ครม.มีมติอนุมัติผ่อนผันการใช้พื้นที่ลุ่มน้ำชั้นที่ 1 เอ เพื่อให้กรมชลประทาน ดำเนินโครงการอ่างเก็บน้ำน้ำรี อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดน่าน
วันนี้ (10 มิถุนายน 2568)  นายอนุกูล พฤกษานุศักดิ์ รองโฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เปิดเผยว่า คณะรัฐมนตรีมีมติอนุมัติผ่อนผันยกเว้นการปฏิบัติตามมติคณะรัฐมนตรี เพื่อให้กรมชลประทานเข้าใช้พื้นที่ลุ่มน้ำชั้นที่ 1 เอ จำนวนเนื้อที่ 550 ไร่ 3 งาน 72 ตารางวา ดำเนินการโครงการอ่างเก็บน้ำน้ำรี อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดน่าน ตามที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เสนอ
 
นายอนุกูล กล่าวว่า เนื่องจากโครงการอ่างเก็บน้ำน้ำรี อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดน่าน มีพื้นที่อ่างเก็บน้ำ
ซับซ้อนพื้นที่ลุ่มน้ำชั้นที่ 1 เอ จำนวนเนื้อที่ 550 ไร่ 3 งาน 72 ตารางวา จึงจำเป็นต้องขออนุมัติผ่อนผันยกเว้นการปฏิบัติตามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 21 ตุลาคม 2529 เรื่องมติคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ เรื่อง กำหนดชั้นคุณภาพลุ่มน้ำยมและน่าน และข้อเสนอแนะมาตรการการใช้ที่ดินในเขตลุ่มน้ำ โดยมาตรการการใช้ที่ดินในเขตพื้นที่ลุ่มน้ำชั้นที่ 1 เอ หัวข้อ 1.1 ตามข้อเสนอแนะมาตรการการใช้ที่ดินในเขตลุ่มน้ำยมและน่าน ระบุไว้ว่า “ข้อ 1.1 ห้ามมิให้มีการเปลี่ยนแปลงลักษณะพื้นที่ป่าไม้เป็นรูปแบบอื่นอย่างเด็ดขาด ทั้งนี้ เพื่อรักษาไว้เป็นพื้นที่ต้นน้ำลำธารอย่างแท้จริง” และมติดณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 12 ธันวาคม 2532  เรื่อง ขอผ่อนผันการใช้พื้นที่ลุ่มน้ำชั้นที่ 1 เอ เพื่อก่อสร้างทางเพื่อความมั่นคง “ข้อ 2. ต่อไปจะไม่อนุมัติให้ส่วนราชการหรือหน่วยงานใช้พื้นที่ลุ่มน้ำชั้นที่ 1 เอ อีกไม่ว่ากรณีใด” กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จึงขอเสนอให้คณะรัฐมนตรีพิจารณาอนุมัติผ่อนผันยกเว้นการปฏิบัติตามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 21 ตุลาคม 2529 และมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 12 ธันวาคม 2532 ให้แล้วเสร็จภายในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2567 เพื่อนำมติดังกล่าวประกอบการขออนุญาตใช้พื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติดอยภูคาและป่าผาแดง เพื่อให้สามารถดำเนินการก่อสร้างโครงการอ่างเก็บน้ำรี อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดน่าน ตามแผนงานในปีงบประมาณ พ.ศ. 2569
  ประโยชน์และผลกระทบ
  1 ประโยชน์ที่ประเทศไทยและภาคส่วนต่างๆ จะได้รับ
   1.1 สามารถเก็บกักน้ำเพื่อเป็นแหล่งน้ำต้นทุนสำหรับการอุปโภค-บริโภค เพิ่มขึ้น
เฉลี่ยปีละประมาณ ๑.๓๒ ล้านลูกบาศก์เมตร และสำหรับส่งน้ำเพื่อการเกษตรในพื้นที่ 22,100 ไร่ ในเขต
อำเภอเฉลิมพระเกียรติ อำเภอทุ่งช้าง และอำเภอเชียงกลาง จังหวัดน่าน มีประชาชนได้รับผลประโยชน์
จำนวน 12,007 ครัวเรือน
   1.2 สามารถส่งน้ำเข้าสู่ถังพักน้ำอุปโภค-บริโภคเดิมบริเวณที่ว่าการอำเภอเฉลิมพระเกียรติ จำนวน 1,500 ลูกบาศก์เมตร โรงเรียนมัธยมพระราชทานเฉลิมพระเกียรติ จำนวน 1,600 ลูกบาศก์เมตร
และโรงพยาบาลเฉลิมพระเกียรติ จำนวน 500 ลูกบาศก์เมตร รวมทั้งหมด 3,600 ลูกบาศก์เมตร  และส่งน้ำเข้าสู่พื้นที่เกษตรกรรมบ้านห้วยโก๋น รวมประมาณ 950 ไร่
   1.3 สามารถลดภาระค่าใช้จ่ายในการซื้อน้ำเพื่อการอุปโภค-บริโภค ของราษฎร
ในเขตตำบลหัวยโก๋น อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดน่าน
   1.4 สามารถส่งน้ำเข้าสู่พื้นที่เกษตรกรรมบริเวณริมอ่างเก็บน้ำบ้านกิ่วจันทร์ ตำบลขุนน่าน อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดน่าน ประมาณ 600 ไร่
   1.5 สามารถส่งน้ำเข้าสู่พื้นที่เกษตรกรรมประมาณ 19,520 ไร่ และสูบส่งน้ำ
เพื่อเพิ่มปริมาณน้ำต้นทุนของอ่างเก็บน้ำเดิมในพื้นที่อำเภอทุ่งช้าง และอำเภอเชียงกลาง จำนวน 6 อ่าง
ซึ่งมีความจุประมาณ 2.596 ล้านลูกบาศก์เมตร
   1.6 มีน้ำสนับสนุนให้แก่พื้นที่เกษตรน้ำฝนบริเวณริมห้วยหมูเน่า ห้วยโก๋น และบริเวณริมลำน้ำรีท้ายอ่างเก็บน้ำน้ำรี ประมาณ 1,030 ไร่
   1.7 ราษฎรมีน้ำสำหรับการเกษตร การปศุสัตว์ ที่เพียงพอตลอดทั้งปีส่งผลให้มีผลผลิตทางการเกษตรเพิ่มขึ้น รายได้เฉลี่ยต่อปีของครัวเรือนเพิ่มขึ้น และมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
   1.8 ภาวการณ์ว่างงานลดน้อยลง ลดการเคลื่อนย้ายแรงงานออกจากถิ่นที่อยู่
   1.9 เป็นแหล่งเพาะขยายพันธุ์ปลา เพื่อส่งเสริมอาชีพการประมงให้แก่ราษฎร
ในพื้นที่โครงการ