- มีพระราชประเพณี ของพระมหากษัตริย์ไทยมาแต่โบราณที่โปรดเกล้าให้สร้างพระอารามถวายไว้ในพระพุทธศาสนา เพื่อเป็นการพระราชกุศลและ เพื่อเป็นการสืบอายุพระพุทธศาสนาและพรอารามที่โปรดเกล้าฯให้สร้างขึ้นดังกล่าวเรียกว่า พระอารามหลวง
- พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้า เจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้สถาปนาพระอารามขึ้นใหม่ท่าพระพระรามคือ
1 วัดบรมนิวาส
2 วัดโสมนัสวิหาร
3 วัดปทุมวนาราม
4 วัดราชประดิษฐ์สถิตมหาสีมาราม ม
5 วัดมกุฏกษัตริยาราม
และทรงบูรณะวัดต่างๆอีก 40 กว่าวัดทั้งในกรุงเทพฯและหัวเมือง
วัดบรมนิวาส โปรดเกล้าฯให้สถาปนาขึ้นก่อน พ.ศ. 2379 แต่เมื่อยังทรงผนวชและทรงเสด็จประทับ ณ วัดสมอราย เดิมเรียกว่าวัดนอก ได้เป็นพระอารามหลวงในรัชกาลที่ 3 และได้รับพระราชทานนามว่า วัดบรมนิวาส
วัดโสมนัสวิหาร โปรดเกล้าฯให้สถาปนาขึ้นเมื่อพ.ศ. 2396 ทรงอุทิศพระราชทานสมเด็จพระนางเจ้าโสมนัสวัฒนาวดี พระมเหสีซึ่งสิ้นพระชนม์เมื่อพ.ศ. 2395
วัดปทุมวนาราม โปรดเกล้าฯให้สถาปนาขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2400 พระราชทานเป็นพระอารามของสมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี
วัดราชประดิษฐ์สถิตมหาสีมาราม โปรดเกล้าฯให้สถาปนาขึ้นเมื่อพ.ศ. 2407 พระราชทานถวายเป็นพระอารามสำหรับพระสงฆ์คณะธรรมยุต ซึ่งเป็นศิษยานุศิษย์ในพระองค์และเป็นพระอารามประจำรัชกาลที่๔
วัดมกุฏกษัตริยาราม โปรดเกล้าฯให้สถาปนาขึ้นเมื่อพ.ศ. 2410 ในรัชกาลที่ 4 แต่คนทั่วไปยังนิยมเรียกว่า วัดพระนามบัญญัติ ครั้นถึงรัชกาลที่ 5 โปรดให้ใช้ชื่อวัดมกุฏกษัตริยารามตามที่พระราชทานไว้แต่เดิม (แผ่นที่ 10).