สมาคมโรคติดเชื้อ แนะนำ 5 วัคซีนชนิดใหม่ที่เพิ่งได้รับการขึ้นทะเบียน-มีใช้ในไทย สำหรับป้องกันโรคในผู้สูงอายุและกลุ่มเสี่ยง พร้อมเทียบจุดเด่นกับวัคซีนเก่า ไม่ว่าจะเป็น งูสวัด มะเร็งปากมดลูก ไข้เลือดออก ไข้หวัดใหญ่ และนิวโมค็อกคัส 

 สมาคมโรคติดเชื้อแห่งประเทศไทยร่วมกับอีก 6 สมาคมและ 1 ราชวิทยาลัย เผยแพร่ “คำแนะนำการให้วัคซีนป้องกันโรคสำหรับผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ สมาคมโรคติดเชื้อแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2566” เพื่อให้ความรู้กับแพทย์และประชาชนเกี่ยวกับวัคซีนป้องกันโรคที่มีความจำเป็นโดย ศ. พญ.ศศิโสภิณ เกียรติบูรณกุล

สาขาวิชาโรคติดเชื้อ ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล ราชวิทยาลัยอายุรแพทย์แห่งประเทศไทย ระบุว่า ผู้สูงอายุและผู้ที่มีโรคหรือภาวะร่วมบางอย่าง ผู้สูงอายุจะมีภาวะภูมิคุ้มกันถดถอย ทำให้มีโอกาสที่จะติดเชื้อได้ง่าย รวมถึงการเป็นโรคติดเชื้อบางโรคที่รุนแรง และอาจเสียชีวิตได้ รวมไปถึงผู้ใหญ่ทั่วไปที่มีโรคร่วม เช่น โรคหัวใจ เบาหวาน โรคปอด โรคตับ รวมถึงวัคซีนที่จำเป็นเฉพาะกลุ่ม ได้แก่ หญิงตั้งครรภ์ บุคลากรทางการแพทย์ที่จะต้องใกล้ชิดกับผู้ป่วย ผู้ที่ได้รับการปลูกถ่ายไขกระดูกหรืออวัยวะ และผู้ที่จะเดินทางไปท่องเที่ยวในบางพื้นที่

ในปี 2567 นี้มี 5 วัคซีนใหม่สำหรับผู้ใหญ่และผู้สูงอายุที่เพิ่งได้รับการขึ้นทะเบียนและหรือเพิ่งมีใช้ในประเทศไทย ได้แก่ วัคซีนนิวโมค็อกคัส วัคซีนไข้เลือดออก วัคซีนไข้หวัดใหญ่ วัคซีนเอชพีวีหรือวัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูก และวัคซีนงูสวัด

พร้อมอธิบายถึงรายละเอียดของวัคซีนแต่ละตัวและคำแนะนำการฉีดดังนี้

วัคซีนนิวโมค็อกคัส

วัคซีนใหม่สามารถ ป้องกันได้ 15 สายพันธุ์ ซึ่งวัคซีนเดิมที่มีในประเทศไทยอยู่แล้วเป็นวัคซีนที่ป้องกันได้ 13 และ 23 สายพันธุ์ วัคซีนนิวโมค็อกคัสเหมาะสำหรับผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไป และผู้ที่อายุ 18-64 ปีที่มีโรคหรือภาวะร่วมบางอย่าง แนะนำให้ปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับชนิดและตารางการฉีดวัคซีนนิวโมค็อกคัสที่เหมาะสม

ทั้งนี้วัคซีนชนิดนี้เป็นที่รู้จักกันในชื่อวัคซีนป้องกันปอดอักเสบหรือวัคซีนป้องกันการติดเชื้อในกระแสเลือด ซึ่งเป็นชื่อที่เรียกผิด เพราะวัคซีนนี้ป้องกันปอดอักเสบหรือวัคซีนป้องกันการติดเชื้อในกระแสเลือดจากการติดเชื้อแบคทีเรียนิวโมค็อกคัสได้เพียงเชื้อเดียวเท่านั้น

วัคซีนไข้เลือดออก

วัคซีนชนิดใหม่ที่มีจะสามารถให้ได้ทั้งผู้ที่เคยเป็นและไม่เคยเป็นไข้เลือดออกมาก่อน ฉีดได้ตั้งแต่อายุ 4-60 ปี ต่างจากวัคซีนเดิมที่มีในประเทศไทย ซึ่งจะใช้สำหรับผู้ที่เคยเป็นไข้เลือดออกมาก่อนเท่านั้น อย่างไรก็ตามวัคซีนไข้เลือดออกทั้ง 2 ชนิด เป็นวัคซีนเชื้อมีชีวิตอ่อนฤทธิ์ จึงห้ามให้ในผู้ที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่องรุนแรงและหญิงตั้งครรภ์

วัคซีนไข้หวัดใหญ่

วัคซีนใหม่ที่มี คือ วัคซีนไข้หวัดใหญ่ขนาดสูง (high dose) ที่เรียกว่าขนาดสูงเนื่องจากมีการบรรจุแอนติเจนของเชื้อไข้หวัดใหญ่มากกว่าเดิม 4 เท่า เป็นวัคซีนทางเลือกสำหรับผู้สูงอายุตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไป มีประสิทธิภาพในการป้องกันไข้หวัดใหญ่ได้มากกว่าวัคซีนขนาดปกติ (normal dose) 24%

วัคซีนเอชพีวีหรือวัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูก

วัคซีนชนิดใหม่เป็นแบบป้องกันได้ 9 สายพันธุ์ โดยวัคซีนที่มีในประเทศไทยอยู่แล้วเป็นชนิดที่ป้องกันได้ 2 และ 4 สายพันธุ์ อายุที่เหมาะสำหรับการรับวัคซีน คือ 9-26 ปี สำหรับผู้ใหญ่ที่อายุตั้งแต่ 27-45 ปี การให้วัคซีนยังมีประโยชน์

วัคซีนงูสวัด

วัคซีนใหม่ที่มีเป็นชนิดที่ไม่ใช่เชื้อมีชีวิตอ่อนฤทธิ์ สามารถฉีดได้ในผู้ที่อายุตั้งแต่ 50 ปีขึ้นไปหรืออายุตั้งแต่ 18 ปีขึ้นไปสำหรับผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่องที่มีความเสี่ยงต่อการเป็นงูสวัด ส่วนวัคซีนเดิมที่มีในประเทศไทยเป็นวัคซีนชนิดเชื้อมีชีวิตอ่อนฤทธิ์ ซึ่งเป็นข้อจำกัดที่ไม่สามารถฉีดได้ในบางกลุ่ม