เขียนให้คิด โดย ซีศูนย์

อุทาหรณ์ ปัญหาการตรวจการจ้าง

สวัสดีครับท่านผู้อ่านที่เคารพ ได้ฉีดวัคซีนกันบ้างหรือยังครับ ช่วงนี้ก็ต้องระวังตัวเองให้มากนะครับ วิกฤติครั้งนี้สาหัสจริง ไม่ต้องพูดถึงเลือกตั้งท้องถิ่นที่เหลืออีกคือ อบต. เมืองพัทยา กทม. คงต้องยาวไปอีกพัก ใครที่เป็นผู้บริหารท้องถิ่นตอนนี้ก็อาจต้องดูงบประมาณปี 2565 อีกปี ยังไงช่วยลดเรื่องจัดซื้อจัดจ้างที่ไม่ค่อยเป็นเรื่องเป็นราวเป็นหน่อเนื้อเชื้อคอร์รัปชันลงบ้าง ไปช่วยป้องกันโควิดดีกว่า ท้องถิ่นเราก็น่าจะดีขึ้น ช่วยเปลี่ยนวิกฤติเป็นโอกาสกันนะครับ

ไปต่อการทำงานของ ป.ป.ช.ว่า ไม่ใช่จะชี้มูลความผิดอย่างเดียว มันมีทั้งที่ไต่สวนแล้วไม่มีมูลก็ต้องตกไป ซึ่ง ป.ป.ช.เขาก็ต้องดูข้อเท็จจริงและข้อกฎหมายระเบียบว่า ทำถูกหรือไม่ ถ้าทำไม่ถูกหรือแม้ทำถูกเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องมีพฤติการณ์ทุจริตอย่างไรก็เป็นข้อเท็จจริงที่ต้องพิสูจน์กัน เอาเป็นว่า จะเล่านิทานสักเรื่องครับ

เรื่องที่เกิดขึ้นมีการร้องเรียนนายกเทศมนตรีเทศบาลตำบลแห่งหนึ่งว่า จัดสร้างลานตากพืชผลการเกษตรหมู่บ้านไปได้เพียงปีเศษ ลานพืชผลการเกษตรเกิดชำรุดเสียหาย เมื่อฝนตกจะโดนน้ำกัดเซาะใต้พื้น ทำให้เกิดความเสียหาย ซึ่งถ้าดูรูปเรื่องแล้ว เจ้าหน้าที่เขาก็จะตั้งประเด็นพิจารณาว่า มีการก่อสร้างตามแบบรูปรายการในสัญญาจ้างหรือไม่ เพราะคนร้องไม่ได้ร้องเรียนเรื่องการเรียกรับเงินหรือฮั้ว แต่เมื่อไต่สวนไปแล้ว เกิดพฤติการณ์เช่นว่าเกี่ยวข้องภายหลัง ก็ต้องว่ากันต่ออีกเรื่อง

ถ้าเป็นเรื่องเพียงแค่นี้จะเห็นตัวละครที่เกี่ยวข้องสำคัญคือ อุทาหรณ์และช่างควบคุมงาน เพราะถ้าเกิดรับงานแล้วปรากฎความเสียหายและมีการร้องเรียน มันก็ต้องดูที่การตรวจรับและการควบคุมงานว่า ไม่เป็นไปตามสเปคอย่างไร เช่น ความหนาคอนกรีตไม่ได้สัดส่วน ปริมาตรทราย การวางท่อไม่ถูกต้อง เป็นต้น เรื่องนี้เมื่อมีการไต่สวนก็ฟังได้ว่า ที่เทศบาลตำบลแห่งนี้ได้มีการจ้างโครงการก่อสร้างลานตากพืชผลการเกษตร โดยวิธีสอบราคา ซึ่งขณะนั้นเป็นไปตามระเบียบพัสดุท้องถิ่นเดิม ยังไม่ได้ใช้ พ.ร.บ.จัดซื้อฯ ฉบับใหม่ครับ นายกเทศมนตรีได้แต่งตั้งคณะกรรมการดำเนินการ ปรากฎว่า มีผู้ซื้อซอง 3 ราย แต่มายื่นซอง 2 ราย คือ หจก.อาร์ เสนอราคา 900,000บาท กับ หจก.เอส เสนอราคา 899,000 บาท คณะกรรมการเปิดซองจึงต่อรองราคา หจก.เอส ลดให้อีก 1,500 บาท เหลือ 897,500บาท

ต่อมาอีกสัปดาห์ นายกเทศมนตรีได้ทำสัญญาจ้าง หจก.เอส ก่อสร้างลานตากพืชผล ตามสัญญาต้องก่อสร้างลานจากพื้นที่ 2,230 ตารางเมตร ขนาดความหนา 0.12 เมตร รวมทั้งมีป้ายมาตรฐานโครงการอีกหนึ่งป้าย หจก.ดังกล่าวได้ขอเข้าทำงาน โดยก่อนที่จะเทคอนกรีตผู้รับจ้างได้ปรับเกลี่ยและปรับระดับดินให้เรียบ และนำลูกรังไปลงบดอัดแน่น ทั้งมีการทดสอบความหนาแน่นของชั้นลูกรัง โดยมีเจ้าหน้าที่สำนักงานทางหลวงชนบทจังหวัดเป็นผู้ทดสอบ ผลการทดสอบผ่านเกณฑ์ มาตรฐานที่กำหนด ต่อมาได้นำทรายหยาบมารองพื้น แล้วนำเหล็กตะแกรงสำเร็จรูป (ไวเมท) ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 4 มม. ขนาดช่องตะแกรง 20+20 ซม. วางไว้ตรงที่จะเทคอนกรีต

แต่ก่อนเทคอนกรีตก็จะเก็บตัวอย่างของคอนกรีตเพื่อไปทดสอบหากำลังอัดของคอนกรีตว่า ได้มาตรฐานตามที่กำหนดหรือไม่ โดยมีการเก็บตัวอย่างหกตัวอย่าง ส่งไปสำนักงานทางหลวงชนบทจังหวัดเป็นคนทดสอบ ซึ่งผลการทดสอบปรากฎว่า ผ่านเกณฑ์ตามมาตรฐานที่กำหนดด้วย หลังจากนั้นประมาณสองเดือน หจก.ผู้รับจ้างได้ส่งมอบงาน คณะกรรมการตรวจการจ้างได้ร่วมกันไปตรวจดูสถานที่ดำเนินงานตามโครงการเห็นว่า หจก.ผู้รับจ้างได้ก่อสร้างลานตากพืชผลถูกต้องตามสัญญาจ้าง โดยหัวหน้ากองช่างของเทศบาลในฐานะประธานกรรมการตรวจการจ้างและผู้ควบคุมงานได้วัดความหนาของลานตากพืชและคำนวณพื้นที่ให้คณะกรรมการตรวจการจ้างดู ทั้งขณะที่ผู้รับจ้างกำลังทำงานและหลังจากที่ผู้รับจ้างทำงานเสร็จแล้ว ซึ่งคณะกรรมการตรวจการจ้างเห็นว่า ผู้รับจ้างได้ทำงานถูกต้องครบถ้วนตามสัญญาจ้าง จึงได้ร่วมกันลงลายมือชื่อตรวจรับงาน

และจากการตรวจสอบสถานที่โครงการปรากฎว่า ลานตากพืชผลมีลักษณะเป็นพื้นราบเรียบ มีความหนาของคอนกรีตถึง 0.15 เมตร เกินกว่ากำหนดในสัญญา ส่วนการชำรุดเสียหายของลานตากปรากฎร่องรอยความเสียหายบริเวณพื้นผิวคอนกรีตเพียงเล็กน้อย และยังมีบริเวณที่เกิดความเสียหายขึ้นใหม่เนื่องจากมีฝนตกชุกทำบริเวณให้น้ำไหลลงไปกัดเซาะพื้นดินบริเวณไหล่ทางและไหล่ทางทรุดตัวเล็กน้อย

เรื่องนี้เมื่อมีการพิจารณาข้อเท็จจริงว่า ผู้รับจ้างทำตามแบบรูปรายการถูกต้องหรือไม่ เห็นว่าผู้รับจ้างได้ปรับเกลี่ยระดับดินให้เรียบนำลูกรังไปลงบดอัดแน่น และมีการทดสอบความแน่นของชั้นลูกรัง ซึ่งผลการทดสอบปรากฎว่า ผ่านเกณฑ์มาตรฐานที่กำหนดไว้ ต่อมามีการนำทรายหยาบไปลงรองพื้นแล้วนำเหล็กตะแกรงสำเร็จรูป (ไวเมท) ตามแบบ และเทคอนกรีตในพื้นที่โครงการไม่น้อยกว่า 2,230 ตารางเมตร และมีความหนา 0.12 จริง รวมทั้งมีการเก็บตัวอย่างคอนกรีตไปทดสอบหากำลังอัด ซึ่งก็ผ่านตามเกณฑ์มาตรฐานกำหนด และหลังจากผู้รับจ้างทำงานเสร็จ พื้นที่เป็นสภาพลานกว้างสามารถใช้ตากพืชผลทางการเกษตรได้ มีความแข็งแรง รถบรรทุกสามารถวิ่งได้ตามปกติ

คณะกรรมการตรวจการจ้างได้ตรวจรับทั้งขณะทำงานและภายหลังงานแล้วเสร็จ และเจ้าหน้าที่ได้ไปตรวจสถานที่โครงการทำการตรวจวัดความหนาของคอนกรีตได้ 0.15 เมตร เกินกำหนดในสัญญาไม่ปรากฎความเสียหายตามที่ร้องเรียน จึงไม่รับพิจารณาไต่สวนต่อไป

ท่านผู้อ่านอาจเห็นว่า เรื่องนี้เป็นเรื่องเล็กน้อย เพราะมิได้กล่าวหาว่า นายกเทศมนตรีทุจริตเรียกรับเงินหรือมีประโยชน์ประการใดอื่น แต่การร้องเรื่องการก่อสร้างที่ไม่เป็นไปตามแบบรูปรายการ แน่นอนว่าอาจเป็นเรื่องร้องเรียนการลดสเปคลงเพื่อเสียใช้จ่ายน้อยลง ก็เป็นความเสียหายแก่ราชการแล้ว ซึ่งผู้รับผิดชอบก็คือบรรดาช่างของหน่วยงานที่บางครั้งอาจไปเกี่ยวพันกับผู้บริหารที่ไปสั่งให้เขาทำผิดก็ได้ เช่นนี้ก็คงต้องว่ากล่าวเอาโทษไปทุกคนที่เกี่ยวข้องนะครับ

แต่เรื่องที่ว่ายังดีที่ยังมีหน่วยงานกลางไปตรวจสอบคุณภาพมีการรับรองให้ จึงไม่เป็นความผิด ต่อไปถ้ามีการก่อสร้างอะไรเช่นนี้ ท่านผู้บริหารควรอาศัยหน่วยงานกลางช่วยรับรองงานอีกทางอาจรอดตัวได้ครับ