“คมนาคม”เตรียมตั้ง "อธิบดีกรมราง" รอประกาศกฎกระทรวง 3 ฉบับ ปรับโครงสร้างหน่วยงาน รวมศูนย์ กำกับดูแลระบบราง พร้อมเร่งเกลี่ยข้าราชการ ตั้ง “อธิบดี” คุมกรมราง ลุ้นปลายปีคลอด พ.ร.บ.การขนส่งทางราง ให้อำนาจกรมรางกำกับมาตรฐานรถไฟ รถไฟฟ้าได้เต็ม 100%

นายอาคม เติมพิทยาไพสิฐ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม เปิดเผยว่า ภายหลังจากที่พระราชบัญญัติปรับปรุง กระทรวง ทบวง กรม (ฉบับที่ 18) พ.ศ. 2562 (จัดตั้งกรมการขนส่งทางราง) ประกาศในราชกิจจานุเบกษา มีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 15 เม.ย. 2562 ขณะนี้รอกฎกระทรวง 3 ฉบับ ได้แก่ ร่างกฎกระทรวงว่าด้วยกลุ่มภารกิจ พ.ศ. ... ร่างกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการกรมการขนส่งทางราง กระทรวงคมนาคม พ.ศ. ... และร่างกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการ สนข. กระทรวงคมนาคม พ.ศ. ...ซึ่งคณะรัฐมนตรีเห็นชอบแล้ว รอขั้นตอนการประกาศ

โดยเป็นการแบ่งส่วนราชการของสำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร (สนข.) และกรมการขนส่งทางรางให้สอดคล้องกับการจัดตั้งกรมการขนส่งทางราง ซึ่งกรมรางฯ จะกำหนดกติกา เป็นผู้กำกับดูแลมาตรฐาน รวมถึงวางแผนงาน

นายชัยวัฒน์ ทองคำคูณ ปลัดกระทรวงคมนาคม กล่าวว่า ขั้นตอนหลังจากนี้จะต้องมีการตั้งอธิบดีกรมการขนส่งทางราง (ผู้บริหาร ระดับ 10) ซึ่งมีแนวทาง 2 วิธีในการแต่งตั้ง คือ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม มีคำสั่งมอบหมายให้ผู้ที่มีคุณสมบัติ ซึ่งจะเป็นข้าราชการในระดับ 10 ไปทำหน้าที่รักษาราชการในตำแหน่งอธิบดีกรมราง หรือใช้การคัดสรรผู้ที่มีความเหมาะสมแต่งตั้งเป็นอธิบดีกรมราง โดยทั้ง 2 วิธีจะต้องเสนอคณะรัฐมนตรี (ครม.) อนุมัติ

“ขณะนี้ สนข.ได้แยกหน่วยงานภายในเป็นสำนักงานพัฒนาระบบราง โดยหลังประกาศกฎระทรวงจะพัฒนาเป็นกรมรางต่อไป”

ด้านนายสราวุธ ทรงศิวิไล ผู้อำนวยการสำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร (สนข.) เปิดเผยว่า หลังจากพระราชบัญญัติปรับปรุง กระทรวง ทบวง กรม (ฉบับที่ 18) พ.ศ. 2562 (จัดตั้งกรมการขนส่งทางราง) ประกาศในราชกิจจานุเบกษา บังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 15 เม.ย. 2562 แล้ว การจัดตั้งกรมรางฯ จะสมบูรณ์จะต้องรอการประกาศกฎกระทรวง 3 ฉบับ ได้แก่ ร่างกฎกระทรวงว่าด้วยกลุ่มภารกิจ พ.ศ. ... ร่างกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการกรมการขนส่งทางราง กระทรวงคมนาคม พ.ศ. ... และร่างกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการ สนข. กระทรวงคมนาคม พ.ศ. ... ซึ่งคาดว่าจะประกาศได้เร็วๆ นี้

นอกจากนี้ ยังจะต้องรอพระราชบัญญัติการขนส่งทางราง พ.ศ... ซึ่งเป็นกฎหมายว่าด้วยการขนส่งทางราง ที่เป็นเครื่องมือให้กรมรางฯ ในการกำกับดูแลมาตรฐานและความปลอดภัยการกำกับการประกอบกิจการทางราง โดยขณะนี้ พ.ร.บ.การขนส่งทางรางมีความคืบหน้าประมาณ 80% โดยอยู่ในขั้นตอนการพิจารณาร่างของกฤษฎีกา จากนั้นจะเข้าสู่การพิจารณาของ สนช.หรือสภาผู้แทนราษฎร (กรณีมีรัฐบาลใหม่) คาดว่าจะประกาศใช้ได้ปลายปีนี้

ทั้งนี้ ระหว่างรอกฎหมายการขนส่งทางรางจะต้องเตรียมความพร้อมของกรมรางฯ ได้แก่ ด้านบุคลากร และการจัดหาสถานที่ตั้งกรมรางจะมีความชัดเจนในเร็วๆ นี้ โดยในส่วนของบุคลากรนั้น จะมีการตั้งอธิบดีกรมราง และรองอธิบดี 1 คน รวมถึงผู้อำนวยการกอง 4 คน เพื่อเข้ามาจัดการด้านอัตรากำลังที่ต้องการ 203 คน (ข้าราชการ 170 คน พนักงานราชการ 27)

ปัจจุบัน สนข.ได้ตั้งสำนักงานพัฒนาระบบราง มีเจ้าหน้าที่แล้ว 42 คน ซึ่งได้หารือกับกระทรวงคมนาคมกำหนดการคัดสรร ขั้นตอนแรก เป็นการรับโอนจากหน่วยงานราชการอื่น ในสังกัดกระทรวงคมนาคมก่อน หากยังมีจำนวนไม่พอจึงจะขอเพิ่ม ซึ่งขั้นตอนการบรรจุใช้เวลาไม่เกิน 6 เดือน

ส่วนสถานที่ตั้งกรม ช่วงแรกจะเป็นการเช่าพื้นที่ไปก่อน โดยขอใช้งบเหลือจ่ายกระทรวงคมนาคมปี 2562 โดยปัจจุบันสำนักงานพัฒนาระบบรางที่จะยกระดับเป็นกรมรางนั้นใช้อาคาร สนข.เป็นที่ทำการ ดังนั้น ช่วงที่มีอัตรากำลังไม่ครบ ยังสามารถใช้พื้นที่ สนข.ได้ต่อไป

“คงใช้เวลาอีก 1 ปีกว่า กรมรางฯ ถึงจะทำงานได้อย่างสมบูรณ์ เพราะต้องรอกฎหมายการขนส่งทางรางที่จะเป็นเครื่องมือสำหรับกำกับดูแลผู้ให้บริการระบบราง รวมถึงกำหนดหลักเกณฑ์มาตรฐานต่างๆ ยังอยู่ในขั้นกฤษฎีกาพิจารณา” ผอ.สนข.กล่าว

พระราชบัญญัติการขนส่งทางราง พ.ศ...จะทำให้กรมรางฯ สามารถลงไปกำกับ และลงโทษ การให้บริการ มาตรฐานของผู้ให้บริการรถไฟ รถไฟฟ้า ทุกรายได้ ผ่านกฎหมายการขนส่งทางราง ได้แก่ 1. มาตรฐานโครงสร้างพื้นฐานด้านการขนส่งทางราง 2. มาตรฐานด้านรถขนส่งทางราง 3. มาตรฐานด้านบุคลากร 4. มาตรฐานการประกอบกิจการขนส่งทางราง มาตรฐานการให้บริการ มาตรฐานความปลอดภัยในการประกอบกิจการขนส่งทางราง การรักษาความปลอดภัย การรักษาความสงบเรียบร้อยในการโดยสารรถขนส่งทางราง ตลอดจนความสะอาด และความเป็นระเบียบเรียบร้อยภายในเขตระบบการขนส่งทางราง

5. มาตรการในการส่งเสริมการประกอบกิจการขนส่งทางราง 6. มาตรการในการคุ้มครองผู้ใช้บริการ 7. แนวทางการพัฒนาอสังหาริมทรัพย์หรือทรัพย์สินอื่นที่เกี่ยวข้องกับการประกอบกิจการขนส่งทางราง ทั้งนี้ ต้องไม่เป็นการกระทบสิทธิของผู้ประกอบกิจการขนส่งทางรางรายเดิม

8. แนวทางการจัดให้มีการประกันความเสียหายที่เกิดแก่ชีวิตและร่างกายของผู้ใช้บริการ 9. วิธีการให้อนุญาตการประกอบกิจการขนส่งทางราง 10. โครงสร้างอัตราและระบบการจัดเก็บค่าโดยสาร ค่าบริการ และค่าธรรมเนียม