พลเอกฉัตรชัย สาริกัลยะ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์  เปิดเผยคณะกรรมการนโยบายและบริหารจัดการข้าว (นบข.) และได้มอบหมายให้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กระทรวงพาณิชย์ GISTDA และกระทรวงมหาดไทย จัดทำและขับเคลื่อนแผนการผลิตและการตลาดข้าวครบวงจร ปี 2559/60  เพื่อแก้ไขปัญหาด้านการผลิตข้าวให้สอดคล้องกับความต้องการของตลาดทั้งในและต่างประเทศ ซึ่งที่ผ่านมาพบว่า ปริมาณผลผลิตข้าวเกินความต้องการของตลาด อีกทั้งชนิดข้าวที่ปลูกไม่สอดคล้องกับความต้องการ ทั้งเรื่องของความไม่เป็นธรรมชาวนา ขาดการกำหนดมาตรฐานข้าว ขาดการเชื่อมโยงข่าวสารอย่างเป็นระบบ ขาดการจัดการที่ดีทั้งในด้านเมล็ดพันธุ์ไม่เพียงพอและการบริหารจัดการในช่วงการผลิตข้าว และขาดการผลิตสินค้าข้าวนวัตกรรมที่มีมูลค่าสูง

          สำหรับแผนการผลิตและการตลาดข้าวครบวงจรปี 2559/60 กระทรวงพาณิชย์ได้กำหนดอุปสงค์ข้าวไว้ปริมาณ  25.01 ล้านตันข้าวเปลือก กระทรวงเกษตรฯได้กำหนดอุปทาน 27.17 ล้านตันข้าวเปลือก  ซึ่งมากกว่าอุปสงค์เล็กน้อย เพื่อเป็นการเผื่อไว้กรณีแปลงนาประสบภัยธรรมชาติ การระบาดทำลายของศัตรูข้าว และเผื่อเหลือเผื่อขาด แบ่งเป็นฤดูนาปี ปริมาณ 23.29 ล้านตันข้าวเปลือก เป็นพื้นที่ 55.81 ล้านไร่  และฤดูนาปรัง ปริมาณ 3.88 ล้านตันข้าวเปลือก เป็นพื้นที่ 5.79 ล้านไร่

          ทั้งนี้ ในฤดูนาปี ปี 2559/60 กระทรวงเกษตรฯ ได้กำหนดพื้นที่เป้าหมายการส่งเสริมการปลูกข้าวนาปี รวมทั้งประเทศ  57.41 ล้านไร่  คาดว่าจะได้ผลผลิต 24.01 ล้านตันข้าวเปลือก ซึ่งแบ่งพื้นที่ปลูกตามกลุ่มสินค้าข้าว 5 ชนิด ดังนี้ 1. ข้าวหอมมะลิ พื้นที่ปลูก   26.57 ล้านไร่  ผลผลิต  9.38 ล้านตันข้าวเปลือก 2. ข้าวหอมปทุมธานี  พื้นที่ปลูก  1.23 ล้านไร่ ผลผลิต  0.85 ล้านตันข้าวเปลือก 3. ข้าวเจ้า   พื้นที่ปลูก   14.32 ล้านไร่   ผลผลิต  8.01 ล้านตันข้าวเปลือก 4. ข้าวเหนียว  พื้นที่ปลูก   15.07 ล้านไร่   ผลผลิต  5.69 ล้านตันข้าวเปลือก 5. ข้าวอื่นๆ (ข้าวสี และข้าวอินทรีย์)  พื้นที่ปลูก   0.22 ล้านไร่   ผลผลิต  0.08 ล้านตันข้าวเปลือก

          นอกจากนี้ กระทรวงเกษตรฯได้กำหนดแผนการผลิตและการตลาดข้าวออกเป็น 5 ช่วง 1) กำหนดอุปสงค์และอุปทาน  2) ช่วงการผลิต ประกาศพื้นที่ส่งเสริมปลูกข้าวนาปี บริหารจัดการเชิงรุก (Agri-Map) หากจังหวัดใดมีการปลูกข้าวไม่เหมาะสม ให้ปรับเปลี่ยนไปปลูกพืชอื่น หรือทำกิจกรรมอื่นที่ให้ผลตอบแทนคุ้มค่ากว่าการปลูกข้าว โดยให้รวมกลุ่มชาวนา จัดทำโครงการขอสนับสนุนสินเชื่อดอกเบี้ยต่ำจากรัฐบาล การขึ้นทะเบียนเกษตรกร การบริหารจัดการน้ำเครื่องจักรกลการเกษตร การลดต้นทุนการผลิต การพัฒนาชาวนา  3) ช่วงเก็บเกี่ยวและหลังเก็บเกี่ยว ปรับปรุงประสิทธิภาพและมาตรฐานโรงสี การพัฒนาส่งเสริมการผลิตข้าวคุณภาพ Q ครบวงจร และการสนับสนุนเครื่องจักรกลการเกษตร  4)การตลาดในประเทศ ให้ทบทวนมาตรฐานข้าวหอมมะลิ ส่งเสริมการบริโภคข้าว มาตรการชะลอผลผลิตออกสู่ตลาดเพื่อสร้างความเข้มแข็งของกลไกลตลาด การพัฒนาตลาดสินค้าข้าวทีมีศักยภาพในการสร้างมูลค่า (ข้าวสี ข้าวGI  ข้าวอินทรีย์ )และจัดทำมาตรฐาน Fair Trade เพื่อการแข่งขันในตลาดโลก  5) การตลาดต่างประเทศ เปิดการเจรจาตลาดต่างประเทศรักษาตลาดเดิมเพิ่มตลาดใหม่ ขยายตลาดข้าวคุณลักษณะเฉพาะให้มากขึ้น

          ด้านนายอนันต์ สุวรรณรัตน์ อธิบดีกรมการข้าว กล่าวเพิ่มเติมว่า ในส่วนของการจัดการปัจจัยการผลิตในช่วงฤดูนาปี ซึ่งมีความต้องการเมล็ดพันธุ์ข้าวปริมาณ 826,732 ตัน กรมการข้าวสามารถผลิตได้ 56,970 ตัน สหกรณ์การเกษตร จำนวน 31,190 ตัน ศูนย์ข้าวชุมชน จำนวน 49,448 ตัน และผู้ประกอบการ จำนวน 105,768 ตัน ส่วนที่เหลืออีก จำนวน 583,356 ตัน กรมการข้าวได้ส่งเสริมให้ชาวนาเก็บเมล็ดพันธุ์ข้าวไว้ใช้เอง พร้อมกันนี้ได้มีการประกาศลดราคาปุ๋ยเคมีสำหรับนาข้าวลงกระสอบละ 10 – 30 บาท และให้มีการจัดสรรน้ำเสริมจากปริมาณน้ำฝนหรือน้ำท่าในแต่ละพื้นที่ให้เพียงพอต่อการปลูกข้าว ในพื้นที่ชลประทาน จำนวน 23 ล้านไร่ ซึ่งการดำเนินงานในครั้งนี้จะส่งผลให้ปริมาณการผลิตข้าวมีความสมดุลกับความต้องการของตลาด ทำให้ชาวนามีรายได้เพิ่มขึ้น มีความมั่นคง มั่งคั่งยั่งยืน