เป็นเวลานานร่วมปี ที่กลุ่มวิสาหกิจชุมชน นูริสฟาร์ม ลำใหม่ ม.5 บ้านลูกา ต.ลำใหม่ อ.เมืองยะลา จ.ยะลา ได้รื้อฟื้นการปลูกส้มจุกอินทรีย์ของ จ.ยะลา ในพื้นที่บ้านลูกา ในสมัยคนในอดีต ขึ้นมาใหม่ โดยอิงความเป็น story ซึ่งเป็นเรื่องราวของคนสมัยก่อน คนที่มีไข้จะนับถือ กันว่า การหาส้มจุกมารับประทานจะเป็นการแก้ไข้ แก้ร้อนได้

นายอิสมาแอล ลาเต๊ะ ปะธานกลุ่มฯ /เกษตรกร ได้เล่าให้ฟังว่า แรกเริ่ม ดั้งเดิมในสมัยก่อนแถวบ้านลูกา ชาวบ้านจะปลูกส้มจุกกันอยู่แล้ว หลังๆก็เริ่มหายก็เลยฟื้นกลับมา ก็เลยได้นำต้นส้มจุกมาฟื้นปลูกในบ้านลูกา ทำเป็นโซนปลูกส้มจุก ประมาณ ไร่กว่าๆ เริ่มแรกจะมีอยู่ 150 ต้น หลังๆ ต้นไม่ค่อยดีก็จะตัดทิ้งไปบ้าง ปัจจุบันก็จะเหลือประมาณ 120 ต้น ปีนี้เป็นปีที่ 2 ที่ออกผลผลิต ปีที่แล้ว ออกน้อย ปีนี้ส้มจุกมีผลผลิตมาก โดยทางสวนก็จะเน้นส้มจุกอินทรีย์ ไม่ใช้สารเคมี ไม่พ่นสารเคมี ที่ใช้ก็จะเป็นพวกน้ำหมักไล่แมลงเท่านั้น ส่วนราคาก็พออยู่ได้เพราะเป็นส้มจุกอินทรีย์ ก็จะขายอยู่ที่กิโลละ 200 ถึง 250 บาท กิโลหนึ่งก็จะมี 3-4 ลูก ต้นหนึ่งก็จะให้ผลผลิต ประมาณ 10 ถึง 30 กิโลกรัม

สำหรับส้มจุก ถ้าคิดจากที่เริ่มปลูก จนกระทั่งออกดอก กว่าจะเก็บได้ ต้องใช้ระยะเวลา ประมาณ 6 เดือน และจะต้องดูแลให้น้ำ ให้ปุ๋ย ซึ่งปุ๋ยที่ใช้ก็จะเป็นปุ๋ยหมัก นอกจากนี้ก็จะต้องใช้น้ำหมักพ่นเพื่อไล่แมลงวันทองที่จะมาเจาะกิน ด้วย ในแปลงของเราก็จะแซมด้วยพืชผักไว้ตรงกลาง มีการต่อสปริงเกอร์ไว้ เมื่อรดน้ำผัก ต้นส้มจุกก็จะได้กินน้ำไปพร้อมกัน

ช่วงนี้ ยะลา มีคนปลูกไม่มาก การขายก็จะผ่านช่องทางออนไลน์ ให้สั่งจอง มีคิวรับ ส้มจุกชุดนี้สุกก็เก็บส่งพรีออเดอร์ ส่งต่อให้ลูกค้าที่จองไว้ ตอนนี้ ลูกเริ่มออกทยอยส่ง มีลูกค้าสั่งจองมาเรื่อยๆ ทำให้ผลผลิตไม่ทัน กับคนที่ชื่นชอบทานผลไม้กลิ่นหอม ซึ่งมีรสชาติหวานอมเปรี้ยว

ส้มจุก เป็นผลไม้ที่ดีมากใน จ.ยะลา เป็นพืชพื้นถิ่นบ้านเราดั้งเดิมตั้งแต่มัยก่อน อยากเชิญชวนเกษตรกร หรือ ผู้ที่สนใจหันมาลองปลูกส้มจุกไว้ อย่างน้อยก็ได้บริโภคในครัวเรือน เหลือก็ส่งต่อขายให้ลูกค้าเป็นรายได้เสริมอย่างดี หรือหากต้องการเรียนรู้ขั้นตอนการปลูกส้มจุก หรือพืชอื่นๆก็สามารถแวะเวียนมาศึกษาได้ที่ ศูนย์การเรียนรู้เกษตรผสมผสาน ศชต.ลำใหม่ ได้ซึ่งที่นี่ในพื้นที่ 5 ไร่กว่า นอกจากจะมีโนปลูกส้มจุก แล้ว ก็ยังมีผักออร์แกนิค พืชสมุนไพร ไม้ผลต่างๆ ให้ศึกษานับพันชนิดด้วย