สทนช. เดินหน้าจัดทำผังน้ำ เปิดเวทีรับฟังความคิดเห็นทุกภาคส่วน ประเดิมลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำจันทบุรี หวังใช้เป็นต้นแบบแก้ปัญหาน้ำท่วม-น้ำแล้งทั่วประเทศอย่างเป็นระบบ ที่ตรงกับต้องการของคนในพื้นที่อย่างแท้จริง สอดคล้องกับพระราชบัญญัติทรัพยากรน้ำ พ.ศ. 2561

นายฤหัส ไชยศักดิ์ หัวหน้าสำนักงานจังหวัดจันทบุรี กล่าวในโอกาสเป็นประธานการประชุมรับฟังความคิดเห็น ครั้งที่ 1 พื้นที่ผังน้ำตัวอย่าง พื้นที่ลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำจันทบุรี โครงการจัดทำแผนหลักการจัดทำผังน้ำ พื้นที่จังหวัดจันทบุรี ว่า ตั้งแต่ปี 2560 ที่มีการเปิดใช้คลองภักดีรำไพ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ คนเมืองจันทบุรี มีความสุขและมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นมาก เนื่องจากไม่เคยเกิดเหตุการณ์น้ำท่วมในพื้นที่อีกเลย แต่ผลกระทบของการพัฒนาด้านเศรษฐกิจที่รวดเร็วนี้ อาจส่งผลกระทบต่อทางน้ำ กฎหมายน้ำจะเป็นส่วนสำคัญให้สามารถกำหนดขอบเขตการใช้ประโยชน์ที่ดินที่ชัดเจน เพื่อไม่ให้ส่งผลกระทบหรือเป็นอุปสรรคต่อทิศทางการไหลของน้ำ

อีกทั้ง เป็นการจัดทำผังน้ำครั้งแรกของประเทศ ซึ่ง สทนช. ได้คัดเลือกพื้นที่ลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำจันทบุรี เป็นพื้นที่จัดทำผังน้ำตัวอย่าง เพื่อเป็นต้นแบบในการจัดทำผังน้ำในพื้นที่ลุ่มน้ำต่างๆ ซึ่งคนเมืองจันท์รู้สึกเป็นเกียรติอย่างยิ่ง จึงหวังว่า ข้อเสนอแนะ ข้อคิดเห็น ข้อสังเกตต่างๆ และการร่วมแลกเปลี่ยนข้อมูลของผู้เข้าร่วมประชุมในครั้งนี้ จะเป็นประโยชน์ในการจัดทำผังน้ำในพื้นที่ลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำจันทบุรี และสามารถนำไปเป็นต้นแบบให้แก่พื้นที่ลุ่มน้ำอื่นๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพและเกิดประโยชน์สูงสุดต่อการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำของประเทศอย่างยั่งยืนต่อไป 

ด้าน นายอุทัย เตียนพลกรัง ผู้อำนวยการกองบริหารจัดการลุ่มน้ำ สำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ (สทนช.) กล่าวว่า จากการพัฒนาด้านเศรษฐกิจและสังคม รวมทั้งการเพิ่มขึ้นของประชากรอย่างรวดเร็ว ทำให้มีความต้องการใช้พื้นที่เพื่อกิจกรรมต่างๆ เพิ่มสูงขึ้น ทั้งเพื่ออยู่อาศัย การเกษตร อุตสาหกรรม และท่องเที่ยว ส่งผลให้พื้นที่ป่าไม้ลดลง มีการรุกล้ำพื้นที่ลำน้ำ การใช้ประโยชน์พื้นที่ทางน้ำหลากและพื้นที่ลุ่มต่ำในลักษณะที่ไม่เหมาะสมเพิ่มขึ้น ตลอดจนการพัฒนาโครงการหรือระบบโครงสร้างพื้นฐานต่างๆ ทั้งของภาครัฐและเอกชนมีลักษณะกีดขวางการไหลของน้ำ ส่งผลทำให้ระบบเส้นทางน้ำทรุดโทรมตื้นเขิน และขีดความสามารถของทางน้ำลดลงอย่างต่อเนื่อง จนเกิดปัญหาน้ำท่วมซ้ำซากในช่วงฤดูฝน เกิดความเสียหายต่อพื้นที่และทรัพย์สินของประชาชนที่อยู่ในพื้นที่ทางน้ำ ผนวกกับการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ ทำให้ปัญหาดังกล่าวมีแนวโน้มจะทวีความรุนแรงเพิ่มขึ้น ด้วยเหตุนี้จึงต้องมีการจัดการกับระบบเส้นทางน้ำ เพื่อกำหนดขอบเขตเส้นทางน้ำ การอนุรักษ์ลำน้ำให้ชัดเจน เพื่อแจ้งเตือนให้ประชาชนทราบถึงพื้นที่เสี่ยงเกิดอุทกภัยระดับต่างๆ และการใช้ประโยชน์ที่ดินที่อยู่ในระบบทางน้ำเป็นการลดผลกระทบจากภัยด้านน้ำ และความเสียหายต่อชีวิตและทรัพย์สิน รวมถึงการไม่ก่อให้เกิดการเบี่ยงเบนทางน้ำหรือสิ่งกีดขวางการไหลของน้ำในระบบทางน้ำ อันเป็นอุปสรรคต่อการปฏิบัติตามแผนป้องกันและแก้ไขภาวะน้ำแล้ง และแผนป้องกันและแก้ไขภาวะน้ำท่วม โดยระบบเส้นทางน้ำนี้เรียกว่า “ผังน้ำ” 

สำหรับพระราชบัญญัติทรัพยากรน้ำ พ.ศ. 2561 มีส่วนที่เกี่ยวข้องกับผังน้ำในหลายมาตรา รวมถึงกระบวนการมีส่วนร่วมในการจัดทำผังน้ำและการประกาศใช้ ดังนั้น เพื่อให้มีความครบถ้วนและมีการนำผังน้ำไปใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด สทนช. จึงได้ร่วมกับ ม.เกษตรศาสตร์ ดำเนินโครงการจัดทำแผนหลักการจัดทำผังน้ำ ให้สอดคล้องตามพระราชบัญญัติทรัพยากรน้ำฉบับนี้ เพื่อกำหนดกรอบแนวทาง วิธีการศึกษาการจัดทำผังน้ำที่เหมาะสม กำหนดรูปแบบ แผนที่ผังน้ำให้มีมาตรฐานเป็นที่ยอมรับและใช้ประโยชน์ได้ และการจัดทำร่างข้อกำหนดและขอบเขตการศึกษาการจัดทำผังน้ำของลุ่มน้ำต่างๆ โดยได้คัดเลือกพื้นที่ลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำจันทบุรี เป็นพื้นที่ลุ่มน้ำตัวอย่าง สำหรับการจัดทำผังน้ำ เนื่องจากเป็นพื้นที่ที่มีองค์ประกอบครบถ้วนของผังน้ำ ตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำ ตลอดจนปลายทางของน้ำไหลลงสู่ท้องทะเล และมีความน่าสนใจในด้านการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศในขณะนี้ สำหรับการจัดประชุมในครั้งนี้ จะได้รวบรวมสรุปข้อคิดเห็นและข้อเสนอแนะที่ได้รับจากผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการจัดทำผังน้ำในพื้นที่ลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำจันทบุรีในทุกภาคส่วน เพื่อนำไปใช้ประกอบการจัดทำผังน้ำ ให้เกิดประสิทธิภาพและประโยชน์สูงสุดต่อการศึกษาโครงการฯ และจะนำมาเป็นต้นแบบให้กับลุ่มน้ำสาขาอื่นๆ ทั่วประเทศ โดยหลังจากนี้ สทนช.จะดำเนินการจัดประชุมกลุ่มย่อยในพื้นที่อีก 2 ครั้ง เพื่อรับฟังข้อเสนอแนะที่ลงลึกในรายละเอียดมากยิ่งขึ้น ช่วยให้การจัดทำผังน้ำมีความชัดเจน ตรงกับความต้องการและวิถีชีวิตของคนเมืองจันท์อย่างแท้จริง