เมื่อพูดถึง ปัญญาประดิษฐ์ หรือ AI (Artificial Intelligence) หลายท่านคงนึกถึงภาพยนตร์ไซไฟที่หุ่นยนต์ฉลาดล้ำเข้ามายึดครองโลก แต่ในโลกแห่งความเป็นจริง AI ไม่ได้น่ากลัวอย่างที่คิด และไม่ได้มีเป้าหมายที่จะมาเป็น "เจ้านาย" ของมนุษย์เลยแม้แต่น้อย
คำถามที่ว่า AI จะครองโลกได้หรือไม่...? คำตอบที่ตรงไปตรงมาที่สุดคือ "ยังไม่ใช่ในตอนนี้ และอาจจะไม่ใช่ในอนาคตอันใกล้"
โดย AI ที่เราใช้กันอยู่ในปัจจุบัน เช่น โปรแกรมที่แนะนำเพลงให้เราฟัง, ระบบแผนที่นำทางในโทรศัพท์, หรือแม้แต่แชทบอทที่ตอบคำถามลูกค้า ล้วนเป็นสิ่งที่เรียกว่า "ปัญญาประดิษฐ์แบบแคบ" หรือ Narrow AI ซึ่งหมายถึง AI ที่ถูกสร้างมาเพื่อทำงานเฉพาะทางใดงานหนึ่งเท่านั้น มันไม่มีอารมณ์ความรู้สึก ไม่ได้มีความคิดเป็นของตัวเอง และไม่มีเป้าหมายที่จะสร้างอาณาจักรเป็นของตัวเองแบบในหนัง
อย่างไรก็ตาม อนาคตของ AI กำลังก้าวไปสู่จุดที่เรียกว่า "ปัญญาประดิษฐ์ทั่วไป" หรือ General AI ซึ่งเป็น AI ที่สามารถเรียนรู้และทำงานได้หลากหลายเหมือนสมองมนุษย์ แต่การพัฒนาไปถึงจุดนั้นยังเป็นเรื่องที่ท้าทายมากในปัจจุบัน
แล้วเราควรรับมือกับ AI อย่างไร...? แทนที่จะมอง AI เป็นภัยคุกคาม เราควรมอง AI ในฐานะ "เครื่องมือ" หรือ "ผู้ช่วย" ที่จะมาเพิ่มศักยภาพและยกระดับคุณภาพชีวิตของเราในหลาย ๆ ด้าน
ในภาคการเกษตร AI สามารถช่วยวิเคราะห์ข้อมูลสภาพอากาศและดินเพื่อแนะนำการเพาะปลูกที่เหมาะสมที่สุด
ในภาคสาธารณสุข AI สามารถช่วยแพทย์วิเคราะห์ภาพถ่ายทางการแพทย์เพื่อตรวจหาโรคได้แม่นยำและรวดเร็วยิ่งขึ้น
ในชีวิตประจำวัน AI ช่วยให้การเดินทางสะดวกขึ้น, การทำงานมีประสิทธิภาพมากขึ้น และช่วยให้เราเข้าถึงข้อมูลความรู้ได้ง่ายกว่าเดิม
สิ่งที่สำคัญที่สุดสำหรับเราในฐานะประชาชนคือการ เปิดใจเรียนรู้และปรับตัว การพัฒนาทักษะใหม่ๆ ที่ AI ยังทำไม่ได้ เช่น ความคิดสร้างสรรค์ (Creativity), การคิดวิเคราะห์เชิงลึก (Critical Thinking), ความเห็นอกเห็นใจ (Empathy), และทักษะการสื่อสาร (Communication) จะเป็นกุญแจสำคัญที่ทำให้เราอยู่ร่วมกับ AI ได้อย่างกลมกลืน
การที่โลกมีเทคโนโลยีใหม่ๆ เกิดขึ้น ไม่ได้หมายความว่าเราจะหมดความสำคัญ แต่หมายถึงเราต้องหาวิธีใช้ประโยชน์จากสิ่งเหล่านั้นให้เกิดประโยชน์สูงสุด เหมือนกับที่เราเคยปรับตัวจากการใช้ม้ามาเป็นรถยนต์ จากการใช้จดหมายมาเป็นโทรศัพท์มือถือ
ซึ่งแน่นอนว่า AI จะไม่ได้มาครองโลก แต่จะเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของโลกที่เราต้องร่วมกันสร้างและกำหนดทิศทางให้มันเป็นไปในทางที่เป็นประโยชน์ต่อส่วนรวม