ชาวสวนผู้ขยายพันธุ์ไม้ “โกสน”

สร้างอาชีพ – รายได้เป็นอย่างมั่นคง

นายประชา บุญยกิตานนท์ ตำบลบางคูเวียง อำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี เป็นอีกหนึ่งเกษตรกรที่ทำการปลูกเลี้ยงโกสนไม่เน้นที่การพัฒนาพันธุ์ แต่จะเน้นไปที่การขยายพันธุ์ด้วยวิธีการตอนกิ่ง นับว่าเป็นอาชีพที่สร้างเงินให้กับเขาได้เป็นอย่างดี

โดยสมัยก่อนมีอาชีพทำสวนไม้ผลมากมายหลายชนิด แต่เนื่องจากสถานที่ปลูกเป็นพื้นที่ไม่เอื้ออำนวยในการทำสวน จึงมีแนวคิดที่จะเปลี่ยนอาชีพอื่นเพื่อเป็นการสร้างรายได้ให้มั่นคงกว่าที่เป็นอยู่

“สมัยก่อนนี้ผมทำสวนไม้ยืนต้น ชมพู่ ม่าเหมี่ยว มะนาว พอทำไปสักระยะ พื้นที่บริเวณนั้นเริ่มเกิดน้ำท่วม บวกกับที่ดินตรงนั้นไม่ใช่ที่ดินเราเองด้วย เป็นที่ดินเช่าเขาทำ เราก็เลยมาคิดว่า ต้องหาอะไรอย่างอื่นทำ ต่อมาพอมาแต่งงานกับภรรยา ก็มาเริ่มทำไม้ประดับ เพื่อเป็นอาชีพใหม่” นายประชา เล่าถึงความเป็นมา

นายประชา เล่าต่อว่า พอปี 2528 เริ่มมาทำการปลูกเลี้ยงโกสนอย่างจริงจัง โดยหาซื้อต้นพันธุ์มาจากหลายๆ ที่ และนำมาขยายพันธุ์เองเพื่อให้มีจำนวนมากขึ้น โดยไม่เน้นที่การพัฒนาพันธุ์ให้มีสายพันธุ์ใหม่ๆ

โกสนจึงเป็นไม้ประดับที่ได้เริ่มมาทดลองทำปลูกสำหรับคุณประชา จึงได้ทำการทดลองเรียนรู้การปลูกด้วยตนเอง แต่เรื่องการตอนและการปักชำไม่เป็นปัญหาเท่าที่ควร เพราะได้นำความรู้จากการตอนไม้ผลที่เคยทำมาสมัยก่อนมาใช้กับการตอนกิ่งโกสน

“ต้นพันธุ์โกสนนี่ดูตามความชอบใจของผมช่วงนั้น เราก็ดูว่าอะไรที่น่าจะจำหน่ายได้ราคาดี เราก็ซื้อมาทำเพื่อขยายพันธุ์ ไม่ได้เน้นที่การพัฒนาไม้ พอเรามีไม้ตัวไหนที่ต้องการจำหน่าย เราก็เอามาตอนเลยให้ได้มากๆ เสร็จแล้วก็ค่อยจำหน่าย” นายประชา กล่าว

นายประชา บอกอีกว่า เมื่อต้องการขยายพันธุ์โกสนสิ่งแรกที่ต้องดูคือ ต้นแม่พันธุ์ที่มีอายุเหมาะสมพร้อมที่จะตอน จากนั้นใช้มีดควั่นตรงบริเวณกิ่งที่ต้องการตอน ให้ต่ำกว่าข้อปล้องลำต้นเล็กน้อย แผลที่ควั่นรอบกิ่งโกสนให้มีความยาวประมาณ 1 เซนติเมตร

เมื่อควั่นเสร็จลอกเปลือกไม้ออกให้หมด แล้วจึงนำดินที่ชุ่มน้ำเล็กน้อยมาหุ้มบริเวณแผลที่ควั่น ลำดับต่อมาใช้ขุยมะพร้าวมาหุ้มต่ออีกชั้น และใช้พลาสติกใสคลุมปิดให้สนิทแล้วผูกด้วยเชือกให้แน่น ซึ่งโกสน 1 ต้น สามารถตอนได้มากกว่า 1 กิ่ง ดูตามความเหมาะสมของกิ่งแม่พันธุ์

“พอตอนกิ่งเสร็จเราก็รดน้ำวันละ 1 ครั้ง ดูแลตามปกติ แต่ถ้าอากาศร้อนมากๆ ก็อาจจะต้องรดน้ำถึง 2 ครั้ง ต่อวัน ซึ่งการตอนนี่สามารถทำได้ตลอดทั้งปี ไม่ต้องดูฤดูกาลอะไร ส่วนกิ่งที่ตอนใช้เวลาประมาณ 1 เดือนครึ่ง รากก็จะออกสมบูรณ์ ก็เตรียมตัดออกมาชำได้เลย ดูแลให้เจริญเติบโตเต็มที่” นายประชา กล่าวอธิบาย

จากนั้นนำกิ่งโกสนที่ตัดมาปลูกลงในกระถางขนาด 8 นิ้ว วัสดุที่ใช้ปลูก คือกาบมะพร้าวและดินใบก้ามปู ในอัตราส่วน 1 ต่อ 1 ปลูกเลี้ยงในช่วงนี้ประมาณ 1 เดือนครึ่ง ถึง 2 เดือน เมื่อต้นโตใหญ่ขึ้นจึงนำมาย้ายใส่กระถาง 11 นิ้ว

ต้นโกสนก่อนที่จะจำหน่ายออกสู่ท้องตลาด ใช้เวลาดูแลทั้งหมด 4 เดือนขึ้นไป ซึ่งการเจริญเติบโตบางครั้งขึ้นอยู่กับการดูแล หากดูแลรักษาดีต้นก็จะออกมาสวย ทรงดี เป็นที่ถูกตาต้องใจของลูกค้า

“ช่วงแรกที่ผมทำไม้ใหม่ๆ ช่วงนั้นจะเอาไปจำหน่ายที่ตลาดนัดจตุจักร ซึ่งจำหน่ายได้ราคาดีมากสมัยก่อนนะ แต่ระยะหลังไม่กี่ปีมานี้ยอดจำหน่ายค่อยๆ ลดลง เพราะรถในตลาดนัดจตุจักรเริ่มติดมากขึ้น ตอนนี้ผมก็เลยมาจำหน่ายแถวซอยวัดพระเงิน เป็นตลาดต้นไม้เหมือนกันอยู่ที่นนทบุรีนี่ เราก็จะมีทางเลือกมากขึ้นในการส่งจำหน่าย” คุนายประชา กล่าว

นอกจากส่งจำหน่ายที่ตลาดนัดต้นไม้ซอยวัดพระเงินแล้ว นายประชา ยังบอกว่า พ่อค้าแม่ค้าที่เคยรับซื้อที่ตลาดนัดจตุจักรก็มารับซื้อถึงที่บ้านของเขาเช่นกัน ซึ่งโกสนที่จำหน่ายมีราคาต่ำสุดอยู่ที่กระถางละ 70-80 บาท และราคาสูงสุดอยู่ที่ 250 บาท

“เราจะเน้นจำหน่ายไม้ที่อยู่ในกระถาง 11 นิ้วขึ้นไป ให้ต้นมันใหญ่หน่อย เพราะว่าถ้าต้นที่อยู่กระถาง 8 นิ้วนี่ยังเล็กไป ราคาก็จะต่ำไปด้วย ลูกค้าที่มาซื้อจะเน้นใบที่มีสีแปลกๆ ตา ให้หลายๆ สีหน่อย ก็จะเป็นที่ต้องการขอลูกค้า” นายประชา พูดถึงเคล็ดลับทางการตลาด