โลกของจีน : โดย ชัยวัฒน์ วนิชวัฒนะ

โอลิมปิกฤดูหนาว ปักกิ่ง เกมส์ 2022

ในโอกาสเปลี่ยนศักราชใหม่เข้าสู่ปี พ.ศ.2565 และ ค.ศ.2022 ขออาราธนาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ในสากลโลกคุ้มครองให้ท่านผู้ติดตามคอลัมน์ “โลกของจีน”  มีสุขภาพกายและใจที่ดี ปลอดโรค ปลอดภัยจากภยันตรายทั้งปวง  สุขและสมหวังในสิ่งที่ควรได้ควรมี

ถ้าเป็นจีนจะกล่าวคำว่า “ซินเหนียน ไคว่เล่อ” ฝรั่งบอก Happy New Year  แต่ดูบรรยากาศแล้วปีนี้ทั้งโลกตะวันออกกับโลกตะวันตกก็คงฉลองปีใหม่กันแบบกร่อยๆ อีกปี (อาจจะยกเว้นประเทศไทยที่รัฐบาลค่อนข้างจะมั่นใจในวัคซีน 100 ล้านโดส จนอนุญาตให้นั่งดื่มส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่ได้) เพราะโควิด-19 ยังไม่จบ แถมยังกลับมาระบาดอีกในยุโรปและอเมริกา ขณะที่บรรยากาศทางการเมืองระหว่างประเทศกลับเริ่มระอุ เมื่อสหรัฐอเมริกาเปิดเกมใหม่กับสาธารณรัฐประชาชนจีนในการบอยคอตด้านการทูตต่อการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกฤดูหนาวในเดือนกุมภาพันธ์ 2022 ที่กรุงปักกิ่งเป็นเจ้าภาพ

จีนเคยประสบความสำเร็จอย่างยิ่งใหญ่ ได้รับเสียงชื่นชมจากทั่วโลกในการเป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกฤดูร้อนในปี 2008 จึงได้ทุ่มเทและเตรียมการ “ปักกิ่ง เกมส์ 2022” มาอย่างยาวนาน ทั้งด้านสถานที่ การคมนาคมขนส่ง มาตรการรักษาความปลอดภัย โดยเฉพาะด้านสาธารณสุขที่ต้องปลอดเชื้อไวรัสโควิด-19 แบบ “เป็นศูนย์”

จีนยอมลงทุนปิดประเทศต่อเนื่องเป็นปีที่ 3 เพื่อความมั่นใจว่า เชื้อไวรัสไม่ว่าจะเป็นสายพันธุ์ไหน จะไม่แพร่ระบาดในจีน และก่อนที่จะมีการแข่งขันโอลิมปิกฤดูหนาวในระหว่างวันที่ 4-20 กุมภาพันธ์ และพาราลิมปิกฤดูหนาว 2022 ในวันที่ 4-13 มีนาคม รัฐบาลจีนได้ทำการสแกนกรุงปักกิ่งอย่างเข้มข้นทุกช่องทาง จนเชื่อว่า จะไม่มีเชื้อไวรัสโควิด-19 หลงเหลือในกรุงปักกิ่งแน่

แต่สิ่งที่จีนป้องกันยากคือ “เชื้อการเมือง” ที่มหาอำนาจตะวันตกอย่างสหรัฐอเมริกาพยายามแพร่กระจายอย่างไม่เลิกราทุกยุคทุกสมัย ไม่ว่าพรรคการเมืองใดหรือผู้นำคนไหนก้าวขึ้นมานำการเมืองสหรัฐฯ ก็ตาม เพียงเพื่อหวังถ่วงดุลอำนาจกับตะวันออก เพียงเพื่อหวังไม่ให้จีนก้าวล้ำนำหน้าสหรัฐฯ แม้จะเป็นเรื่องของ “การกีฬา” ที่ทั่วโลกพยายามสร้างให้เป็น “เขตปลอดการเมือง” ก็ตาม

เมื่อต้นเดือนธันวาคม 2021 โจ ไบเดน ประธานาธิบดีสหรัฐฯ ประกาศใช้มาตรการคว่ำบาตรทางการทูต โดยการไม่ส่งผู้แทนทางการทูตเข้าร่วมปักกิ่งเกมส์ 2022 ด้วยเหตุผลว่า เพื่อแสดงจุดยืนคัดค้านการละเมิดสิทธิมนุษยชนที่เกิดขึ้นในเขตปกครองตนเองซินเจียง

สกอตต์ มอร์ริสัน นายกรัฐมนตรีของออสเตรเลีย ลิ่วล้ออันเหนียวแน่นของสหรัฐฯ ออกมาขานรับทันทีว่า ร่วมการคว่ำบาตรทางการทูตกับสหรัฐฯ โดยจะไม่ส่งเจ้าหน้าที่ทางการทูตเข้าร่วมงานโอลิมปิกที่ปักกิ่ง 

เมื่อขาใหญ่ที่วอชิงตันสั่นกระดิ่ง บอริส จอห์นสัน นายกรัฐมนตรีของสหราชอาณาจักรก็ออกมายืนยันว่า จะไม่มีรัฐมนตรีหรือผู้แทนของรัฐบาลเข้าร่วมในการแข่งขันโอลิมปิกฤดูหนาวที่กรุงปักกิ่ง ในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ที่จะถึงนี้

จัสติน ทรูโด นายกรัฐมนตรีของแคนาดา ที่เคยรับบัญชาจากโดนัลด์ ทรัมป์ จับลูกสาวหัวเว่ยเป็นตัวประกัน ก็ร่วมขบวนการบอยคอตด้วยเหตุผลว่า รัฐบาลปักกิ่งควรตระหนักถึงความกังวลของชาติตะวันตกที่มีมานานในเรื่องสิทธิมนุษยชนในจีน

อย่างไรก็ตาม ยังมีอีกหลายชาติที่แสดงความกล้าๆ กลัวๆ อาทิ นิวซีแลนด์ ประกาศไม่ส่งเจ้าหน้าที่ด้านการทูตร่วมงานโดยอ้างว่า โควิด-19 ยังระบาด แต่อ้างว่าไ ม่เกี่ยวกับการบอยคอต และได้แจ้งต่อทางการจีนก่อนที่สหรัฐฯ และอีก3-4 ชาติจะประกาศบอยคอต

ประเทศญี่ปุ่นที่ถูกจับตาว่า อยู่ใต้อิทธิพลสหรัฐฯ นายฟูมิโอะ คิชิดะ นายกรัฐมนตรี บอกชัดว่า ตนเองไม่ได้ไปร่วม แต่ไม่ได้แปลว่า จะร่วมบอยคอตตามสหรัฐฯ เพราะตอนที่ญี่ปุ่นเป็นเจ้าภาพโอลิมปิกฤดูร้อน สี จิ้นผิง ก็ไม่ได้ไปร่วมงาน เชื่อว่า ญี่ปุ่นจะส่งเจ้าหน้าที่ระดับล่างไปร่วมงานเพื่อยังรักษาความสัมพันธ์กันต่อไป

อิตาลี ประกาศชัดว่า ไม่ร่วมบอยคอต เพราะจะเป็นเจ้าภาพโอลิมปิกฤดูหนาวครั้งต่อไปในปี 2026

แต่สำหรับ เอ็มมานูเอล มาครง ประธานาธิบดีฝรั่งเศส ที่เคยประกาศต่อต้านการละเมิดสิทธิมนุษยชนในจีน กลับไม่เห็นด้วยกับการบอยคอยทางการทูตครั้งนี้ ด้วยเหตุผลว่า การแข่งขันโอลิมปิกเป็นเกมกีฬา ไม่ควรเป็นเรื่องการเมือง  และก็ไม่เห็นชาติไหนประกาศไม่ส่งนักกีฬาไปร่วมแข่งขั้น  

มาครงกล่าวด้วยว่า ถ้าจะคว่ำบาตร ก็คว่ำบาตรโดยไม่ส่งนักกีฬาไปเลย ไม่ใช่ทำอะไรที่ไม่สำคัญ เป็นเพียงเชิงสัญลักษณ์เท่านั้น พร้อมกับบอกว่า จะส่งนางโรซานา มาราซินานู รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกีฬาฝรั่งเศสเป็นตัวแทนเดินทางเข้าร่วมงานโอลิมปิกฤดูหนาวปักกิ่ง

การที่ฝรั่งเศสไม่ร่วมบอยคอตการทูตปักกิ่งเกมส์ตามก้นอเมริกา เชื่อว่ามี 2 เหตุผล ข้อแรกเพราะฝรั่งเศสกำลังจะเป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันมหกรรมโอลิมปิกฤดูร้อน ปารีส 2024 ซึ่งถ้ามาทะเลาะกับจีนตอนนี้ งานที่จะจัดในอีก 2 ปีข้างหน้าคงกร่อยแน่

ข้อสองฝรั่งเศสยังมีข้อบาดหมางใจกับสหรัฐอเมริกา ออสเตรเลีย และอังกฤษ ในเรื่องการสมคบคิดกัน “แทงข้างหลัง” ฝรั่งเศสในการที่ออสเตรเลียล้มข้อตกลงโครงการจัดซื้อเรือดำน้ำ 12 ลำของฝรั่งเศส มูลค่า 37,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ แล้วเปลี่ยนไปซื้อเรือดำน้ำพลังงานนิวเคลียร์จากสหรัฐฯ และอังกฤษแทน

ฝรั่งเศสเคยเรียกตัวทูตกลับจากสหรัฐอเมริกาและออสเตรเลียเพื่อเป็นการประท้วง ดังนั้น การไม่ร่วมบอยคอตทางการทูตโอลิมปิกฤดูหนาวต่อจีน ก็อาจเป็นการแสดงออกว่า ไม่อยากร่วมขบวนกันพันธมิตรที่เชื่อใจไม่ได้

การประกาศบอยคอตทางการทูกปักกิ่ง เกมส์ 2022 ทำให้การรับคำเชิญเข้าร่วมงานของประธานาธิบดี วลาดิเมียร์ ปูติน และการนัดหมายระหว่างประมุขจีน-รัสเซียได้รับการจับตามองจากทั่วโลก อีกทั้งจะทำให้ภาพพิธีเปิดกีฬาโอลิมปิกฤดูหนาว ปักกิ่ง 2022 ที่มีประธานาธิบดีสี จิ้นผิง เคียงคู่กับ วลาดิเมียร์ ปูติน กลายเป็นภาพที่ย้อนกลับสู่โลกประชาธิปไตยตะวันตก

โดยมี อันโตนิโอ กูเตอร์เรซ เลขาธิการสหประชาชาติ ที่ตอบตกลงเข้าร่วมงานโอลิมปิกฤดูหนาวปักกิ่ง ร่วมเป็นสักขีพยาน   

หวัง เหวินปิน โฆษกกระทรวงการต่างประเทศจีน เคยแถลงไว้ว่า การที่สหรัฐอเมริกา อังกฤษ ออสเตรเลีย และแคนาดา ใช้มหกรรมแข่งขันกีฬาโอลิมปิกเป็นเครื่องมือทางการเมือง ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่สมควรอย่างยิ่ง และพวกเขาจะต้องชดใช้ต่อความผิดที่ได้กระทำอย่างแน่นอน

จีนยังไม่บอกว่า จะตอบโต้อย่างไรหรือทันทีทันใด อาจจะรอให้จบการแข่งขันก่อนแล้วค่อยว่ากัน เพราะจอมยุทธ์นั้นถือว่ารอคอย 10 ปี ชำระแค้นก็ยังไม่สาย

นครลอสแองเจลิส สหรัฐอเมริกา จะเป็นเจ้าภาพโอลิมปิกฤดูร้อนในปี 2028 ถึงเวลานั้น หากโจ ไบเดน ยังครองเก้าอี้ประธานาธิบดีในสมัยที่สอง ก็น่าจะได้รับสาสน์สำคัญจากกรุงปักกิ่งถึงสิ่งที่ทำไว้ในปี 2022