและอาการสงบเมื่อกลับคืนสู่ครอบครัว ตลอดจนช่วยฟื้นฟูสมรรถภาพ เฝ้าระวังและป้องกันการกลับไปเสพซ้ำหรือป่วยซ้ำ โดยจะมีการจัดเวทีเชิงปฏิบัติการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ใน 6 ภูมิภาค เพื่อถอดบทเรียนความสำเร็จ ผสานกับจุดแข็งของ สสส.ในการทำงานกับชุมชนเพื่อขยายผลพื้นที่อื่นต่อไป

“ยาเสพติดเป็นหนึ่งในต้นเหตุปัญหาความยากจนของคนไทย เห็นได้ว่านักโทษส่วนใหญ่มากกว่า 81% หรือประมาณ 3.5 แสนคน เป็นนักโทษจากคดียาเสพติด แต่ศักยภาพของทัณฑสถานรองรับได้ประมาณ 2 แสนคน ทำให้เกิดปัญหานักโทษล้นคุก ขณะเดียวกันข้อมูลระบบบำบัดของประเทศไทยมีศักยภาพสามารถดูแลผู้ใช้ยาเสพติดได้ถึง 235,130 คน/ปี แต่ปัจจุบันมีผู้เข้ารับการบำบัดเพียง  53.23% ของศักยภาพการให้บริการ ซึ่งที่ผ่านการแก้ปัญหายาเสพติดจะเน้นไปที่การปราบปราม ออกกฎหมายยึดทรัพย์ผู้กระทำความผิด แต่จำเป็นต้องควบคู่ไปกับการบำบัดฟื้นฟู ผมม่เชื่อว่ากลไก พชอ.ที่มีตัวอย่างรูปธรรมในหลายพื้นที่ จะช่วยหนุนเสริมกระบวนการบำบัดในระดับพื้นที่ได้ดียิ่งขึ้น และขอให้มีกลไกการกำกับติดตาม เพื่อดึงต้นแบบ พชอ.ประสบความสำเร็จมานำเสนอเป็นต้นแบบในพื้นที่อื่นๆ ต่อไป” นายสมศักดิ์ กล่าว

            นพ.ชลน่าน ศรีแก้ว รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า จากข้อมูลล่าสุดตัวเลขผู้ใช้/ผู้เสพยาเสพติดอยู่ที่ 1.9 ล้านคน ในจำนวนนี้มีถึง 1.4 ล้านคนที่เป็นผู้ใช้ยาที่ไม่มีอาการ ฉะนั้นหากจำนวนนี้ได้เข้าสู่กระบวนการบำบัดในชุมชนโดยสมัครใจ จะช่วยแก้ไขปัญหาได้ เป็นการคืนคนดีสู่สังคม เพราะเราเชื่อว่าคนเหล่านี้คือผู้หลงผิด หากให้โอกาสสามารถกลับตัวเป็นคนดีในสังคมได้ ดังนั้น CBTx คือ ความหวังในการแก้ไขปัญหายาเสพติดของประเทศไทย ตนเชื่อว่าการใช้ชุมชนเป็นฐานจะเป็นจุดแตกหักในการเอาชนะยาเสพติดได้ภายใน 1 ปี มีต้นแบบชุมชนที่ประสบความสำเร็จในหลายพื้นที่ อาทิ จ.หนองบัวลำภู ที่สามารถประกาศเป็นจังหวัดสีขาวได้แล้ว