ชุมชนบ้านผาบ่อง  อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน จังหวัดแม่ฮ่องสอน เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมแห่งใหม่เพื่อรองรับนักท่องเที่ยวทั้งภายในและภายนอกที่เดินทางมาท่องเที่ยวในเทศกาลต่างๆ ซึ่งชุมชนบ้านผาบ่อง นี้เป็นหมู่บ้านวัฒนธรรมของชาติพันธุ์ต่างๆ เช่น ชาวไทยใหญ่ และ กะเหรี่ยงขาว ซึ่งสามารถใช้ชีวิตบนความแตกต่างทางวัฒนธรรมร่วมกันอย่างมีความสุข  โดยได้จำลองประเพณีสิบสองเดือนของชาวไทยใหญ่ให้ได้ชม ได้แก่  ประเพณีหลู้ข้าวหย่ากู๊ ประเพณีปอยส่างลอง และ ปอยจ่าตี่ มาไว้ให้นักท่องเที่ยวได้ชมกัน

      โดยชุมชนบ้านผาบ่อง  อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน จังหวัดแม่ฮ่องสอน เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมแห่งใหม่เพื่อรองรับนักท่องเที่ยวทั้งภายในและภายนอกที่เดินทางมาท่องเที่ยวในเทศกาลต่างๆ ซึ่งชุมชนบ้านผาบ่อง นี้เป็นหมู่บ้านวัฒนธรรมของชาติพันธุ์ต่างๆ เช่น ชาวไทยใหญ่ และ กะเหรี่ยงขาว ซึ่งสามารถใช้ชีวิตบนความแตกต่างทางวัฒนธรรมร่วมกันอย่างมีความสุข  โดยได้จำลองประเพณีสิบสองเดือนของชาวไทยใหญ่ให้ได้ชม ได้แก่  ประเพณีหลู้ข้าวหย่ากู๊ เป็นประเพณีที่มีลักษณะคล้ายข้าวเหนียวแดง ประชาชนตามป็อก(ชุมชน)ต่างๆ จะช่วยกันกวนข้าวหย่ากู๊ ก่อนวันมาฆบูชา 1 วัน  วัตถุดิบก็นำมาจากบ้านช่วยกันคนละไม้คนละมือ ซึ่งก็มีเพียงข้าวเหนียว น้ำตาลทรายแดง  น้ำอ้อย  กะทิ น้ำ  เมื่อกวนจนได้ที่ข้าวเหนียวสุก  หอมแล้ว ก็จะช่วยกันขนใส่รถ  แห่ไปตามถนนถวายตามวัดต่างๆและให้ทานกับบ้านใกล้เรือนเคียง

       ประเพณีนี้มีความเป็นมาซึ่งมีผู้เล่าว่า เมื่อครั้งที่พระพุทธเจ้าได้เสด็จออกไปบิณฑบาตรตามหมู่บ้านในท้องนาท้องไร่ บังเอิญขณะนั้นเกิดฝนตกทำให้พระพุทธเจ้าเปียกฝน จึงได้เข้าไปผิงไฟในโรงนา ขณะนั้นชาวนาเจ้าของโรงนา กำลังกวนข้าวหย่ากู๊ เมื่อทำเสร็จก็นำไปถวายพระพุทธเจ้า  พระพุทธเจ้ายังไม่ฉันท์ แต่นั่งผิงไฟ ชาวนาจึงใส่ฟืนเพิ่มขึ้นจนผ้าสบงจีวรของพระพุทธเจ้าแห้งดีแล้วจึงถวายข้าวหย่ากู๊  โดยมีความเชื่อว่าชาวนาหรือผู้ที่ทำนามีความเชื่อว่าถ้าได้ทำข้าวหย่ากู๊ไปถวายตามวัดและให้ทานกับเพื่อนบ้าน แล้วจะทำให้ในปีต่อไปทำนาจะได้ข้าวเพิ่มขึ้นอีก รวมถึงยังมีประเพณีเก่าแก่อีกมากมาย เช่นปอยส่างลอง และ ปอยจ่าตี่ ที่หาชมได้จากที่นี้ที่เดียวเท่านั้น

       สำหรับแหล่งท่องเที่ยวชุมชนผาบ่อง แม้จะไม่ใช่ชุมชนเป็นที่รู้จักมากนักแต่ที่นี้ก็มีแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและธรรมชาติอยู่ไม่น้อย ทั้งบ่อน้ำแร่ผาบ่อง อยู่ห่างจากแม่ฮ่องสอนไปทางอำเภอขุนยวม บนเส้นทางหลวงหมายเลข 108 ประมาณ 10 กิโลเมตร ฝั่งขวามือ เป็นบ่อน้ำร้อนที่มีแร่กำมะถันเจืออยู่ มีเนื้อที่ประมาณ 4 ไร่ ส่วนตัวบ่อน้ำร้อนได้ก่อปูนเป็นขอบบ่อ และทำทางเดินรอบบ่อด้วย อุณหภูมิความร้อนของบ่อยังไม่สูงเพียงพอที่จะต้มไข่สุก และมีห้องบริการอาบน้ำแร่ ห้องเดี่ยว 50 บาทต่อชั่วโมง ห้องรวม 400 บาทต่อชั่วโมง และมีพื้นที่ให้กางเต็นท์ คิดค่าบริการสถานที่กางเต็นท์ 50 บาทต่อหลัง

         ภายในชุมชนยังมีแปลงปลูกข้าวสาธิตการทำสะพานไม้ไผ่ทอดยาวสู่กลางทุ่งนาที่มีชื่อว่า”สะพานข้าว 9 เพื่อสุข” ซึ่งอยู่ไม่ไกลจากบ่อน้ำร้อนผาบ่องเท่าไหร่ โดยสะพานไม้แห่งนี้ถือเป็นแหล่งท่องเที่ยวอันเป็นเอกลักษณ์แห่งหนึ่งของชุมชนผาบ่องเลย เพราะที่นี่มีร้านอาหารพร้อมนิทรรศการ ศูนย์เรียนรู้ พร้อมต้อนรับนักเดินทางทุกคน ไม่ได้แค่เดินบนสะพานไม้ไผ่ มาดูเรื่องราวมากมายของพ่อหลวง ร.9 ที่รักของปวงชนชาวไทยกัน สะพานข้าวก้าวเพื่อสุขเป็นสะพานไม้ไผ่สร้างบนเสาเหล็กอย่างดีมีความแข็งแรง ยาวประมาณ 100 เมตรเศษ มีจุดนั่งพักถ่ายรูปกลางสะพาน ีทางแยกซ้ายขวาให้เลือกมุมชิงกันตามอัธยาศัย มีศาลาให้ด้วย ใต้สะพาน เป็นคล้ายๆศูนย์เรียนรู้ สามารถเดินทางมาเป็นหมู่คณะหาความรู้กันได้ ที่สะพานแห่งนี้ มีลานจอดรถกว้างสะดวกสบาย รวมถึงได้มีการสอนพันธุ์ข้าวเพื่อสุขภาพ เรียนรู้วิถีทำนา ปลูกข้าวเพื่อสุขภาพและเลือกซื้อผลิตภัณฑ์การเกษตรต่างๆ

          นอกจากนี้ยังมีนวดเพื่อสุขภาพ เส้นทางศึกษาธรรมชาติระบบนิเวศน์แห่งขุนเขา พร้อมสนุกสนานกับการล่องห่วงยางล่องน้ำแม่สะมาด ล่องเรือชมธรรมชาติสองฝั่งแม่น้ำปาย สัมผัสวิถีชีวิตชาวกะเหรี่ยงคอยาว (กะยาน) และกะเหรี่ยงหูใหญ่ (กะยอ) ณ บ้านห้วยปูแกง เยี่ยมชมแหล่งเรียนรู้ชุมชน ได้แก่ ศูนย์การเรียนรู้ภูมิปัญญาไทยใหญ่ “เฮินไต” และศูนย์การเรียนรู้พันธุ์ข้าวเพื่อสุขภาพ เรียนรู้วิถีทำนา ปลูกข้าวเพื่อสุขภาพตามแนวเกษตรอีกด้วย

           สำหรับใครที่สนใจจะมาพัก พิชชาพร เฮ้าส์ ถือเป็นบ้านพักที่ใกล้ชิดธรรมชาติ ท่ามกลางขุนเขา และทุ่งนาอันเขียวขจี เสน่ห์ของเมืองแม่ฮ่องสอน นอกจากนี้ยังมีห้องประชุม สัมมนา ห้องใหญ่ ติดแอร์อย่างดี รองรับได้ 50-60 ท่าน พร้อมอินเตอร์เน็ต ไวร์เลส บริการทั่วถึง และห้องพักแบบทัวร์กรู๊ป ที่รวมกลุ่มตั้งแต่ 5 คน ถึง 10 คน ขึ้นไป มีทั้งห้องพักเป็นแบบเรือนไม้สัก แยกเป็นส่วนตัวในแต่ละหลัง หรือที่พักบ้านแฝด ห้องพักแต่ละห้อง พร้อมเพรียงสำหรับอำนวยความสะดวกแก่ทุกท่าน มีที่จอดรถสะดวก ปลอดภัย พิเศษสำหรับเฉพาะท่านที่ชื่นชอบธรรมชาติ มีบรรยากาศริมท้องทุ่งนา และบ้านพักกลางน้ำ สำหรับหมู่คณะ ตั้งอยู่ในหมู่บ้านผาบ่อง ใกล้กับน้ำพุร้อนผาบ่องเพียง 200 เมตร ห่างจากตัวเมืองแม่ฮ่องสอนไปทางทิศใต้ ใช้ทางหลวงสายแม่ฮ่องสอน-ขุนยวม เพียง 10 นาที ติดต่อจองห้องพักได้แล้ววันนี้ หรือติดต่อได้ที่เบอร์ 084-487-9533 , 087-181-5363 หรือ อีเมล์ pranomsri4@hotmail.com