รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข เปิดโครงการพัฒนาระบบการตรวจคัดกรองมะเร็งปอด ด้วยเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ปริมาณรังสีต่ำ (Low dose CT) นำร่องในพื้นที่เสี่ยงสูง 8 จังหวัดภาคเหนือตอนบน ช่วยค้นหาผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยงระยะเริ่มต้นเข้ารับการรักษารวดเร็ว โดยผลการศึกษาพบลดอัตราการเสียชีวิตไดถึงร้อยละ 20 พร้อมศึกษาความคุ้มค่าเพื่อบรรจุในชุดสิทธิประโยชน์ของระบบประกันสุขภาพต่อไป

 นายสมศักดิ์ เทพสุทิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข เป็นประธานเป็นโครงการพัฒนาระบบการตรวจคัดกรองมะเร็งปอด ด้วยเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ปริมาณรังสีต่ำ (Low dose CT) เขตสุขภาพที่ 1 โดยมี นายแพทย์โอภาส การย์กวินพงศ์ ปลัดกระทรวงสาธารณสุข นายแพทย์สราวุฒิ บุญสุข ผู้ตรวจราชการกระทรวงสาธารณสุข เขตสุขภาพที่ 1 รองศาสตราจารย์จันทิมา เอื้อตรงจิตต์ ประธานราชวิทยาลัยรังสีแพทย์แห่งประเทศไทย คณะผู้บริหาร และอาสาสมัครสาธารณสุขในพื้นที่ เข้าร่วม

      นายสมศักดิ์ กล่าวว่า กระทรวงสาธารณสุขให้ความสำคัญกับการเร่งรัดพัฒนาระบบบริการ เพื่อเพิ่มการเข้าถึงบริการสุขภาพของประชาชน ลดการป่วยและการเสียชีวิต โดยเฉพาะจากโรคมะเร็ง ซึ่งพบว่าโรคมะเร็งปอดเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับ 2 ของมะเร็งทั้งหมด และในปี พ.ศ. 2559 - 2561 ภาคเหนือตอนบน มีอัตราป่วยด้วยมะเร็งปอดสูงสุด โดยมีปัจจัยเสี่ยง เช่น การสูบบุหรี่ ประวัติทางพันธุกรรม รวมถึงอาจจะสัมพันธ์กับค่าฝุ่น PM 2.5 ที่ในภาคเหนือสูงกว่าค่ามาตรฐานต่อเนื่องเป็นระยะเวลานาน ทั้งนี้ โรคมะเร็งปอดในระยะแรกจะไม่แสดงอาการ ส่วนใหญ่ผู้ป่วยจะมาพบแพทย์ในระยะที่มะเร็งเริ่มแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่นๆ แล้ว ทำให้รักษาได้ยากและนำไปสู่การเสียชีวิตได้ การตรวจคัดกรองมะเร็งปอดด้วย Low dose CT ที่เขตสุขภาพที่ 1 ดำเนินการนี้ จึงเป็นประโยชน์อย่างมากในการช่วยค้นหาผู้ป่วยโรคมะเร็งปอดตั้งแต่ระยะเริ่มต้น เพื่อส่งเข้ารับการรักษาอย่างรวดเร็ว ซึ่งจะทำให้การรักษาได้ผลดีและช่วยลดการเสียชีวิตของผู้ป่วยได้มากขึ้น รวมทั้งยังมีการศึกษาเรื่องของความคุ้มค่าในการนำไปใช้คัดกรองผู้ที่เป็นกลุ่มเสี่ยงมะเร็งปอด เพื่อนำไปสู่การบรรจุในชุดสิทธิประโยชน์ของระบบประกันสุขภาพต่อไปด้วย

        นายแพทย์โอภาสกล่าวว่า การตรวจคัดกรองมะเร็งปอดด้วย Low dose CT เป็นวิธีการถ่ายภาพสามมิติที่ให้ความละเอียดมากกว่าการเอกซเรย์ธรรมดา ซึ่งจากการศึกษาทางคลินิกพบว่า การตรวจคัดกรองมะเร็งปอดระยะเริ่มต้น ด้วยวิธี Low dose CT ประจำปี สามารถลดอัตราการเสียชีวิตจากโรคมะเร็งปอดในผู้ที่เป็นกลุ่มเสี่ยงได้ถึงร้อยละ 20 เนื่องจากการตรวจพบมะเร็งปอดในระยะเริ่มต้นที่ยังไม่แสดงอาการ มีโอกาสรักษาหายได้มากกว่า โดยมีการนำร่องโครงการฯ ในพื้นที่ภาคเหนือตอนบน 8 จังหวัด ประกอบด้วย เชียงใหม่ เชียงราย ลำปาง พะเยา น่าน แพร่ แม่ฮ่องสอน และลำพูน ค้นหาในกลุ่มเสี่ยงอายุ 55-75 ปี ที่มีประวัติการสูบบุหรี่ หรือเลิกสูบบุหรี่ไม่เกิน 15 ปี ครอบครัวมีประวัติป่วยมะเร็งปอด รวมถึงผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังที่ยังสูบบุหรี่ โดยสามารถเข้ารับการตรวจคัดกรองได้ที่ โรงพยาบาลศูนย์ โรงพยาบาลทั่วไป โรงพยาบาลชุมชน ที่มีเครื่อง CT Scan ทั้ง 8 จังหวัด เริ่มตั้งแต่ เดือนมิถุนายน – กันยายน 2567 

      ด้านนายแพทย์สราวุฒิ กล่าวว่า เขตสุขภาพที่ 1 รับนโยบายกระทรวงสาธารณสุขมาดำเนินการในการเร่งรัดพัฒนาการเพิ่มการเข้าถึงบริการสุขภาพ โดยใช้หลัก 3 ร ได้แก่ เร่งค้นหา รีบรักษา ร่วมมือฟื้นฟูทุกภาคส่วน เพื่อให้ประชาชนในพื้นที่ได้รับการดูแลรักษาอย่างรวดเร็ว ทันท่วงที โดยการดำเนินโครงการฯ ครั้งนี้ ได้รับความร่วมมืออย่างดีจาก ราชวิทยาลัยรังสีแพทย์แห่งประเทศไทย คณะแพทย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และภาคส่วนต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง