หลังกระแสอาหารไทยได้รับความนิยมไปทั่วโลก ที่มีความโดดเด่นทั้งด้านรูปลักษณ์ กลิ่น ประกอบกับรสชาติครบเครื่องจัดจ้านทั้ง เผ็ด เค็ม หวาน เปรี่้ยว แถมยังมีสมุนไพรต่างๆจากวัตถุดิบที่ใช้ในการปรุงมาสร้างประโยชน์ให้กับร่างกาย ทำให้ในแต่ละปีอาหารไทยหลายเมนูได้ครองใจชาวต่างชาติ อาทิ แกงเขียวหวาน แกงมัสมั่น ต้มยำกุ้ง ส้มตำ ผัดไท ไก่-หมูสะเต๊ะ เป็นต้น จนได้รับคัดเลือกจากสื่อต่างชาติหรือรางวัลระดับโลกว่าเป็นอาหารที่อร่อยที่สุด ส่งผลให้ผู้บริโภคประเทศต่างๆ ทั้งยุโรป อเมริกา แอฟริกา และเอเชีย ที่ต้องการลิ้มรสชาติอาหารไทยมีจำนวนเพิ่มขึ้นทุกปี ทำให้ร้านอาหารไทยในต่างประเทศขายดีจนมีกำไรเป็นกอบเป็นกำ
ทว่า ด้วยกระแสอาหารไทยที่ได้รับความนิยมเป็นและเป็นที่ต้องการของชาวต่างชาติ ทำให้ผู้ประกอบการต่างชาติ ไม่ว่าจะเป็นจีน เกาหลี เวียดนาม อินเดีย และประเทศอื่นๆ หันมาเปิดร้านอาหารไทยกันเต็มไปหมด แต่สุดท้ายกลับได้รสชาติอาหารไทยที่ผิดเพี้ยนไป เนื่องจากพ่อครัว-แม่ครัวไม่มีความชำนาญด้านอาหารไทย ทั้งในเรื่องการเลือกใช้วัตถุดิบ รวมถึงวิธีการหรือขั้นตอนการปรุงอาหารแบบไทย ขณะที่บางร้านตั้งใจทำร้านอาหารไทยโดยเฉพาะแต่ติดปัญหาขาดแคลนพ่อครัวคนไทย หรือขาดแคลนพ่อครัวที่ผ่านหลักสูตรการทำอาหารไทย ก็ทำให้เกิดปัญหาเรื่องรสชาติอาหารเช่นเดียวกัน
ซึ่งหากปล่อยให้รสชาติอาหารที่ผิดเพี้ยนเหล่านี้โดยไม่มีการแก้ไข อาจทำให้กลืนกินรสชาติอาหารไทยแท้ต้นตำรับไปก็ได้ และจะส่งผลเสียหายที่ประเมินค่ามิได้ต่อประเทศไทยทั้งด้านเศรษฐกิจ ภาพลักษณ์ประเทศ รวมถึงจุดเด่นทางด้านวัฒนธรรมอาหารของไทย แน่นอนว่ารัฐบาลไม่อาจอยู่เฉยได้ ทางรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ สั่งเร่งแก้ปัญหาวิกฤติอาหารไทยในต่างแดนแบบเร่งด่วนและยั่งยืนด้วยการขับเคลื่อนโครงการ THAI SELECT (ไทยซีเล็คท์) ซึ่งอยู่ในความดูแลของกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ เพื่อคัดแยกอาหารไทยแท้กับอาหารไทยเพี้ยนให้ทั่วโลกได้รู้จักผ่านตราไทยซีเล็คท์นี้ ซึ่งทางกรมฯ ก็ขานรับนโยบาย รมว.พาณิชย์ พร้อมดึงททท. – การบินไทย และหน่วยงานอื่นๆ ร่วมบูรณาการแก้วิกฤติอาหารไทยในต่างแดน พร้อมเดินหน้าสร้างการรับรู้สัญลักษณ์ “ไทยซีเล็คท์” เครื่องหมายการันตีรสชาติอาหารไทยแท้ในตลาดต่างประเทศ
นางจันทิรา ยิมเรวัต วิวัฒน์รัตน์ อธิบดีกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ (DITP) กระทรวงพาณิชย์ ระบุว่าขณะนี้อาหารไทยกำลังได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง พร้อมกับปัญหารสชาติความผิดเพี้ยนของอาหารไทยในต่างแดน ด้านนายสนธิรัตน์ สนธิจิรวงศ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ มีความตั้งใจที่จะผลักดันการคัดแยกผู้ประกอบการที่แอบอ้างชื่อร้านอาหารไทย แต่ไม่สามารถทำรสชาติที่เป็นอาหารไทยแท้จริง ทำให้ร้านอาหารไทยที่มีรสชาติความเป็นไทยแท้ๆ เสียชื่อเสียงไปด้วย ดังนั้นต้องคัดแยกรสชาติที่เป็นไทยแท้ออกจากผู้ประกอบการที่แอบอ้างความเป็นไทยไปหาผลประโยชน์ และจะส่งเสริมให้ร้านอาหารไทยอนุรักษ์รสชาติความเป็นไทยแท้ไว้
สำหรับนโยบายการส่งเสริมและพัฒนาต่อยอดสินค้าไทยซีเล็คท์ และร้านอาหารไทยแท้ในต่างประเทศนั้น DITP.ได้ดำเนินการประชาสัมพันธ์ตราสัญลักษณ์ไทยซีเล็คท์อย่างต่อเนื่อง ทั้งการจัดกิจกรรมในต่างประเทศ การจัดกิจกรรมในประเทศ รวมถึงประชาสัมพันธ์ผ่านช่องทางใหม่ๆ เช่น สื่อโซเชียลมีเดีย และสื่อออนไลน์ เพื่อสร้างการรับรู้และความเชื่อมั่นตราไทยซีเล็คท์ รวมถึงกระตุ้นให้ผู้ประกอบการร้านอาหารไทยในต่างประเทศเห็นถึงความสำคัญของการได้รับตราสัญลักษณ์ดังกล่าว โดยปัจจุบันมีร้านอาหารไทยในต่างประเทศที่ได้รับตราไทยซีเล็คท์แล้วจำนวน 1,335 ร้าน และมีสินค้าที่ได้รับตราสัญลักษณ์ไทยซีเล็คท์อีกกว่า 449 ชิ้น ซึ่งเป็นการการันตีคุณภาพ รสชาติ และมาตรฐานการผลิตที่คงความเป็นอาหารไทยแท้ในตลาดต่างประเทศ
นอกจากนี้ทางกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ ยังได้ร่วมมือกับทุกภาคส่วน อาทิ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) บริษัทการบินไทย และบริษัทการท่าอากาศยานไทย เพื่อประชาสัมพันธ์ตราไทยซีเล็คท์ให้เป็นที่จดจำของชาวต่างชาติ โดยเบื้องต้นกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศและททท.จะร่วมกันจัดกิจกรรมส่งเสริมร้านอาหารไทยซีเล็คท์ในต่างประเทศ โดยใช้ร้านอาหารไทยซีเล็คท์เป็นช่องทางในการโปรโมทให้นักท่องเที่ยวต่างชาติเดินทางมาเที่ยวประเทศไทย พร้อมทั้งจัดทำสื่อประชาสัมพันธ์ในรูปแบบต่างๆ
พร้อมกันนี้ยังบูรณาการร่วมกับโครงการAmazing Thai Taste ซึ่งเป็นการดำเนินการภายใต้คณะสานพลังประชารัฐ (D3) และมีการลงนามเอ็มโอยูร่วมกันกับ 37 หน่วยงาน เริ่มดำเนินการมาตั้งแต่ปีพ.ศ. 2559 ปัจจุบันมีนายกลินท์ สารสิน ประธานหอการค้าไทย เป็นประธานคณะทำงาน และมีวัตถุประสงค์ในการส่งเสริมการท่องเที่ยว ซึ่งสามารถใช้เป็นช่องทางในการขอความร่วมมือเพื่อประชาสัมพันธ์โครงการไทยซีเล็คท์ได้
นอกจากนี้ยังบูรณาการร่วมกันระหว่างกระทรวงพาณิชย์ กับ บริษัท การบินไทย จำกัด (มหาชน) โดยการบินไทย จะหารือกับผู้บริหารในการให้อัตราพิเศษสำหรับการประชาสัมพันธ์ผ่านสื่อของการบินไทย เช่น การซื้อเวลาออกอากาศภาพยนตร์โฆษณาบนเครื่องบิน การติดโลโก้ไทยซีเล็คท์บนรายการอาหารไทย อีกทั้งในส่วนของการท่าอากาศยานไทยได้ขึ้นป้ายประชาสัมพันธ์ตราไทยซีเล็คท์ที่สนามบินนานาชาติชั้นนำต่างๆ ในประเทศไทย ในแคมเปญ FIND THAI TASTE, FIND THAI SELECT. อีกด้วย นางจันทิรา กล่าว
สำหรับเมนูอาหารไทยที่ขายดีในร้านอาหารไทยที่ได้รับตราไทยซีเล็คท์ในต่างประเทศ เช่นประเทศอังกฤษ พบว่าแกงเขียวหวานได้รับความนิยมเป็นอันดับ1 รองลงมาเป็นคือผัดไทย ต้มยำกุ้ง มัสมั่น และส้มตำ ตามลำดับ ส่วนร้านอาหารไทยในประเทศฝรั่งเศส เมนูที่ขายดีที่สุด คือ แกงเขียวหวาน ผัดไทย ส้มตำ ต้มยำ และไก่/หมู สะเต๊ะ สอดคล้องกับความเห็นของ “นางสายพิณท์ สายสว่าง ลี” กรรมการสมาคมธุรกิจไทยในสหราชอาณาจักรและผู้เชี่ยวชาญด้านร้านอาหารไทยในต่างประเทศ ที่มองว่า ช่วงที่ผ่านมาในประเทศอังกฤษมีชาวต่างชาติเปิดร้านอาหารไทยจำนวนมาก แสดงให้เห็นว่าอาหารไทยเป็นที่นิยมของผู้บริโภค ซึ่งร้านอาหารไทยที่ชาวต่างชาติเปิดให้บริการ มีทั้งผู้ประการที่เป็นชาวจีน อินเดีย และผู้ประกอบการที่เป็นเชฟ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นชาวตะวันตกที่เคยทำงานกับร้านอาหารไทยในโรงแรมเมืองไทย หรือ ร้านอาหารของเชฟเดวิด “เดวิด ทอมป์สัน” ราชาแห่งอาหารไทยในระดับโลกที่แยกตัวออกมา
อย่างไรก็ตามร้านอาหารไทยก็เริ่มประสบปัญหาเช่นกัน คือ เรื่องขาดแคลนแรงงานพ่อครัวแม่ครัวไทย ซึ่งเป็นปัญหาหลัก เพราะมีต้นทุนค่าใช้จ่ายที่สูงขึ้น ทำให้หลายร้านต้องทยอยปิดกิจการหรือขายให้ผู้อื่นบริหารต่อ นอกจากนี้ยังมีเรื่องของค่าเงินปอนด์ที่ตกต่ำ ทำให้ราคาวัตถุดิบสูงขึ้นโดยเฉพาะวัตถุดิบที่ต้องนำเข้า เรื่องค่าแรงขั้นต่ำที่สูงขึ้น ค่าภาษีอาคารธุรกิจที่ปรับสูงขึ้นแบบก้าวกระโดด เป็นต้น
ส่วน 5 เมนูหลักที่ขายดีมากในต่างประเทศ คือ ผัดไทย รองลงมาคือแกงเขียวหวาน แกงแดงเป็ด ทอดมัน ยำเนื้อ เพราะเป็นอาหารที่รู้จักกันแพร่หลาย เข้าใจง่าย ตามภาษาของเมนู และรับประทานง่าย ปัญหาที่เกิดขึ้นภาคเอกชนจึงมีข้อเสนอให้มีการเปิดการเรียนการสอนการประกอบอาชีพพ่อครัวอาหารไทย สำหรับผู้สนใจในต่างประเทศ เพื่อให้เข้าใจในการประกอบอาหารไทยอย่างแท้จริง ทั้งรสชาติ วัตถุดิบ และวัฒนธรรม ซึ่งเป็นเสน่ห์ของอาหารไทย อีกทั้งยังช่วยแก้ปัญหาการขาดแคลนพ่อครัวไทยที่ประสบอยู่ได้เป็นอย่างดี และแก้ปัญหารสชาติอาหารไทยผิดเพี้ยนได้อีกทางหนึ่ง นอกเหนือจากการโปรโมทตราไทยซีเล็คท์ นางสายพิณท์ กล่าว
ผู้สนใจสามารถสอบถามรายละเอียดได้ที่ กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ(DITP) กระทรวงพาณิชย์ www.ditp.go.th หรือโทรสายตรงการค้าระหว่างประเทศ 1169